ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​ത്തി​​​ന്റെ​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​ശ​ക്ത​മാ​യ​ ​ജ​ന​കീ​യ​മു​ന്നേ​റ്റ​മാ​യി​​​രു​ന്നു​ ​ക്വി​​​റ്റ് ​ഇ​ന്ത്യ​ ​പ്ര​ക്ഷോ​ഭം. 1942​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ് 8​ ​ന് ​മും​ബ​യ്‌​യി​ൽ​ ​ന​ട​ന്ന​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ​ ​ജ​വാ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ​ ​നെ​ഹ്‌​റു​വാ​ണ് ​ക്വി​റ്റ് ​ഇ​ന്ത്യ​"​ ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​പ്ര​മേ​യം​ ​അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച​ത്.​ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ​ ​ഇ​ന്ത്യ​ ​വി​ട​ണ​മെ​ന്ന​ ​പ്ര​മേ​യം​ ​സ​ർ​ദാ​ർ​ ​വ​ല്ല​ഭാ​യി​ ​പ​ട്ടേ​ൽ​ ​പി​ന്താ​ങ്ങി.​ ​ബോം​ബെ​യി​ലെ​ ​ഗോ​വാ​ലി​യ​ ​ടാ​ങ്ക് ​മൈ​താ​ന​ത്ത് ​ന​ട​ന്ന​ ​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ​ ​മൗ​ലാ​ന​ ​അ​ബ്‌ദുൾ ​ ​ക​ലാം​ ​ആ​സാ​ദാ​യി​രു​ന്നു​ ​അ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​ൻ.

ഇ​തേ​ ​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ലാ​ണ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​'​ജീ​വി​ക്കു​ക,​ ​അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ​ ​മ​രി​ക്കു​ക​"​ ​(​D​o​ ​o​r​ ​D​i​e​)​ ​എ​ന്ന​ ​ആ​ഹ്വാ​നം​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ത്.​ ​ഈ​ ​സ​മ്മേ​ള​നം​ ​ക​ഴി​യു​ന്ന​തി​ന് ​മു​മ്പ് ​ത​ന്നെ​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​യും​ ​നെ​ഹ്‌​റു​വും​ ​പ​ട്ടേ​ലു​മു​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള​ ​നേ​താ​ക്ക​ൾ​ ​അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​യി.​ ​അ​ടു​ത്ത​ദി​വ​സം​ ​രാ​വി​ലെ​ ​ത​ന്നെ​ ​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ ​പ്ര​തി​ഷേ​ധ​വു​മാ​യി​ ​തെ​രു​വി​ൽ​ ​ഇ​റ​ങ്ങി.​ ​വാ​ർ​ത്താ​വി​നി​മ​യം,​ ​ഗ​താ​ഗ​ത​മെ​ല്ലാം​ ​ത​ട​സ​പ്പെ​ട്ടു.​ ​ഈ​ ​ദി​വ​സ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഓ​ർ​മ്മ​യാ​ണ് ​ക്വി​റ്റ് ​ഇ​ന്ത്യാ​ ​ദി​ന​മാ​യി​ ആ​ച​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.
പ്ര​ധാ​ന​ ​നേ​താ​ക്ക​ളെ​ല്ലാം​ ​അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​യ​തോ​ടെ​ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രെ​ ​വെ​ല്ലു​വി​ളി​ച്ച് ​ഗൊ​വാ​ലി​യ​ ​ടാ​ങ്ക് ​മൈ​താ​ന​ത്തു​ ​ത്രി​വ​ർ​ണ​ ​പ​താ​ക​ ​ഉ​യ​ർ​ത്തി​യ​ത് ​അ​രു​ണ​ ​അ​സ​ഫ​ലി​യാ​ണ്.​ ​പി​ന്നീ​ടു​ ​ന​ട​ന്ന​ ​സ​മ്മേ​ള​നം​ ​നി​യ​ന്ത്രി​ച്ച​തും​ ​അ​രു​ണ​യാ​ണ്.​ ​'​ക്വി​റ്റ് ​ഇ​ന്ത്യ​ ​സ​മ​ര​നാ​യി​ക​"​ ​എ​ന്നാ​ണ് ​അ​രു​ണ​ ​ആ​സ​ഫ് ​അ​ലി​ ​അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.
അ​വി​ഭ​ക്ത​ ​പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ​ ​കാ​ൽ​ക്ക​ ​(​ഇ​പ്പോ​ൾ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ൽ​)​ ​യി​ലെ​ ​ഒ​രു​ ​ബം​ഗാ​ളി​ ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ​ 1909​ ​ജൂ​ലാ​യ് 16​ ​നാ​ണ് ​അ​രു​ണ​ ​ജ​നി​ച്ച​ത്.​ ​ലാ​ഹോ​ർ,​ ​നൈ​നി​റ്റാ​ൾ​ ​എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു​ ​വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം.​ ​പ​ഠ​ന​ശേ​ഷം​ ​കൊ​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലെ​ ​ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്‌​ണ​ ​ഗോ​ഖ​ലെ​ ​സ്‌​കൂ​ളി​ൽ​ ​അ​ദ്ധ്യാ​പി​ക​യാ​യി​ ​ജോ​ലി​ ​ചെ​യ്തു.​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന​ ​ആ​സ​ഫ് ​അ​ലി​യു​മാ​യു​ള്ള​ ​വി​വാ​ഹ​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ​അ​രു​ണ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​യാ​യ​ത്.​ ​ഉ​പ്പു​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​സ​മ​യ​ത്ത് ​പൊ​തു​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​പ​ങ്കെ​ടു​ക്കു​ക​യും​ ​അ​റ​സ്റ്റി​ലാ​വു​ക​യും​ ​ചെ​യ്‌​തു.​തി​ഹാ​ർ​ ​ജ​യി​ലി​ലാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ 1932​ ​ൽ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​ത​ട​വു​കാ​രോ​ടു​ള്ള​ ​ജ​യി​ൽ​ ​ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​ടെ​ ​പെ​രു​മാ​റ്റ​ത്തി​ൽ​ ​പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ച് ​സ​മ​രം​ ​ന​ട​ത്തി.​ ​അ​രു​ണ​യെ​ ​പി​ന്നീ​ട് ​അം​ബാ​ല​യി​ലെ​ ​ജ​യി​ലി​ലേ​ക്ക് ​മാ​റ്റി.
1942​ ​ആ​ഗ​സ്ത് 8​-​ന് ​ക്വി​റ്റ് ​ഇ​ന്ത്യ​ ​പ്ര​മേ​യം​ ​പാ​സാ​യ​തോ​ടെ​ ​പ്ര​ധാ​ന​നേ​താ​ക്ക​ളെ​യെ​ല്ലാം​ ​അ​റ​സ്റ്റ് ​ചെ​യ്തു.​ ​അ​ടു​ത്ത​ദി​വ​സം​ ​ന​ട​ന്ന​ ​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ​ ​അ​രു​ണ​ ​അ​ദ്ധ്യ​ക്ഷ​ത​വ​ഹി​ച്ചു.​ ​അ​രു​ണ​ ​പ​താ​ക​ ​ഉ​യ​ർ​ത്തി​യ​തു​ ​കൊ​ണ്ട് ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ​ ​അ​റ​സ്റ്റ് ​പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​ ​അ​രു​ണ​ ​ഒ​ളി​വി​ൽ​ ​പോ​യി.​ ​ആ​ ​സ​മ​യ​ത്തും​ ​റാം​ ​മ​നോ​ഹ​ർ​ ​ലോ​ഹ്യ​ക്കൊ​പ്പം​ ​ഇ​ൻ​ക്വി​ലാ​ബ് ​എ​ന്ന​ ​മാ​സി​ക​ ​പു​റ​ത്തി​റ​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ​സ​ഹാ​യി​ച്ചു.​ ​തീ​പ്പൊ​രി​ ​നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന​ ​അ​രു​ണ​യെ​ ​പി​ടി​കൂ​ടി​യാ​ൽ​ 5000​ ​രൂ​പ​ ​പാ​രി​തോ​ഷി​കം​ ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ​ഒ​രു​ ​ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ​ ​ചി​കി​ത്സ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു​ ​അ​വ​ർ.​ 1946​ ​ൽ​ ​ത​ന്റെ​ ​പേ​രി​ലു​ള്ള​ ​വാ​റ​ൻ​ഡ് ​പി​ൻ​വ​ലി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം​ ​മാ​ത്ര​മാ​ണ് ​അ​വ​ർ​ ​പു​റ​ത്തു​ ​വ​ന്ന​ത്.​ 1948​-​ൽ​ ​അ​വ​ർ​ ​സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ​പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ​ ​ചേ​ർ​ന്നു.
പി​ന്നീ​ട് 1950​ ​ക​ളു​ടെ​ ​തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ​ ​ക​മ്മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​ഓ​ഫ് ​ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ​ ​ചേ​ർ​ന്നു.​ 1954​ ​കാ​ല​ത്ത് ​സി​പി​ഐ​യു​ടെ​ ​വ​നി​താ​ ​വി​ഭാ​ഗ​മാ​യ​ ​നാ​ഷ​ണ​ൽ​ ​ഫെ​ഡ​റേ​ഷ​ൻ​ ​ഓ​ഫ് ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​വി​മ​ൻ​ ​രൂ​പീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ​ ​നി​ർ​ണാ​യ​ക​ ​പ​ങ്ക് ​വ​ഹി​ച്ചു.​ 1956​ ​ൽ​ ​അ​രു​ണ​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​വി​ട്ടു.1958​ ​ൽ​ ​ഡ​ൽ​ഹി​യു​ടെ​ ​ആ​ദ്യ​ ​മേ​യ​റാ​യി.​ ​ദി​ ​പാ​ട്രി​യോ​ട് ​എ​ന്ന​ ​പേ​രി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​ദി​ന​പ​ത്ര​വും​ ​വാ​രി​ക​യും​ ​ആ​രം​ഭി​ച്ചു.​ 1964​ ​ൽ​ ​അ​രു​ണ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ​ ​തി​രി​ച്ചെ​ത്തി.​ 1996​ ​ജൂ​ലായ് 29​-​ന് 87ാം​ ​വ​യ​സി​ലാ​യി​രു​ന്നു​ ​അ​ന്ത്യം.