മുംബയ്: ദളിത്​ രാഷ്​ട്രീയം, വനിതാവിമോചനം, ജാതി വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലെ പ്രശസ്​ത ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ കർത്താവും പ്രമുഖ സാമൂഹിക ശാസ്​ത്രജ്ഞയും രാജ്യാന്തര പ്രശസ്തയായ മനുഷ്യാവകാശ പ്രവർത്തകയുമായ ഗെയിൽ ഓംവെദ്​ വിടവാങ്ങി. 81 വയസായിരുന്നു. അമേരിക്കൻ വംശജയായ ഗെയിൽ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടി മഹാരാഷ്ട്രയിലെ സാംഗ്ലിയിലാണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഭർത്താവും ആക്​ടിവിസ്റ്റുമായ ഭരത്​ പടങ്കറുമൊത്ത്​ സ്ഥാപിച്ച ശ്രമിക്​ മുക്​തി ദൾ എന്ന സംഘടനയിൽ സജീവമായിരുന്നു.

അമേരിക്കയിലെ മിനിയപോളിസിലാണ് ജനനം. കോളേജ്​ വിദ്യാർത്ഥിയായിരിക്കെയാണ്​ ഓംവെദ്​ സാമൂഹിക സേവനത്തിൽ സജീവമാകുന്നത്. യുദ്ധവിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കൊപ്പമായിരുന്നു പോരാട്ടം. ഗവേഷണത്തിന്റെ ഭാഗമായി ഇന്ത്യയിലെത്തിയ അവർ മഹാത്​മാ ഫുലെയുടെ പ്രവർത്തനത്തിൽ ആകൃഷ്​ടയായി. കാലിഫോർണിയ യൂണിവേഴ്​സിറ്റിയിൽനിന്ന്​ ഡോക്​ടറേറ്റ്​ സ്വന്തമാക്കിയ ഓംവെദ് ​1983ൽ ഇന്ത്യൻ പൗരത്വം നേടി. പരിസ്ഥിതി, ലിംഗസമത്വം, ഗ്രാമീണ വികസനം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ യു.എൻ.ഡി.പി, ഓക്​സ്‌ഫാം തുടങ്ങിയ മുൻനിര സ്​ഥാപനങ്ങൾക്കായി പ്രവർത്തിച്ചു. പൂനെ യൂണിവേഴ്​സിറ്റി സോഷ്യോളജി വിഭാഗത്തിൽ ഫുലെ- അംബേദ്​കർ ചെയർ മേധാവിയായിരുന്നു. കോപ്പൻഹേഗൻ ഏഷ്യൻ സ്റ്റഡീസ്​ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് പ്രൊഫസറായും പ്രവർത്തിച്ചു.
കൊളോണിയൽ സൊസൈറ്റി- നോ​ൺ ബ്രാഹ്​മിൺ മൂവ്​മെന്റ്​ ഇൻ വെസ്​റ്റേൺ ഇന്ത്യ, സീകിങ്​ ബീഗംപുര, ബുദ്ധിസം ഇൻ ഇന്ത്യ, ഡോ. ബാബസാഹേബ്​ അംബേദ്​കർ, മഹാത്​മ ഫൂലെ, ദളിത്​ ആൻഡ്​ ഡെമോക്രാറ്റിക്​ റവലൂഷൻ, അണ്ടർസ്റ്റാന്റിംഗ് കാസ്റ്റ്​ എന്നിങ്ങനെ പ്രശസ്തമായ 25 പുസ്​തകങ്ങൾ രചിച്ചിട്ടുണ്ട്​. നിരവധി പുരസ്​കാരങ്ങളും നേടി.