ദീ​ർ​ഘ​നാ​ള​ത്തെ​ ​ഡ​ൽ​ഹി​വാ​സം​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞ് ​ദേ​ശീ​യ​ ​രാ​ഷ്‌​ട്രീ​യം​ ​ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് ​എ.​കെ.​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ​ ​തി​രി​ച്ചെ​ത്തി.​ 2004​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ് ​അ​വ​സാ​നം​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​സ്ഥാ​നം​ ​രാ​ജി​വ​ച്ച​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ 2005​ ​മേ​യ് ​മാ​സ​ത്തി​ലാ​ണ് ​രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ലേ​ക്ക് ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്.​ 2006​ ​ൽ​ ​കേ​ന്ദ്ര​ ​പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ ​എ​ട്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം​ ​അ​ത്യു​ന്ന​ത​മാ​യ​ ​ആ​ ​പ​ദ​വി​യി​ൽ​ ​വി​രാ​ജി​ച്ചു.​ 2014​ ​ൽ​ ​യു.​പി.​എ​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​ന്റെ​ ​കാ​ലാ​വ​ധി​ ​അ​വ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോ​ഴും​ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭാം​ഗ​മാ​യി​ ​തു​ട​ർ​ന്നു.​ ​പി​ന്നീ​ട് ​ഒ​രു​ത​വ​ണ​ ​കൂ​ടി​ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ലേ​ക്ക് ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.​ ​ഇ​പ്പോ​ൾ​ ​അ​തും​ ​അ​വ​സാ​നി​ച്ചു.​ ​ഇ​നി​ ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ​ ​ഒ​ന്നും​ ​ചെ​യ്യാ​നി​ല്ലെ​ന്ന് ​ബോ​ദ്ധ്യ​പ്പെ​ട്ട​തു​കൊ​ണ്ട് ​പെ​ട്ടി​യും​ ​കി​ട​ക്ക​യു​മെ​ടു​ത്തു​ ​നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് ​മ​ട​ങ്ങു​ക​യാ​ണ്.
അ​റ​ക്ക​പ്പ​റ​മ്പി​ൽ​ ​കു​ര്യ​ൻ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​വെ​റു​മൊ​രു​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​നേ​താ​വ​ല്ല.​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ന്റെ​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ ​സൂ​ര്യ​ൻ​ ​എ​ന്നു​ ​കേ​ൾ​വി​ ​കേ​ട്ട​യാ​ളാ​ണ്.​ ​ചേ​ർ​ത്ത​ല​ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ​ ​സ്കൂ​ളി​ൽ​ ​പ​ഠി​ക്കു​ന്ന​ ​കാ​ല​ത്ത് ​നീ​ല​ക്കൊ​ടി​ ​പി​ടി​ച്ച് ​കെ.​എ​സ്.​ ​യു​ ​വി​ൽ​ ​ചേ​ർ​ന്നു.​ ​പി​ന്നീ​ട് ​വി​ദ്യാ​ർ​ത്ഥി​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലും​ ​യു​വ​ജ​ന​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലും​ ​പ​ല​ ​പ​ട​വു​ക​ളും​ ​താ​ണ്ടി.​ 1969​ ​ൽ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​പി​ള​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ​ ​കെ.​പി.​സി.​സി​ ​ജ​ന​റ​ൽ​ ​സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി.​ 1970​ ​ൽ​ ​ജ​ന്മ​നാ​ടാ​യ​ ​ചേ​ർ​ത്ത​ല​യി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​നി​യ​മ​സ​ഭാം​ഗ​മാ​യി.​ 1973​ ​മാ​ർ​ച്ചി​ൽ​ ​കെ.​കെ.​ ​വി​ശ്വ​നാ​ഥ​ൻ​ ​ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ​ഗ​വ​ർ​ണ​റാ​യി​ ​പോ​യ​പ്പോ​ൾ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​കെ.​പി.​സി.​സി​ ​പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​യി.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ​ ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​പ്രാ​യം​ ​കു​റ​ഞ്ഞ​ ​അ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​ൻ.​ ​ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രു​ടെ​ ​വ​ലി​യൊ​രു​ ​നി​ര​യെ​ ​ആ​ക​ർ​ഷി​ക്കാ​നും​ ​ത​നി​ക്കൊ​പ്പം​ ​ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു​ ​നി​റു​ത്താ​നും​ ​ആ​ന്റ​ണി​ക്ക് ​സാ​ധി​ച്ചു.​ ​അ​വ​രൊ​ക്കെ​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ​ ​വ​ക്താ​ക്ക​ളാ​യി​ ​മാ​റാ​നും​ ​അ​ധി​ക​നാ​ൾ​ ​വേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്നി​ല്ല.​ ​ആ​ന്റ​ണി​യും​ ​സം​ഘ​വും​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക്ക​ക​ത്ത് ​തി​രു​ത്ത​ൽ​ ​ശ​ക്തി​ക​ളാ​യി​ ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു.​ ​ഭ​ര​ണ​നേ​തൃ​ത്വ​ത്തെ​ ​സ്ഥാ​ന​ത്തും​ ​അ​സ്ഥാ​ന​ത്തും​ ​വി​മ​ർ​ശി​ച്ചു.​ ​മാ​ദ്ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​വ​ലി​യ​ ​പ​രി​ലാ​ള​ന​യും​ ​അ​വ​ർ​ക്ക് ​ല​ഭി​ച്ചു.
1976​ ​ന​വം​ബ​റി​ൽ​ ​എ.​ഐ.​സി.​സി​യു​ടെ​ ​ഗു​വാ​ഹ​ട്ടി​ ​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ ​പ്ര​സം​ഗം​ ​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യെ​പ്പോ​ലും​ ​ഞെ​ട്ടി​ച്ചു.​ 'അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ​ ​മ​റ​വി​ൽ​ ​ഒ​രു​വി​ഭാ​ഗം​ ​നേ​താ​ക്ക​ളും​ ​ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രും​ ​അ​ധി​കാ​ര​ ​ദു​ർ​വി​നി​യോ​ഗം​ ​ന​ട​ത്തു​ന്ന​ത് ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ​ ​ദു​ർ​ബ​ല​മാ​ക്കും.​ ​പൊ​തു​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ​മാ​റ്റി​വ​ച്ച​തി​നോ​ടു​ ​യോ​ജി​പ്പി​ല്ല.​ ​മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി​യും​ ​ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ​ ​നെ​ഹ്റു​വും​ ​വി​ഭാ​വ​നം​ ​ചെ​യ്ത​ ​മ​ഹ​ത്താ​യ​ ​ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​വ്യ​തി​ച​ലി​ക്ക​രു​ത്.​"​ ​അ​ധി​കം​ ​വൈ​കാ​തെ​ ​ഇ​ന്ദി​രാ​ഗാ​ന്ധി​ ​ലോ​ക്‌​സ​ഭ​ ​പി​രി​ച്ചു​വി​ടു​ക​യും​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്തു​വെ​ന്നാ​ണ് ​ച​രി​ത്രം.​ ​ആ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​ഇ​ന്ദി​ര​യ്ക്കും​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക്കും​ ​അ​ടി​തെ​റ്റി.​ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​നു​ ​പു​റ​ത്താ​യി.​ ​റാ​യ് ​ബ​റേ​ലി​യി​ൽ​ ​ഇ​ന്ദി​ര​യും​ ​അ​മേ​ഠി​യി​ൽ​ ​സ​ഞ്ജ​യും​ ​തോ​റ്റു.​ ​അ​തോ​ടെ​ ​ആ​ന്റ​ണി​യു​ടെ​ ​താ​ര​മൂ​ല്യം​ ​ഉ​യ​ർ​ന്നു.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ​ ​ജ​നാ​ധി​പ​ത്യം​ ​പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ​യും​ ​കു​ടും​ബ​വാ​ഴ്‌​ച​ ​അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ​യും​ ​പ്ര​സ​ക്തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ​നേ​താ​ക്ക​ൾ​ ​വാ​ചാ​ല​രാ​യി.​ആ​ദ​ർ​ശ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന് ​മാ​റ്റു​ ​കൂ​ടി.​ 1977​ ​ഏ​പ്രി​ൽ​ ​മാ​സ​ത്തി​ൽ​ ​രാ​ജ​ൻ​ ​കേ​സി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് ​കെ.​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ​ ​രാ​ജി​വ​യ്‌​ക്കേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​കേ​ര​ള​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​ത​ല്ല​ ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രം​;​ ​കേ​ന്ദ്ര​ ​നി​രീ​ക്ഷ​ക​നാ​യി​ ​വ​ന്ന​ ​സി.​ ​സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യം​ ​അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു.​ ​സി.​എ​ച്ച്.​ ​മു​ഹ​മ്മ​ദ് ​കോ​യ,​ ​കെ.​എം.​ ​മാ​ണി,​ ​പി.​കെ.​ ​വാ​സു​ദേ​വ​ൻ​ ​നാ​യ​ർ,​ ​ബേ​ബി​ ​ജോ​ൺ​ ​എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ​ ​പ്ര​ഗ​ത്ഭ​രാ​യ​ ​സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​വ​ല്ലാ​തെ​ ​ഞെ​രു​ങ്ങി.​ ​ഒ​ന്ന​ര​ ​വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന​കം​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ഒ​രു​ ​കാ​ര​ണം​ ​ക​ണ്ടെ​ത്തി​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​പ​ദം​ ​രാ​ജി​വ​ച്ചു.​ ​ആ​രാ​ധ​ക​ർ​ ​അ​തും​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ത്തി​ന്റ​ ​പ​റ്റു​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ൽ​ ​എ​ഴു​തി​ച്ചേ​ർ​ത്തു.​ ​അ​തി​ന​കം​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യാ​ ​ത​ല​ത്തി​ൽ​ ​പി​ള​ർ​ന്നു​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.​ ​ആ​ന്റ​ണി​യും​ ​കൂ​ട്ട​രും​ ​ഇ​ന്ദി​രാ​വി​രു​ദ്ധ​ ​പ​ക്ഷ​ത്ത് ​നി​ല​യു​റ​പ്പി​ച്ചു.​ ​സ്വേ​ച്‌​ഛാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തെ​യും​ ​കു​ടും​ബ​വാ​ഴ്ച​യെ​യും​ ​അ​തി​നി​ശി​ത​മാ​യി​ ​വി​മ​ർ​ശി​ച്ചു.​ ​സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും​ ​അ​വ​ർ​ ​ഇ​ട​തു​പാ​ള​യ​ത്തി​ൽ​ ​എ​ത്തി​ച്ചേ​ർ​ന്നു.​ 1980​ ​ലെ​ ​നി​യ​മ​സ​ഭാ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​സി.​പി.​എം,​ ​സി.​പി.​ഐ​ ,​ ​ആ​ർ.​എ​സ്.​പി​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​ഗ്രൂ​പ്പു​കാ​രും​ ​അ​ധി​കാ​രം​ ​പ​ങ്കു​വ​ച്ചു.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​മാ​ർ​ക്‌​സി​സ്റ്റ് ​ബാ​ന്ധ​വം​ ​അ​ധി​ക​നാ​ൾ​ ​നി​ല​നി​ന്നി​ല്ല.​ 1981​ ​ഒ​ക്ടോ​ബ​റി​ൽ​ ​ആ​ന്റ​ണി​യും​ ​കൂ​ട്ട​രും​ ​ഇ​ട​തു​മു​ന്ന​ണി​ ​വി​ട്ടു.​ ​ഇ​ന്ദി​രാ​പാ​ള​യ​ത്തി​ൽ​ ​അ​ഭ​യം​ ​തേ​ടി.​ ​ല​യ​ന​ത്തെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് ​കെ.​പി.​സി.​സി​ ​അ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​ന​ല്ലാ​താ​യി​ത്തീ​ർ​ന്ന​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭാം​ഗ​മാ​യി.​ ​എ.​ഐ.​സി.​സി​ ​ജ​ന​റ​ൽ​ ​സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യു​മാ​യി.
മ​ന​സാ​ ​വാ​ചാ​ ​ക​ർ​മ്മ​ണ​ ​യാ​തൊ​രു​ ​അ​ഴി​മ​തി​യും​ ​ന​ട​ത്താ​ത്ത​ ​ഒ​രു​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​നേ​താ​വെ​ന്ന​ ​ഖ്യാ​തി​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലും​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി.​ ​ഇ​ന്ദി​രാ​ ​ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ​ ​കാ​ല​ശേ​ഷം​ ​രാ​ജീ​വ് ​ഗാ​ന്ധി​ ​അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റ​പ്പോ​ൾ​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​നെ​ക്കാ​ൾ​ ​മ​തി​പ്പ് ​ആ​ന്റ​ണി​ക്കാ​യി.​ ​പ്ര​ധാ​ന​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​ ​അ​ഭി​പ്രാ​യം​ ​തേ​ടു​ക​ ​പ​തി​വാ​യി.​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​നും​ ​ആ​ന്റ​ണി​യും​ ​ന​യി​ക്കു​ന്ന​ ​അ​തി​ശ​ക്ത​മാ​യ​ ​ര​ണ്ടു​ ​ഗ്രൂ​പ്പു​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ​മൂ​പ്പി​ള​മ​ ​ത​ർ​ക്കം​ ​നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​മ്പോ​ഴും​ ​അ​വ​ർ​ ​പ​ര​മാ​വ​ധി​ ​സ​ഹ​ക​രി​ച്ചു​ ​പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ​ ​ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യെ​ ​ദു​ർ​ബ​ല​മാ​ക്കു​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​ന​ട​പ​ടി​യും​ ​ആ​ന്റ​ണി​യു​ടെ​ ​ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്ന് ​ഒ​രി​ക്ക​ലും​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല.​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ധീ​ര​ന് ​അ​ർ​ഹ​മാ​യ​ ​പ​രി​ഗ​ണ​ന​ ​ന​ൽ​കാ​ൻ​ ​ലീ​ഡ​റും​ ​മ​ടി​ച്ചി​ല്ല.​ 1991​ ​ൽ​ ​പി.​വി.​ ​ന​ര​സിം​ഹ​റാ​വു​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​അ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​നും​ ​തു​ട​ർ​ന്ന് ​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ​പ്പോ​ൾ​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ​ ​കിം​ഗ് ​മേ​ക്ക​റാ​യി.​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​ ​പ്രാ​ധാ​ന്യം​ ​വ​ർ​ദ്ധി​ച്ചു.​ ​അ​തോ​ടെ​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലെ​ ​സ​ന്തു​ലി​താ​വ​സ്ഥ​ ​ത​ക​ർ​ക്കാ​നും​ ​ലീ​ഡ​ർ​ ​ഉ​ദ്യ​മി​ച്ചു.​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ​ ​സം​ഘ​ട​നാ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ ​ന​ട​ത്തി​ ​ആ​ന്റ​ണി​യെ​ ​കെ.​പി.​സി.​സി​ ​പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് ​പ​ദ​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​പു​റ​ത്താ​ക്കി.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​ആ​ ​പ​രാ​ജ​യം​ ​ക്ഷ​ണി​ക​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​വ​ർ​ക്കിം​ഗ് ​ക​മ്മി​റ്റി​യി​ലേ​ക്ക് ​ന​ട​ന്ന​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​മി​ന്നു​ന്ന​ ​വി​ജ​യം​ ​നേ​ടി.​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലും​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലും​ ​ത​ന്റെ​ ​പ്ര​സ​ക്തി​ ​നി​ല​നി​റു​ത്തി.​ 1993​ ​ൽ​ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ലേ​ക്ക് ​വീ​ണ്ടും​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ​ ​സി​വി​ൽ​ ​സ​പ്ളൈ​സ് ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ ​അ​തേ​സ​മ​യം​ ​കൈ​വി​ട്ട​ ​ക​ളി​ ​ക​ളി​ച്ച​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ന് ​വ​ലി​യ​വി​ല​ ​കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്നു.​ 1994​ ​ആ​കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും​ ​നേ​തൃ​മാ​റ്റ​ത്തി​നു​ ​വേ​ണ്ടി​ ​മു​റ​വി​ളി​ ​ഉ​യ​ർ​ന്നു.​ ​അ​ടു​ത്ത​ ​വ​ർ​ഷം​ ​മാ​ർ​ച്ചി​ൽ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ​സ്ഥാ​ന​മൊ​ഴി​യേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്നു.​ ​അ​തി​ന​കം​ ​കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​സ്ഥാ​നം​ ​രാ​ജി​വ​ച്ച് ​വീ​ണ്ടും​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ശു​ദ്ധി​ ​തെ​ളി​യി​ച്ച​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​നു​ ​പ​ക​രം​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ ​ചൂ​തു​ക​ളി​യി​ൽ​ ​തോ​റ്റ​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ​ ​കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​ ​വ​ട​ക്കോ​ട്ടു​ ​വി​മാ​ന​വും​ ​ക​യ​റി.​ 1996​ ​ലെ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ന് ​തൊ​ട്ടു​മു​മ്പ് ​ചാ​രാ​യ​ ​നി​രോ​ധ​നം​ ​ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യെ​ങ്കി​ലും​ ​അ​തു​ ​വോ​ട്ടാ​ക്കി​ ​മാ​റ്റാ​ൻ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നും​ ​യു.​ഡി.​എ​ഫി​നും​ ​തി​രി​ച്ച​ടി​ ​നേ​രി​ട്ടു.​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ ​നേ​തൃ​സ്ഥാ​നം​ ​കൊ​ണ്ടു​ ​തൃ​പ്ത​നാ​യി.​ 2001​ ​ൽ​ ​യു.​ഡി.​എ​ഫ് ​ച​രി​ത്ര​ ​വി​ജ​യം​ ​നേ​ടി.​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​വീ​ണ്ടും​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​ആ​ ​മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​ ​കാ​ലാ​വ​ധി​ ​പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യി​ല്ല.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക്ക​ക​ത്ത് ​
വ​ലി​യ​ ​അ​സ്വാ​ര​സ്യ​ങ്ങ​ൾ​ ​ഉ​ട​ലെ​ടു​ത്തു.​ ​കെ.​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ​ ​മു​ന്നി​ൽ​ ​നി​ന്നും​ ​ചി​ല​ ​മു​ൻ​കാ​ല​ ​സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ​ ​പി​ന്നി​ൽ​ ​നി​ന്നും​ ​കു​ത്തി.​ 2004​ ​ലെ​ ​പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ് ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​രാ​ജ്യ​മെ​മ്പാ​ടും​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​വെ​ന്നി​ക്കൊ​ടി​ ​പാ​റി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ​ ​കാ​ത്തി​രു​ന്ന​ത് ​ദ​യ​നീ​യ​ ​പ​രാ​ജ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​അ​തേ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് ​ആ​ന്റ​ണി​ ​രാ​ജി​വ​ച്ചു.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​അ​ധി​കം​ ​വൈ​കാ​തെ​ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭാം​ഗ​മാ​യി​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും​ ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ​ ​പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി​യാ​വു​ക​യും​ ​ചെ​യ്തു.
സി.​ ​അ​ച്യു​ത​മേ​നോ​നെ​പ്പോ​ലെ​ ​പ്ര​ഗ​ത്ഭ​നാ​യ​ ​ഒ​രു​ ​ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല​ ​ആ​ന്റ​ണി.​ ​ക​രു​ണാ​ക​ര​നെ​പ്പോ​ലെ​ ​ഒ​രു​ ​ത​ന്ത്ര​ശാ​ലി​യു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​ഉ​മ്മ​ൻ​ചാ​ണ്ടി​യോ​ളം​ ​ജ​ന​കീ​യ​നു​മ​ല്ല.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ഒ​രി​ക്ക​ലും​ ​ഒ​രു​ ​മി​ക​ച്ച​ ​വാ​ഗ്മി​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​ക​ഴി​വു​റ്റ​ ​സം​ഘാ​ട​ക​നു​മ​ല്ല.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക്കാ​രെ​യോ​ ​നാ​ട്ടു​കാ​രെ​യോ​ ​ആ​വേ​ശം​ ​കൊ​ള്ളി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​താ​യ​ ​ഒ​രു​ ​ക​ഴി​വും​ ​ആ​ന്റ​ണി​ക്കു​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ​ചാ​രാ​യ​ ​നി​രോ​ധ​ന​വും​ ​സ്വാ​ശ്ര​യ​ ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​വാ​രി​ക്കോ​രി​ ​അ​നു​മ​തി​ ​ന​ൽ​കി​യ​തു​ ​പോ​ലു​ള്ള​ ​പ​ര​മാ​ബ​ദ്ധ​ങ്ങ​ളാ​യ​ ​തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളും​ ​ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്.​ ​മാ​റാ​ട് ​കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​യും​ ​മു​ത്ത​ങ്ങ​യി​ലെ​ ​വെ​ടി​വ​യ്പും​ ​തീ​രാ​ക​ള​ങ്ക​മാ​യി​ ​മാ​റി.​ ​ലീ​വ് ​സ​റ​ണ്ട​ർ​ ​ആ​നു​കൂ​ല്യ​ങ്ങ​ൾ​ ​വെ​ട്ടി​ക്കു​റ​ച്ച് ​സ​ർ​ക്കാ​രു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രെ​ ​സ​മ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് ​ത​ള്ളി​വി​ട്ട​തും​ ​ആ​ന്റ​ണി​ക്കു​ ​പ​റ്റി​യ​ ​പി​ഴ​വാ​യി​രു​ന്നു.​ ​സ്വ​ന്തം​ ​നി​ല​യ്ക്ക് ​ആ​ന്റ​ണി​ ​പ​രി​ശു​ദ്ധ​നാ​ണെ​ങ്കി​ലും​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് ​അ​ഴി​മ​തി​ക്ക് ​യാ​തൊ​രു​ ​കു​റ​വും​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​മി​ക​ച്ച​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​ ​അ​ല്ലാ​തി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​ ​പ്ര​ഗ​ത്ഭ​നാ​യ​ ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ ​നേ​താ​വു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല​ ​ആ​ന്റ​ണി.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ ​നേ​തൃ​ത്വം​ ​കൈ​യാ​ളി​യ​ 1996​ ​-2001​ ​കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​അ​വി​ശ്വാ​സ​ ​പ്ര​മേ​യം​ ​അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കാ​ൻ​ ​പോ​ലും​ ​മ​റ​ന്നു​പോ​യി.​ ​ഇ​തൊ​ക്കെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​ആ​ന്റ​ണി​യാ​ണ്.​ ​മ​റ്റാ​ർ​ക്കു​മി​ല്ലാ​ത്ത​ ​ആ​ദ​ർ​ശ​ത്തി​ന്റെ​ ​പ​രി​വേ​ഷ​വും​ ​ത​ല​യ്ക്കു​ ​ചു​റ്റും​ ​പ്ര​ഭാ​വ​ല​യ​വും​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ട്.​ ​യാ​തൊ​രു​ ​പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും​ ​അ​ടി​പ്പെ​ടാ​ത്ത​ ​നേ​താ​വ്,​ ​കാ​ല​ണ​യു​ടെ​ ​അ​ഴി​മ​തി​ ​പോ​ലും​ ​ന​ട​ത്താ​ത്ത​യാ​ൾ,​ ​അ​ധി​കാ​ര​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന് ​ദു​ഷി​പ്പി​ക്കാ​ൻ​ ​പ​റ്റാ​ത്ത​ ​വ്യ​ക്തി​ത്വം​ ​എ​ന്നൊ​ക്കെ​യു​ള്ള​ ​പ​രി​വേ​ഷം​ ​ആ​ന്റ​ണി​ക്കു​ണ്ട്.​ ​നാ​ളി​തു​വ​രെ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് ​ഒ​രാ​ളും​ ​ഒ​രാ​രോ​പ​ണ​വും​ ​ഉ​ന്ന​യി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല.​ ​ഇ​നി​ ​ഉ​ന്ന​യി​ച്ചാ​ൽ​ ​ത​ന്നെ​യും​ ​അ​താ​രും​ ​വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ക​യു​മി​ല്ല.​ ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​ഒ​രു​ ​നേ​താ​വേ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ.​ ​അ​ത് ​ആ​ന്റ​ണി​യാ​ണ്;​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​മാ​ത്രം.
കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​യി​ലും​ ​അ​ഴി​മ​തി​ക്ക് ​അ​പാ​ര​ ​സാ​ദ്ധ്യ​ത​യു​ള്ള​ ​വ​കു​പ്പാ​ണ് ​രാ​ജ്യ​ര​ക്ഷ.​ ​ആ​ന്റ​ണി​യു​ടെ​ ​മു​ൻ​ഗാ​മി​ക​ൾ​ ​പ​ല​രും​ ​അ​വി​ഹി​ത​മാ​യി​ ​കോ​ടി​ക​ൾ​ ​സ​മ്പാ​ദി​ച്ച​വ​രാ​ണ്.​ ​എ​ട്ടു​കൊ​ല്ലം​ ​പ്ര​തി​രോ​ധ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​എ​ട്ട​ണ​ ​പോ​ലും​ ​സ​മ്പാ​ദി​ച്ചി​ല്ല.​ ​അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ​ ​ഈ​ ​ജീ​വി​ത​ ​സാ​യ​ന്ത​ന​ത്തി​ൽ​ ​സി.​ബി.​ഐ​ ​ക്കാ​രെ​യും​ ​എ​ൻ​ഫോ​ഴ്‌​സ്‌​മെ​ന്റു​കാ​രെ​യും​ ​ഭ​യ​പ്പെ​ടാ​തെ​ ​ക​ഴി​യാം.​ ​ചി​ദം​ബ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​വീ​ട്ടി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ​ ​ആ​രും​ ​മ​തി​ലു​ ​ചാ​ടി​യെ​ത്തി​ ​അ​റ​സ്റ്റ് ​ചെ​യ്യു​ക​യി​ല്ല.​ ​ഒ​രു​ ​കോ​ട​തി​യി​ലും​ ​മു​ൻ​കൂ​ർ​ ​ജാ​മ്യാ​പേ​ക്ഷ​യു​മാ​യി​ ​പോ​കേ​ണ്ടി​ ​വ​രി​ക​യു​മി​ല്ല.​ ​സ​ൽ​പേ​രും​ ​മ​ന​സ​മാ​ധാ​ന​വു​മാ​ണ് ​ആ​ന്റ​ണി​യു​ടെ​ ​സ​മ്പാ​ദ്യം.​ ​ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കാ​വു​ന്ന​തി​ല​ധി​കം​ ​അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ​ ​ല​ഭി​ച്ച​യാ​ളാ​ണ് ​ആ​ന്റ​ണി.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ ​ല​ഭി​ക്കാ​തെ​ ​പോ​യ​ ​ഏ​ക​പ​ദ​വി​ ​രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​യു​ടേ​താ​ണ്.​ 81​ ​-ാം​ ​വ​യ​സി​ൽ​ ​ആ​ന്റ​ണി​ ​സം​തൃ​പ്ത​നാ​ണ്.​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക്കും​ ​രാ​ജ്യ​ത്തി​നും​ ​വേ​ണ്ടി​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ ​ചെ​യ്യാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യു​ന്ന​ത്ര​ ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ,​ ​അ​ത്ര​ ​വ​ലു​തൊ​ന്നു​മ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും​ ​ചെ​യ്തു​തീ​ർ​ത്ത​ ​കൃ​താ​ർ​ത്ഥ​ത​യു​ണ്ട്.​ ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ​ ​കൊ​ടും​ചൂ​ടും​ ​ത​ണു​പ്പും​ ​സ​ഹി​ച്ച് ​ഇ​നി​ ​ക​ഴി​യു​ന്ന​തി​ൽ​ ​അ​ർ​ത്ഥ​മി​ല്ല.​ ​അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​സ്വ​ച്‌​ഛ​ത​യി​ലേ​ക്ക്,​ ​സ​മാ​ധാ​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് ​തി​രി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു.​ ​സ്വാ​ഗ​തം,​ ​സു​സ്വാ​ഗ​തം.