ഗാന്ധിജയന്തി ദിനത്തിൽ രാഷ്ട്രപിതാവിന്റെ പാദമുദ്രകളിലൂടെ

ഒറ്റനോട്ടത്തിൽ

പേ​ര് ​           :​     മോ​ഹൻ​ദാ​സ് ​ക​രം​ച​ന്ദ് ​ഗാ​ന്ധി
അ​ച്ഛൻ​       ​:​     ക​രം​ച​ന്ദ് ​ഗാ​ന്ധി
അ​മ്മ​           :​    പു​ത്‌​ലി​ബാ​യി
ജ​ന​നം​       :​     ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലെ​ ​പോർ​ബ​ന്തറിൽ 1869​ ​ ഒ​ക്ടോബർ  ​ 2​ ​ന്.​ ​
                            ഇം​ഗ്ള​ണ്ടിൽ​ ​പോ​യി​ ​നി​യ​മം​ ​പ​ഠി​ച്ചു.
ഭാര്യ           :     കസ്തൂർബ
​​ വി​ദേശയാത്ര    :​     ദാ​ദാ​ ​അ​ബ്ദു​ള്ള​ ​ആൻ​ഡ് ​ക​മ്പ​നി​യു​ടെ​ ​കേ​സ് ​വാ​ദി​ക്കാൻ​ ​ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക് ​പോ​യി.​ ​വർ​ണ​ ​വി​വേ​ച​ന​ത്തി​നെ​തി​രെ​ ​പ്ര​വർ​ത്തി​ച്ചു.​ ​ സ​ത്യം,​ ​അ​ഹിം​സ,​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം​ ​എ​ന്നീ​ ​മൂ​ല്യ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ന്നി​ ​ഭാ​ര​ത​ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​ ​പ്ര​യ​ത്നി​ച്ചു.​ ​ബാ​പ്പു,​ ​മ​ഹാ​ത്മ,​ ​രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് ​എ​ന്നീ​ ​വി​ശേ​ഷ​ണങ്ങൾ
ആത്മകഥ     :    എ​ന്റെ​ ​സ​ത്യാ​ന്വേ​ഷ​ണ​ ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ​
1948​ ​ജ​നു​വ​രി​ 30​ ​ന് ​ഡൽ​ഹി​യി​ലെ​ ​ബിർ​ള​ ​മ​ന്ദി​ര​ത്തിൽ​ ​പ്രാർ​ത്ഥ​നാ​യോ​ഗ​ത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ പോകുംവഴി​ ​നാ​ഥു​റാം വിനായക് ​ഗോ​ഡ്സെ​യു​ടെ​ ​വെ​ടി​യേ​റ്റ് ​ ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ത്വം വരിച്ചു.

ഗാ​ന്ധി​യൻ  യു​ഗം
ഇ​ന്ത്യൻ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മര ച​രി​ത്ര​ത്തിൽ 1919 മു​തൽ 1947 വ​രെ​യു​ള്ള  കാ​ല​ഘ​ട്ടം  ഗാ​ന്ധി​യൻ  യു​ഗം എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു

രാഷ്ട്രീയ ഗുരു
ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ഗോ​ഖ​ലെ​യാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീയ ഗു​രു. ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ആ​ദ്യ​ത്തെ സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​സ​മ​രം 1917 ൽ ച​മ്പാ​ര​നി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ആ​ദ്യ​ത്തെ നി​രാ​ഹാ​ര​സ​മ​രം 1918 ൽ അ​ഹ​മ്മ​ദാ​ബാ​ദിൽ. റൗ​ല​റ്റ് സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യാ​ത​ല​ത്തിൽ ന​ട​ത്തിയ ആ​ദ്യ​ത്തെ സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം. 1924 ലെ ബെൽ​ഗാം കോൺ​ഗ്ര​സ് സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ അ​ദ്ദേ​ഹം പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. 1931 ലെ ര​ണ്ടാം വ​ട്ട​മേശ സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തിൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു. 1922 ൽ ജ​യിൽ വാ​സ​ത്തി​നി​ട​യി​ലാ​ണ് ആ​ത്മ​കഥ എ​ഴു​തി​യ​ത്.

സത്യം അഹിംസ
ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ വം​ശീയ വി​വേ​ച​ന​ത്തി​നെ​തി​രായ സ​മ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി ത​ന്റെ സ​ത്യാ​ഗ്രഹ സ​മ​രം ആ​ശ​യം ആ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ച​ത്. സ​ത്യ​വും അ​ഹിം​സ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​ടി​സ്ഥാ​നം. ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ അ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തിൽ സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം ഭീ​രു​വി​ന്റെ​യും ദുർ​ബ​ല​ന്റെ​യും ആ​യു​ധ​മ​ല്ല. മ​റി​ച്ച് ശ​ക്ത​നും ധീ​ര​നും മാ​ത്ര​മേ സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം അ​നു​ഷ്ഠി​ക്കാൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യു​ള്ളു.

ദീനബന്ധു
ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ആ​ദർ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ ആ​കൃ​ഷ്ട​നാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തിയ ഇം​ഗ്ളീ​ഷു​കാ​ര​നാ​ണ് ചാൾ​സ് ഫ്രീ​യർ ആൻ​ഡ്രൂ​സ്. ക്രി​സ്തു​വി​ന്റെ വി​ശ്വ​സ്ത​നായ അ​പ്പോ​സ്ത​ലൻ എ​ന്നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വി​ളി​ച്ച​ത്. സി.​എ​ഫ്. ആൻ​ഡ്രൂ​സ് അ​ദ്ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന സെ​ന്റ് സ്റ്റീ​ഫൻ​സ് കോ​ളേ​ജി​ലെ വി​ദ്യാർ​ത്ഥി​ക​ളാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ദീ​ന​ബ​ന്ധു എ​ന്ന പേ​ര് നൽ​കി​യ​ത്.

സുപ്രധാന സന്ദേശം
ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും സു​പ്ര​ധാ​ന​മായ പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​വും സ​ന്ദേ​ശ​വു​മാ​ണ ് 'എ​ന്റെ ജീ​വി​തം  എ​ന്റെ സ​ന്ദേ​ശം" ചി​ന്ത​യെ ഒ​രി​ക്ക​ലും അ​ദ്ദേ​ഹം പ്ര​വൃ​ത്തി​യിൽ​നി​ന്ന് വേർ​തി​രി​ച്ചി​ല്ല. 1909 ൽ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങിയ ഹി​ന്ദ് സ്വ​രാജ എ​ന്ന ഗ്ര​ന്ഥ​ത്തിൽ ദേ​ശീയ പു​നർ​നിർ​മ്മാ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള ആ​ശ​യ​ങ്ങൾ അ​ദ്ദേ​ഹം വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി.

ഇംഗ്ലീഷ് പുത്രിമാർ
ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ഇം​ഗ്ളീ​ഷ് പു​ത്രി​മാർ എ​ന്ന് മീ​രാ​ബ​ഹൻ, സ​ര​ളാ​ബെൻ എ​ന്നി​വർ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. മീ​രാ​ബ​ഹ​ന്റെ യ​ഥാർ​ത്ഥ നാ​മം മാ​ഡ​ലിൻ സ്ളേ​ഡ് എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. സ​ര​ളാ​ബെ​ന്നി​ന്റെ യ​ഥാർ​ത്ഥ പേ​ര് കാ​ത​റിൻ മേ​രി ഹെ​ലി​മാൻ എ​ന്നും.

ആദ്യത്തെ ആശ്രമം
ദക്ഷി​ണാഫ്രി​ക്കയി​ൽ നി​ന്നും മടങ്ങി​യെത്തി​യ ഗാന്ധി​ജി​ അഹമ്മദാബാദി​നടുത്ത് ആദ്യത്തെ ആശ്രമം  സ്ഥാപി​ച്ചു. ഇതു പി​ന്നീട്  സബർമതി​യി​ലേക്ക്  മാറ്റി​.

കേരള സന്ദർശനങ്ങൾ
ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​അ​ഞ്ചു​ത​വ​ണ​ ​കേ​ര​ളം​ ​സ​ന്ദർ​ശി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.​ 1920​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ് 18​ ​നു​ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​പ്ര​ചാ​ര​ണാർ​ത്ഥം​ ​കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടെ​ത്തി.​ ​കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ​ക​ട​പ്പു​റ​ത്തു​ ​ന​ട​ന്ന​ ​പൊ​തു​യോ​ഗ​ത്തിൽ​ ​സം​സാ​രി​ച്ചു.

1925​ ​മാർ​ച്ച് 8​ ​നു​ ​ര​ണ്ടാം​ത​വ​ണ​ ​. വൈ​ക്കം​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​സ​മ​ര​ത്തി​ന് ​പ​രി​ഹാ​രം​ ​കാ​ണു​ക​യെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു​ ​പ്ര​ധാ​ന​ല​ക്ഷ്യം.​ ​ഈ​ ​യാ​ത്ര​യി​ലാ​ണ് ​ശി​വ​ഗി​രി​യി​ലെ​ത്തി​ ​ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ഗു​രു​വു​മാ​യി​ ​സം​ഭാ​ഷ​ണം​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ത്.​ ​ദ​ക്ഷി​ണേ​ന്ത്യൻ​ ​പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​ഭാ​ഗ​മാ​യി​ 1927​ ​ഒ​ക്ടോ​ബർ​ 9​ ​നു​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ​ ​വി​വി​ധ​ ​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​ ​സം​സാ​രി​ച്ചു.

1934​ ​ജ​നു​വ​രി​ 10​ ​ന് ​ഫ​ണ്ട് ​പി​രി​വി​ന്റെ​ ​ഭാ​ഗ​മാ​യി​ ​നാ​ലാം​ത​വ​ണ​ ​കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ​ത്തി.​ 1936​ ​ന​വം​ബർ​ 12​ ​ന്റെ​ ​ക്ഷേ​ത്ര​പ്ര​വേ​ശ​ന​ ​വി​ളം​ബ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തിൽ​ 1937​ ​ജ​നു.​ 13​ ​നു​ ​ആ​യി​രു​ന്നു​ ​അ​ഞ്ചാ​മ​ത്തെ​ ​സ​ന്ദർ​ശ​നം.​ ​ഒ​രു​ ​തീർ​ത്ഥാ​ട​നം​ ​എ​ന്നാ​ണ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​ത​ന്റെ​ ​ഈ​ ​യാ​ത്ര​യെ​ ​വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​ത്.

ഇന്ന് ലോക അഹിംസാ ദിനം
ച​രി​ത്ര​ത്തിൽ​ ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​സ്ഥാ​പ​ക​ ​നേ​താ​ക്കൾ​ക്കാ​ണ് ​രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് ​എ​ന്ന​ ​സ്ഥാ​നം​ ​നൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.​ ​ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ​ ​രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​യാ​ണ്.​ ​
​ ​സു​ഭാ​ഷ്ച​ന്ദ്ര​ബോ​സ് ​ആ​ണ് ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ​ ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​സം​ബോ​ധ​ന​ ​ചെ​യ്ത​ത്.​ ​ഗാ​ന്ധി​യൻ​ ​ആ​ദർ​ശ​ങ്ങ​ളോ​ടു​ള്ള​ ​ബ​ഹു​മാ​നാർ​ത്ഥം​ ​ഒ​ക്ടോ​ബർ​ 2​ ​ന് ​ഐ​ക്യ​രാ​ഷ്ട്ര​സ​ഭ​ ​'​ലോ​ക​ ​അ​ഹിം​സ"​ ​ദി​ന​മാ​യി​ ​ആ​ച​രി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു.
​​
അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങൾ,​ ​ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങൾ
ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ​ ​ജീ​വി​ത​വും​ ​ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​ച​രി​ത്ര​വും​ ​പ​ര​സ്പ​രം​ ​ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.​ ​വക്കീലായി ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യിലെത്തിയ​​ ​ഗാ​ന്ധിജി ത​ന്റെ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ശാ​ല​യാ​ക്കി​ ​അ​വി​ട​ത്തെ​ ​മാ​റ്റി.​ ​ഇ​ന്ത്യൻ​ ​ഒ​പ്പീ​നി​യൻ​ ​എ​ന്ന​ ​പ​ത്രം​ ​തു​ട​ങ്ങി.​ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​ ​സ​മ​രം​ ​പ​രീ​ക്ഷി​ച്ച​തും​ ​അ​വി​ടെത്ത​ന്നെ.

ആ​ദ്യ​ ​ജ​യിൽ​വാ​സം
ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ​ ​ആ​ദ്യ​ ​ജ​യിൽ​വാ​സം​ ​ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു.​ ​ക​റു​ത്ത​ ​വർ​ഗ​ക്കാ​രു​ടെ​ ​നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​ത്തി​നെ​തി​രെ​ ​ശ​ബ്ദ​മു​യർ​ത്തി​യ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ജൊ​ഹന്നാ​സ് ​ബർ​ഗിൽ​ ​ആ​ദ്യ​ ​ജ​യിൽ​വാ​സം​ ​അ​നു​ഷ്ഠി​​ച്ചു.​ 1915​ ​ജ​നു​വ​രി​ ​ഒ​മ്പ​തി​നാ​ണ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യിൽ​ ​നി​ന്ന് ​ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്ക് ​മ​ട​ങ്ങി​വ​ന്ന​ത്.​

ച​മ്പാ​രൻ​ ​സ​മ​രം
ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ​ ​കൊ​ള്ള​രു​താ​യ്മ​ക്കെ​തി​രെ​ ​പോ​രാ​ടാ​നു​ള്ള​ ​ഉ​റ​ച്ച​ ​മ​ന​സു​മാ​യാ​ണ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തി​യ​ത്.​ 1917​ൽ ​ച​മ്പാ​രൻ​ ​സ​മ​രം​ ​ന​ട​ത്തി.​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ​ ​ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ ​ആ​ദ്യ​ത്തെ​ ​സ​ത്യ​ാഗ്ര​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു​ ​ച​മ്പാ​രൻ.​ ​നീ​ലം​ ​കർ​ഷ​കർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ ​ച​മ്പാ​രൻ​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം​ ​വ​ലി​യ​ ​കോ​ളി​ളക്ക​മു​ണ്ടാ​ക്കി.

നി​സ​ഹ​ക​ര​ണ​ ​സ​മ​രം
ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രു​ടെ​ ​എ​ല്ലാ​ ​ന​ട​പ​ടി​ക​ളോ​ടും​ ​സ​ഹ​ക​രി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ​ ​സ​മ​ര​മാർ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു​ ​നി​സ​ഹ​ക​ര​ണം.​ ​രാ​ജ്യ​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി​ ​സ​മ​രം​ ​വ്യാ​പി​ച്ചു.​ ​ഉ​ത്തർ​പ്ര​ദേ​ശിൽ​ 1922​ ൽ​ ​ന​ട​ന്ന​ ​ചൗ​രി​ചൗ​രാ​ ​സം​ഭ​വ​ത്തെ​ത്തു​ടർ​ന്ന് ​നി​സ​ഹ​ക​ര​ണ​ ​സ​മ​രം​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​പിൻ​വ​ലി​ച്ചു.

ഉ​പ്പു​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം
സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ ​സ​മ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​നാ​ഴി​ക​ക്ക​ല്ലാ​ണ് ​ഉ​പ്പു​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം.​ 1930​ ​മാർ​ച്ച് 12​ ​നാ​ണ് ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​ദ​ണ്ഡി​ ​യാ​ത്ര​ ​ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്.​ 61​-ാം​ ​വ​യ​സി​ലാ​യി​രു​ന്നു​ ​ഈ​ ​സ​മ​രം.തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട  അ​നു​യാ​യി​കളാണ് ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ടൊ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്.​ 1930​ ​ഏ​പ്രി​ൽ 6 ന്്  ദ​ണ്ഡി​ ​ക​ട​പ്പു​റ​ത്ത് ​ഉ​പ്പു​ ​നി​യ​മം ലം​ഘി​ച്ച് ​ ഉ​പ്പ് ​കു​റു​ക്കി.

വ്യ​ക്തി​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹം
1940​ ​ഒ​ക്ടോ​ബ​റിൽ​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​രൂ​പം​ ​നൽ​കി​യ​താ​ണ് ​വ്യ​ക്തി​ ​അ​ധി​ഷ്ഠി​ത​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​സ​മ​രം.​ ​ഗ​വൺ​മെ​ന്റി​ന്റെ​ ​യു​ദ്ധ​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി​ ​സം​സാ​രി​ക്കു​ക​യെന്നതായി​രു​ന്നു ഇ​തി​ലൂ​ടെ​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി ​ല​ക്ഷ്യം​ ​വ​ച്ച​ത്. വി​നോ​ബാ​ഭാ​വെ​യായി​രു​ന്നു​ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​സ​ത്യാ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന് ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്.​ ​വി​വി​ധ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളിൽ​ ​ഇ​രു​പ​തി​നാ​യി​ര​ത്തോ​ളം​ ​പേർ​ ​ഈ​ ​സ​മ​ര​ത്തിൽ​ ​പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു.

ക്വി​റ്റി​ന്ത്യാ​സ​മ​രം
ക്രി​പ്സ് ​മി​ഷ​ന്റെ​ ​പ​രാ​ജ​യം​ ​ഇ​ന്ത്യൻ​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​നേ​താ​ക്ക​ന്മാർ​ക്കി​ട​യിൽ​ ​നി​രാ​ശ​ ​പ​ടർ​ത്തി.​ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​ ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​ ​സ​മ​ര​ങ്ങൾ​ ​ന​ട​ത്താൻ​ ​കോൺ​ഗ്ര​സ് ​തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു.​ 1942​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ്  8​ ​ന് ​കോൺ​ഗ്ര​സ് ​പാർ​ട്ടി​ ​ബോം​ബെ​യിൽ​ ​സ​മ്മേ​ളി​ക്കു​ക​യും​ ​ക്വി​റ്റി​ന്ത്യാ​പ്ര​മേ​യ​ം പാ​സാ​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്തു.​ ​ച​രി​ത്ര​പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ​ ​ക്വി​റ്റി​ന്ത്യാ​പ്ര​മേ​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ​ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാർ​ ​ഇ​ന്ത്യ​ ​വി​ട്ടു​പോ​കാ​നും​ ​അ​ധി​കാ​രം​ ​കൈ​മാ​റാ​നും​ ​കോൺ​ഗ്ര​സ് ​ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു.​ ​പ്ര​വർ​ത്തി​ക്കു​ക​ ​അ​ല്ലെ​ങ്കിൽ​ ​മ​രി​ക്കു​ക​ ​എ​ന്ന​ ​ആ​ഹ്വാ​നം​ ​ഗാ​ന്ധി​ജി​ ​നൽ​കി​യ​ത് ക്വി​റ്റി​ന്ത്യാ​ ​സ​മ​ര​വേ​ള​യി​ലാ​ണ്.

ഗാന്ധിജിയെപ്പറ്റിയുള്ള രചനകൾ
 എ​ന്റെ​ ​ഗു​രു​നാ​ഥൻ​ ​:​ ​വ​ള്ള​ത്തോൾ
 ധർ​മ്മ​സൂ​ര്യൻ​ ​:​ ​അ​ക്കി​ത്തം
 ഹ​രി​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​പാ​ട്ട് ​:​ ​വൈ​ലോ​പ്പി​ള്ളി
 യു​ഗ​പ്ര​വാ​ച​കൻ​ ​:​ ​പാ​ലാ​നാ​രാ​യ​ണൻ​ ​നാ​യർ
 രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് ​:​ ​കെ.​പി.​ ​കേ​ശ​വ​മേ​നോൻ
 മ​ഹാ​ത്മാ​വി​ന്റെ​ ​പു​സ്ത​കം​ ​:​ ​ഡോ.​ ​സു​കു​മാർ​ ​അ​ഴീ​ക്കോ​ട്
മ​ഹാ​ത്മാ​വി​ന്റെ​ ​കർ​മ്മ​പ​ഥ​ങ്ങൾ​ ​:​ ​ഡോ.​ ​ആർ​സു

ഇവ‌രുടെ പേരി​ലും ഗാന്ധി
 കെ.​ ​കേ​ള​പ്പൻ​  -​ ​കേ​ര​ള​ ​ഗാ​ന്ധി
 ഐ.​കെ.​ ​കു​മാ​രൻ  ​-​ ​മ​യ്യ​ഴി​ ​ഗാ​ന്ധി
 ‌ഡോ.രാ​ജേ​ന്ദ്ര​പ്ര​സാ​ദ് ​-​ബി​ഹാർ​ ​ഗാ​ന്ധി
 ഖാൻ​ ​അ​ബ്ദുൽ​ ​ഗാ​ഫർ​ഖാൻ​-​ ​അ​തിർ​ത്തി​ ​ഗാ​ന്ധി
 നെൽസൺ​ ​മ​ണ്ടേ​ല​ ​-​ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്കൻ​ ​ഗാ​ന്ധി
 കെ​ന്ന​ത്ത് ​കൗ​ണ്ട​-​ ​ആ​ഫ്രി​ക്കൻ​ ​ഗാ​ന്ധി
 മാർ​ട്ടിൻ​ ​ലൂ​തർ​ ​കി​ംഗ് ​-​അ​മേ​രി​ക്കൻ​ ​ഗാ​ന്ധി
 ഓ​ങ്സാൻ​ ​സൂ​ചി​ - ബർ​മി​സ് ​ഗാ​ന്ധി
 അ​ഹ​മ്മ​ദ് ​സു​കാർ​ണോ​-​ ​ഇ​ന്തോ​നേ​ഷ്യൻ​ ​ഗാ​ന്ധി
 ബാ​ബാ​ ​ആം​തെ​ ​-​ആ​ധു​നി​ക​ ​ഗാ​ന്ധി

ഗാ​ന്ധി​ജി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള​ വ​ച​ന​ങ്ങൾ
      ​അർ​ദ്ധ​ന​ഗ്ന​നാ​യ​ ​ഫ​ക്കീർ​ ​:​ ​വിൻ​സ്റ്റ​ന്റ് ​ചർ​ച്ചിൽ
     വി​ശു​ദ്ധ​നാ​യ​ ​പോ​രാ​ളി​ ​:​ ​നെൽ​സൻ​ ​മ​ണ്ടേല
     ​ഈ  ​ഭൂ​മുഖത്ത് ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രാൾ​ ​ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന​താ​യി​ ​വ​രും​ ​ത​ല​മു​റ​ ​വി​ശ്വ​സി​ച്ചേ​ക്കി​ല്ല​ ​:​ ​ആൽ​ബർ​ട്ട് ​ഐൻ​സ്റ്റിൻ
     ​ഞാ​നും​ ​മ​റ്റു​ള്ള​വ​രും​ ​വി​പ്ള​വ​നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രാ​യി​രി​ക്കാം.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​ഞ​ങ്ങൾ​ ​  എ​ല്ലാ​വ​രും​ ​ത​ന്നെ​ ​ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ​ ​ശി​ഷ്യ​രാ​ണ്.​ ​നേ​രി​ട്ടോ​ ​അ​ല്ലാ​തെ​യോ​ ​:​ ​ഹോ​ചി​മിൻ
      ​ഒ​രു​ ​ന​ല്ല​ ​മ​നു​ഷ്യ​നാ​വു​ക​യെ​ന്ന​ത് ​എ​ത്ര​ ​അ​പ​ക​ട​ക​ര​മാ​ണ് ​:​ ​ജോർ​ജ് ​ബർ​ണാ​ഡ് ​ഷാ
     ​ന​മ്മു​ടെ​ ​ജീ​വി​ത​ത്തിൽ ​നി​ന്ന് ​പ്ര​കാ​ശം​ ​മ​റ​ഞ്ഞു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു​ ​(​ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ത്വ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്)​ ​ജ​വ​ഹർ​ലാൽ​ ​നെ​ഹ്റു
     മ​ഹാ​ത്മാ​ ​:​ ​ടാ​ഗോർ
     രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് ​:​ ​സു​ഭാ​ഷ് ​ച​ന്ദ്രബോ​സ്