ബ​ഹി​ര​ാകാ​ശ​ ​നി​ല​യ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഒ​ന്നാം​പാ​ഠം
ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യ​ത്തി​ന്റെ​ ​ആ​ദ്യ​ ​മൊ​ഡ്യൂ​ൾ​ ​ആ​യ​ ​z​a​r​y​a​ ​വി​ക്ഷേ​പി​ച്ച​ത് 1998​ ​ന​വം​ബ​ർ​ 20​ന്.​ ​
ക​സാ​ക്കി​സ്ഥാ​നി​ലെ​ ​ബൈക്ക​നൂ​ർ​ ​കോസ്മോ​ ​ഡ്രോ​മി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​പ്രോ​ട്ടോ​ൺ​ ​റോ​ക്ക​റ്റ് ​ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചാ​ണ് 420​ ​കി.​മീ​ ​ഉ​യ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​ ​ഒാ​ർ​ബി​റ്റി​ലേ​ക്ക് ​മൊ​ഡ്യൂ​ൾ​ ​എ​ത്തി​ച്ച​ത്.

ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യം
2030​ ​ൽ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യം​ ​വി​ക്ഷേ​പി​ക്കാ​നാ​ണ് ​ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ ​ശ്ര​മം.​ 20​ ​ട​ൺ​ ​ഭാ​ര​മു​ള്ള​ ​ചെ​റിയ
മൊ​ഡ്യൂ​ൾ​ ​ആ​യി​രി​ക്കും​ ​ഇ​ത്.​ 400​ ​കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ​ ​ഉ​യ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള​ ​ഭ്ര​മ​ണ​പ​ഥ​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കും​ ​നി​ല​യം.​ ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ർ​ ​നി​ല​യ​ത്തി​ൽ​ ​താ​മ​സി​ച്ച് ​പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ ​ന​ട​ത്തും.​ 15​ ​മു​ത​ൽ​ 20​ ​ദി​വ​സം​വ​രെ​ ​ത​ങ്ങാ​നു​ള്ള​ ​സൗ​ക​ര്യ​മു​ണ്ടാ​കും.​ ​മ​റ്റു​ ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​സ​ഹാ​യ​മി​ല്ലാ​തെ​യു​ള്ള​ ​ഇൗ​ ​നി​ല​യം​ ​ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ ​സ്വ​ന്ത​മാ​യി​രി​ക്കും.

ഗാ​ല​ക്സി​ക​ളു​ടെ​ ​കൂ​ട്ടം
ന​ക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളും​ ​ന​ക്ഷ​ത്രാ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ളും​ ​ന​ക്ഷ​ത്രാ​ന്ത​ര​ ​മാ​ദ്ധ്യ​മ​വും​ ​ത​മോ​ദ്ര​വ്യ​വും​ ​ചേ​ർ​ന്നു​ന്നു​ള്ള​ ​പി​ണ്ഡ​മേ​റി​യ​തും​ ​ഗു​രു​ത്വാ​ക​ർ​ഷ​ണ​ ​ബ​ന്ധി​ത​വു​മാ​യ​ ​വ്യൂ​ഹ​മാ​ണ് ​താ​രാ​പ​ഥം​ ​അ​ഥ​വാ​ ​ഗാ​ല​ക്സി.​ ​
പാ​ലു​പോ​ലെ​യു​ള്ള​ത് ​എ​ന്ന​ ​ഗ്രീ​ക്ക് ​പ​ദ​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്നാ​ണ് ​ഗാ​ല​ക്സി​ ​എ​ന്ന​ ​ഇം​ഗ്ളീ​ഷ് ​വാ​ക്കു​ണ്ടാ​യ​ത്.​ ​ഭാ​ര​തീ​യ​ർ​ ​പു​രാ​ത​ന​കാ​ലം​ ​മു​ത​ലേ​ ​അ​തി​നെ​ ​ആ​കാ​ശ​ഗം​ഗ​ ​ (ക്ഷീ​ര​പ​ഥം)​ ​എ​ന്ന് ​വി​ളി​ച്ചു.

രാ​കേ​ഷ് ​ശ​ർ​മ്മ

ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തെ​ത്തി​യ​ ​ആ​ദ്യ​ത്തെ​ ​ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​നാ​ണ് ​രാ​കേ​ഷ് ​ശ​ർ​മ്മ.​ 1984​ ​ഏ​പ്രി​ൽ​ ​ര​ണ്ടി​ന് ​റ​ഷ്യ​ൻ​ ​നി​ർ​മ്മി​ത​ ​സോ​യൂ​സ് ​ടി​ 11​ ​വാ​ഹ​ന​ത്തി​ലാ​ണ് ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തെ​ത്തി​യ​ത്.​ ​ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ 138​-ാം​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​സ​ഞ്ചാ​രി.​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തെ​ ​സ​ല്യൂ​ട്ട്-7​ ​നി​ല​യ​ത്തി​ൽ​ ​എ​ട്ടു​ദി​വ​സം​ ​ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ചു.

വാ​ല​ന്റി​ന​ ​തെ​ര​ഷ്‌​ക്കോ​വ

ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ആ​ദ്യ​മെ​ത്തി​യ​ ​സ്ത്രീ​യാ​ണ് ​സോ​വി​യ​റ്റ് ​യാ​ത്രി​ക​യാ​യ​ ​വാ​ല​ന്റി​ന​ ​തെ​ര​ഷ്‌​ക്കോ​വ.​ 1963​ ​ജൂ​ൺ​ 16​ന് ​വോ​സ്തോ​ക് 6​ ​വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തെ​ത്തി.

ക​ല്പ​ന​ ​ചൗ​ള

ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​യാ​ത്ര​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ ​ആ​ദ്യ​ത്തെ​ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​വം​ശ​ജ​യാ​ണ് ​ക​ല്പ​ന​ ​ചൗ​ള.​ 2003​ ​ഫെ​ബ്രു​വ​രി​ ​ഒ​ന്നി​ന് ​നാ​സ​യു​ടെ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​വാ​ഹ​നം​ ​ത​ക​ർ​ന്ന് ​മ​രി​ച്ച​ ​ഏ​ഴ് ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളി​ൽ​ ​ഒ​രാ​ൾ.​ 1997​ ​ന​വം​ബ​ർ​ 19​ന് ​ആ​ദ്യ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​യാ​ത്ര​ ​ന​ട​ത്തി.​ ​ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ​ ​യാ​ത്ര​ ​ദു​ര​ന്ത​ത്തി​ൽ​ ​ക​ലാ​ശി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

സു​നി​ത​ ​വി​ല്യം​സ്

ഏ​റ്റ​വും​ ​കൂ​ടു​ത​ൽ​ ​സ​മ​യം​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ക​ഴി​ഞ്ഞ​ ​വ​നി​ത​യാ​ണ്.​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​കൂ​ടു​ത​ൽ​ ​സ​മ​യ​വും​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​കൂ​ടു​ത​ൽ​ ​ത​വ​ണ​യും​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ന​ട​ന്ന​ ​വ​നി​ത.​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​മാ​ര​ത്തോ​ൺ​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ ​ആ​ദ്യ​ ​വ്യ​ക്തി.​ ​യു.​എ​സ് ​നാ​വി​ക​സേ​ന​യി​ൽ​ ​ക​മാ​ൻ​ഡ​റാ​യ​ ​സു​നി​ത​ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​വം​ശ​ജ​യാ​ണ്.​ 1998​ ​ൽ​ ​നാ​സ​യു​ടെ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​ഗ്രൂ​പ്പി​ൽ​ ​അം​ഗ​മാ​യി.

2006​ ​ഡി​സം​ബ​ർ​ 10​ന് ​മി​ഷ​ൻ​ ​സ്പെ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് ​എ​ന്ന​നി​ല​യി​ൽ​ ​ഡി​സ്ക​വ​റി​ ​വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ​ ​അ​വ​ർ​ ​അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ​യാ​ത്ര​യാ​യി.​ 2007​ ​ജൂ​ൺ​ 22​ന് ​അ​റ്റ്ലാ​ന്റി​സ് ​വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ​ ​ഭൂ​മി​യി​ൽ​ ​തി​രി​ച്ചെ​ത്തി.​ 195​ ​ദി​വ​സം​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​നി​ല​യ​ത്തി​ൽ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ ​അ​ഞ്ചു​ത​വ​ണ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ന​ട​ന്നു.​ 2007​ ​ഏ​പ്രി​ൽ​ 16​ന് ​നാ​ലു​മ​ണി​ക്കൂ​ർ​ 24​ ​മി​നി​ട്ട് ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ഒാ​ടി.​ 2012​ ​ജൂ​ലാ​യി​ൽ​ ​വീ​ണ്ടും​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് .​ 2012​ ​ന​വം​ബ​ർ​ ​വ​രെ​ ​അ​വി​ടെ​ ​തു​ട​ർ​ന്നു.

ബ​ഹി​രാ​കാശ വി​സ്മ​യം,​ ​വി​ജ​യ​ങ്ങൾ
ത​ല​യ്ക്കു​മീ​തേ​ ​ശൂ​ന്യാ​കാ​ശം​ ​എ​ന്ന​ത് ​ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് ​ത​മാ​ശ​യാ​യി​രു​ന്നു.​ ​അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ ​കു​തു​കി​യാ​യ​ ​മ​നു​ഷ്യ​നും​ ​അ​വ​ന്റെ​ ​ത​ല​ച്ചോ​റും​ ​നി​ര​ന്ത​രം​ ​പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തെ​ ​വി​സ്മ​യ​ങ്ങ​ൾ​ ​ഒാ​രോ​ന്നാ​യി​ ​തെ​ളി​ഞ്ഞു​തു​ട​ങ്ങി.
ഇ​പ്പോ​ഴി​താ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്ത് ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​വീ​ടൊ​രു​ങ്ങു​ന്നു.​ ​വ​രും​ ​ത​ല​മു​റ​ക​ൾ​ക്ക് ​സ്വ​ന്ത​മാ​കാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​ ​വി​സ്മ​യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച​റി​യാം.

സൂ​ര്യ​നി​ലേ​ക്ക് ​

ആ​ദി​ത്യ​-​എ​ൽ​ 1
ഭൂ​മി​യി​ലെ​ ​കാ​ലാ​വ​സ്ഥ​ ​നി​ർ​ണ​യി​ക്കു​ന്ന​ ​സൂ​ര്യ​ന്റെ​ ​ലി​ബ​റേ​ഷ​ൻ​ ​പോ​യി​ന്റ് ​വ​ൺ​ ​(​ആ​ദി​ത്യ​-​എ​ൽ​ 1)​ ​എ​ന്ന​ ​കോ​റോ​ണ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ​പ​ഠി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ​ല​ക്ഷ്യം.​ ​അ​ടു​ത്ത​വ​ർ​ഷം​ ​മ​ദ്ധ്യ​ത്തോ​ടെ​ ​പ​ദ്ധ​തി​ ​ന​ട​പ്പാ​ക്കും.​ ​അ​ഞ്ച് ​ലി​ബ​റേ​ഷ​ൻ​ ​പോ​യി​ന്റു​ക​ളാ​ണ് ​സൂ​ര്യ​നു​ള്ള​ത്.​
​ഭൂ​മി​ ​സൂ​ര്യ​നെ​ ​ചു​റ്റു​ന്ന​ ​അ​തേ​ദി​ശ​യി​ൽ​ 150​ ​കോ​ടി​ ​കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ​ ​അ​ക​ലെ​ ​ഉ​പ​ഗ്ര​ഹ​മാ​യി​ ​വി​ക്ഷേ​പി​ക്കും.​ ​ഉ​പ​ഗ്ര​ഹം​ ​എ​പ്പോ​ഴും​ ​സൂ​ര്യ​ന് ​അ​ഭി​മു​ഖ​മാ​യി​ ​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു

ഗ​ഗ​ൻ​യാൻ
മൂ​ന്ന് ​സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളു​മാ​യി​ 2022​ ​ൽ​ ​ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ 75​-ാം​ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ദി​ന​ത്തി​ൽ​ ​ഗ​ഗ​ൻ​യാ​ൻ​ ​വി​ക്ഷേ​പി​ക്കും.​ ​തു​ട​ർ​ന്ന് ​ഏ​ഴു​വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന​കം​ ​ ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യം​ ​യാ​ഥാ​ർ​ത്ഥ്യ​മാ​കും.​ ​
അ​മേ​രി​ക്ക​, ​ചൈ​ന,​ ​റ​ഷ്യ​ ​എ​ന്നീ​ ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​ണ് ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യം​ ​സ്ഥാ​പി​ക്കാ​നു​ള്ള​ ​സാ​ങ്കേ​തി​ക​ ​വി​ദ്യ​യു​ള്ള​ത്.​ ​ഇൗ​ ​സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്ക് ​ഇ​ന്ത്യ​യും​ ​എ​ത്തു​ക​യാ​ണ്.

ച​ന്ദ്ര​യാ​ൻ​ ​-2
ര​ണ്ടു​വ​നി​ത​ക​ളു​ടെ​ ​ക​രു​ത്തിൽ
ജൂ​ലാ​യ് ​മാ​സ​ത്തി​ൽ​ ​വി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​ന്ന​ ​ച​ന്ദ്ര​യാ​ൻ​ ​ര​ണ്ടി​ന്റെ​ ​ചു​മ​ത​ല​ ​ര​ണ്ട് ​വ​നി​താ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ർ​ക്കാ​ണ്.​ ​പ്രോ​ജ​ക്ട് ​ഡ​യ​റ​ക്ട​ർ​ ​എം.​ ​വ​നി​ത.​ ​മി​ഷ​ൻ​ ​ഡ​യ​റ​ക്ട​ർ​ ​ഋ​തു​കാ​രി​ദാ​ൽ.

അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര​ ​ബ​ഹി​രാ​കാശനി​ല​യം
ച​ന്ദ്ര​ൻ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ​ ​ഭൂ​മി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ​ന​ഗ്‌​ന​നേ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ ​കൊ​ണ്ട് ​കാ​ണാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യു​ന്ന​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​തി​ള​ക്ക​മു​ള്ള​ ​വ​സ്തു​വാ​ണ് ​അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​നി​ല​യം.​ ​രാ​ജ്യാ​തി​ർ​ത്തി​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റ​മു​ള്ള​ ​മ​നു​ഷ്യ​കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​ണ് ​ഇ​ത് ​സാ​ദ്ധ്യ​മാ​ക്കി​യ​ത്.​ ​ഭൂ​മി​യി​ൽ​ ​നി​ന്ന് 400​ ​കി.​മീ​ ​ഉ​യ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് ​ഇ​തി​ന്റെ​ ​പ​രി​ക്ര​മ​ണ​പാ​ത.​ ​മ​ണി​ക്കൂ​റി​ൽ​ 17,500​ ​മൈ​ൽ​ ​വേ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ് ​സ​ഞ്ചാ​രം.​ ​ഒ​രു​ ​ഫു​ട്ബ​ൾ​ ​ഗ്രൗ​ണ്ടി​ന്റെ​ ​വ​ലി​പ്പ​മു​ണ്ട്.

സ്‌പു​ട്‌​നി​ക് ആ​ദ്യ​ ​ഉ​പ​ഗ്ര​ഹം
സ്പു​ട്‌​നി​ക്കി​ൽ​ ​നി​ന്നാ​ണ് ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​യു​ഗ​ത്തി​ന്റെ​ ​തു​ട​ക്കം.​ 84​ ​കി.​ ​ഗ്രാം​ ​ഭാ​ര​ം.​ 1957​ ​ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ​ ​നാ​ലി​ന് ​ഭ്ര​മ​ണ​പ​ഥ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ക്കാ​ൻ​ ​സോ​വി​യ​റ്റ് ​യൂ​ണി​യ​ന് ​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ ​കാ​ര്യ​മാ​യ​ ​ഗ​വേ​ഷ​ണ​ ​ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളൊ​ന്നും​ ​ഇ​തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ ​ഭൂ​മി​യെ​ ​ഭ്ര​മ​ണം​ ​ചെ​യ്തു​ ​എ​ന്നു​മാ​ത്രം.

മ​നു​ഷ്യ​ൻ ​ച​ന്ദ്ര​നിൽ
ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​യു​ഗ​ത്തി​ലെ​ ​പു​തി​യൊ​രു​ ​നാ​ഴി​ക​ക്ക​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​ ​മ​നു​ഷ്യ​ൻ​ ​ച​ന്ദ്ര​നി​ലി​റ​ങ്ങി​യ​ത്.​ 1969​ ​ജൂ​ലാ​യ് 21​ന് ​അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ​ ​അ​പ്പോ​ളോ​ 11​ ​വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ​ ​എ​ത്തി​യ​ ​നീ​ൽ​ ​ആം​സ്ട്രോ​ങ് ​ച​ന്ദ്ര​നി​ൽ​ ​കാ​ലു​കു​ത്തി.​ ​എ​ഡ്വി​ൻ​ ​ആ​ൽ​ഡ്രി​ൻ​ ​ആ​യി​രു​ന്നു​ ​സ​ഹ​യാ​ത്രി​ക​ൻ.​ ​ചെ​റു​വാ​ഹ​ന​മാ​യ​ ​ഇൗ​ഗി​ൾ​ ​ആ​ണ് ​ഇ​രു​വ​രെ​യും​ ​അ​പ്പോ​ളോ​യി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ച​ന്ദ്ര​പ്ര​ത​ല​ത്തി​ലെ​ത്തി​ച്ച​ത്.​ ​ച​ന്ദ്രോ​പ​രി​ത​ല​ത്തി​ലെ​ ​പ്ര​ശാ​ന്തി​യു​ടെ​ ​സ​മു​ദ്രം​ ​എ​ന്ന​ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണ് ​സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളി​റ​ങ്ങി​യ​ത്.

ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​ഗ​വേ​ഷ​ണ​ ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങൾ

നാ​സ​/​N​A​SA
ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​പ​ര്യ​വേ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യു​ള്ള​ ​അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ​ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ​ ​സ്ഥാ​പ​ന​മാ​ണ് ​നാ​സ.​ ​ആ​സ്ഥാ​നം​ ​വാ​ഷിം​ഗ് ​ട​ൺ.​ 1958​ ​ജൂ​ലാ​യ് 29​ന് ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം​ ​ആ​രം​ഭി​ച്ചു.​ ​ലോ​ക​ത്തെ​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​വ​ലി​യ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​ഗ​വേ​ഷ​ണ​ ​സ്ഥാ​പ​ന​മാ​ണി​ത്.

യൂ​റോ​പ്യ​ൻ​ ​സ്പേ​സ് ​

ഏ​ജ​ൻ​സി​ ​ /(​E​S​A)
ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​ഗ​വേ​ഷ​ണ​ത്തി​നാ​യി​ ​പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന​ 22​ ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​ണ് ​യൂ​റോ​പ്യ​ൻ​ ​സ്‌​പേ​സ് ​ഏ​ജ​ൻ​സി.​ 1975​ ​ൽ​ ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം​ ​ആ​രം​ഭി​ച്ചു.​ ​ഫ്രാ​ൻ​സി​ലെ​ ​പാ​രീ​സാ​ണ് ​ആ​സ്ഥാ​നം.

ചൈ​ന​ ​നാ​ഷ​ണ​ൽ​ ​

സ്‌​പേ​സ് ​അ​ഡ്മി​നി​ സ്ട്രേ​ഷൻ /(​C​N​S​A)
1993​ ​ലാ​ണ് ​ചൈ​ന​ ​നാ​ഷ​ണ​ൽ​ ​സ്‌​പേ​സ് ​അ​ഡ്മി​നി​സ്ട്രേ​ഷ​ൻ​ ​ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്.​ ​ആ​സ്ഥാ​നം​ ​ബീ​ജിം​ഗ്.

ഐ.​എ​സ്.​ആ​ ​ർ.​ഒ​ ​(​I​S​R​O)
ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ ​അ​ഭി​മാ​ന​മാ​യ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​ഗ​വേ​ഷ​ണ​ ​സ്ഥാ​പ​ന​മാ​യ​ ​ഐ.​എ​സ്.​ആ​ർ.​ഒ​ 1969​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15​ന് ​നി​ല​വി​ൽ​ ​വ​ന്നു.​ ​ആ​സ്ഥാ​നം​:​ ​ബാം​ഗ്ളൂ​ർ.​ 1972​ ​മു​ത​ൽ​ ​ബ​ഹി​രാ​കാ​ശ​ ​വ​കു​പ്പി​ന് ​കീ​ഴി​ൽ.​ ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ​ ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ് ​തു​മ്പ​യി​ലെ​ ​വി​ക്രം​ ​സാ​രാ​ഭാ​യ് ​സ്‌​പേ​സ് ​സെ​ന്റ​ർ.