മുംബയ്‌യു​ടെ​ ​പ​ല​ ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും​ ​വെ​ള്ള​ത്തി​ൽ​ ​മു​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.​ ​ആ​ളു​ക​ൾ​ ​യാ​ത്ര​ ​ചെ​യ്യാ​ൻ​ ​ക്ളേ​ശം​ ​അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു.​ ​മി​ക്ക​ ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും​ ​ആ​ട്ടോ​റി​ക്ഷ​ക​ളും​ ​കാ​റു​ക​ളും​ ​ഓ​ടു​ന്നി​ല്ല.​ ​ബ​സു​ക​ൾ​ ​ചി​ല​ ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​മാ​ത്ര​മാ​ണ് ​ഓ​ടു​ന്ന​ത്.​ ​വെ​ള്ളം​ ​നി​റ​ഞ്ഞ​ ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​പാ​ർ​ക്ക് ​ചെ​യ്‌​തി​രു​ന്ന​ ​ബ​സു​ക​ളു​ടെ​ ​മു​ക​ളി​ൽ​പ്പോ​ലും​ ​ആ​ളു​ക​ൾ​ ​അ​ഭ​യം​ ​പ്രാ​പി​ച്ചി​രു​ന്നു. മ​ഴ​ ​വ​രു​ന്ന​തി​ന് ​മു​ൻ​പ് ​മും​ബയ്​യി​ൽ​ ​മു​നി​സി​പ്പാ​ലി​റ്റി​ ​ഡ്രെ​യി​നേ​ജു​ക​ൾ​ ​മു​ഴു​വ​ൻ​ ​വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ണം​ ​എ​ന്നാ​ണ് ​വ​യ്‌​പ്.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​ഇ​തൊ​രി​ക്ക​ലും​ ​സം​ഭ​വി​ക്കാ​റി​ല്ല.​ ​നാ​മ​മാ​ത്ര​മാ​യി​ ​അ​വി​ട​വി​ടെ​ ​ക്ളീ​നിം​ഗ് ​ന​ട​ത്തു​ന്നു​ ​എ​ന്ന​ല്ലാ​തെ​ ​വെ​ള്ള​ത്തി​ന് ​സു​ഗ​മ​മാ​യി​ ​ഒ​ഴു​കാ​ൻ​ ​ത​ക്ക​വി​ധം​ ​ഡ്രെ​യി​നേ​ജു​ക​ൾ​ ​വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ല.​ ​മും​ബയ്‌യി​ലൂ​ടെ​ ​ഒ​ഴു​കു​ന്ന​ ​പ്ര​ധാ​ന​ ​ന​ദി​യാ​ണ് ​മീ​ഠി​ ​ന​ദി.​ ​ഇ​താ​ക​ട്ടെ​ ​മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ​ ​നി​റ​ഞ്ഞ് ​ഒ​ഴു​കാ​നാ​കാ​ത്ത​ ​സ്ഥി​തി​യി​ലാ​ണ്.

നി​യ​മ​ലം​ഘ​ക​രു​ടെ മുംബയ്

നി​യ​മാ​നു​സൃ​ത​മ​ല്ലാ​ത്ത​ ​ഒ​ട്ടേ​റെ​ ​കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ൾ​ ​മും​ബയ്‌യി​ൽ​ ​ഉ​യ​ർ​ന്നു​ ​വ​രു​ന്നു​ണ്ട്.​ ​കെ​ട്ടി​ട​ ​നി​ർ​മ്മാ​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും​ ​പൊ​ളി​ച്ചു​മാ​റ്ര​ലി​ന്റെ​യും​ ​ഭാ​ഗ​മാ​യി​ ​ബാ​ക്കി​ ​വ​രു​ന്ന​ ​ക​ല്ലും​ ​മ​ണ്ണു​മെ​ല്ലാം​ ​ന​ദി​ക​ളി​ലേ​ക്കും​ ​അ​ടു​ത്തു​ള്ള​ ​ത​ടാ​ക​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​മാ​ണ് ​ത​ള്ളു​ന്ന​ത്.​ ​ഞാ​ൻ​ ​താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ​വ​ള​രെ​ ​അ​ടു​ത്തു​ള്ള​ ​പ​വാ​യ് ​ത​ടാ​കം​ ​ഓ​രോ​ ​കൊ​ല്ലം​ ​ക​ഴി​യു​ന്തോ​റും​ ​ചെ​റു​താ​യി​ ​വ​രു​ന്നു.​ ​ഇ​ത്ത​വ​ണ​ ​അ​ത് ​ക​വി​ഞ്ഞൊ​ഴു​കു​ക​യാ​ണ്.​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞ​ ​ദി​വ​സം​ ​അ​ര​ക്കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം​ ​റോ​ഡ് ​താ​ഴ്‌​ന്നു​ ​പോ​യി.​ ​പാ​ല​ങ്ങ​ൾ​ ​പ​ല​തും​ ​ത​ക​ർ​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

റോ​ഡ​രി​കി​ൽ​ ​കു​ന്നു​കൂ​ടി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്ന​ ​മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ൾ​ ​മു​നി​സി​പ്പി​ൽ​ ​കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ​ ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യും​ ​വൃ​ത്തി​യാ​ക്കാ​റി​ല്ല.​ ​കു​ന്നു​കൂ​ടി​യ​ ​മാ​ലി​ന്യ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ​ ​വീ​ണ്ടും​ ​ഡ്രെ​യി​നേ​ജി​ലേ​ക്ക് ​ത​ന്നെ​യെ​ത്തും.​ ​ക​ട​ലി​ലേ​ക്ക് ​ഒ​ഴു​കാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യാ​ത്ത​ ​വി​ധം​ ​ഡ്രെ​യി​നേ​ജി​ൽ​ ​കെ​ട്ടി​ക്കി​ട​ന്ന് ​അ​ത് ​പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ​ഒ​ഴു​കു​ന്നു.​ ​ആ​ളു​ക​ൾ​ ​സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന​ ​റോ​ഡു​ക​ളി​ലെ​ ​മാ​ൻ​ഹോ​ളു​ക​ൾ​ ​പ​ല​തും​ ​തു​റ​ന്നാ​ണ് ​കി​ട​ക്കു​ന്ന​ത്.​ ​വെ​ള്ളം​ ​പൊ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ​ ​മാ​ൻ​ഹോ​ളു​ക​ളൊ​ന്നും​ ​വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കോ​ ​വ​ഴി​യാ​ത്ര​ക്കാ​ർ​ക്കോ​ ​കാ​ണാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യി​ല്ല.​ ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​പ​ല​രും​ ​മാ​ൻ​ഹോ​ളു​ക​ളി​ൽ​ ​വീ​ണു​പോ​കു​ന്നു.​ ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​വീ​ണു​പോ​കു​ന്ന​വ​ർ​ ​ഒ​രി​ക്ക​ലും​ ​ജീ​വ​നോ​ടെ​ ​തി​രി​ച്ചു​ ​വ​രാ​റി​ല്ല.​ ​ഈ​ ​മാ​ൻ​ഹോ​ളു​ക​ളി​ൽ​ ​സൈ​ക്കി​ളു​ക​ളും​ ​മോ​ട്ടോ​ർ​ ​ബൈ​ക്കു​ക​ളും​ ​വീ​ഴു​ന്നു​ണ്ട്.​ ​വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ളു​മാ​യി​ ​വീ​ഴു​ന്ന​വ​രും​ ​ജ​ഡ​ങ്ങ​ളാ​യി​ ​ക​ട​ലി​ലേ​ക്കൊ​ഴു​കി​ ​പോ​കു​ന്നു.

കു​ടി​നീ​ർ​ ​കി​ട്ടാ​തെ

മും​ബയ്‌യു​ടെ​ ​പ​ല​ ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും​ ​ശു​ദ്ധ​ജ​ലം​ ​എ​ത്തു​ന്ന​ത് ​ദി​വ​സ​ത്തി​ൽ​ 20​ ​മി​നി​ട്ട് ​അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ​ ​അ​ര​മ​ണി​ക്കൂ​ർ​ ​ഒ​ക്കെ​യാ​യി​രി​ക്കും.​ ​വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തോ​ടെ​ ​പൈ​പ്പു​ക​ൾ​ ​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി​ ​പൊ​ട്ടി.​ ​ശു​ദ്ധ​ജ​ലം​ ​കി​ട്ടാ​തെ​ ​മ​നു​ഷ്യ​ർ​ ​ന​ര​ക​യാ​ത​ന​ ​അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ക​യാ​ണി​വി​ടെ.​ ​മും​ബയ്‌യു​ടെ​ ​​ ​ജീ​വ​നാ​ഡി​യാ​യ​ ​ലോ​ക്ക​ൽ​ ​ട്രെ​യി​ൻ,​ ​ട്രാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ​ ​വെ​ള്ളം​ ​നി​റ​ഞ്ഞ​തു​ ​കാ​ര​ണം​ ​ഓ​ടു​ന്നി​ല്ല.​ ​അ​നി​യ​ന്ത്രി​ത​മാ​യ​ ​മ​ല​യി​ടി​ക്ക​ൽ​ ​കാ​ര​ണം​ ​മ​ല​മു​ക​ളി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​വെ​ള്ളം​ ​കു​ത്തി​യൊ​ഴു​കി​ ​ഉ​രു​ൾ​പൊ​ട്ട​ലു​ക​ൾ​ ​മ​ഴ​ക്കാ​ല​ത്ത് ​ഇ​വി​ടെ​ ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​ണ്.

ദ​രി​ദ്ര​ർ​ ​എ​ന്ന​ ​ഇ​ര​കൾ

മും​ബയ്‌യി​ൽ​ ​കു​ന്നി​ന്റെ​യും​ ​ചെ​റി​യ​ ​മ​ല​യു​ടെ​യും​ ​മു​ക​ളി​ൽ​ ​ചെ​റി​യ​ ​കു​ടി​ലു​ക​ൾ​ ​കെ​ട്ടി​ ​ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​ ​ദ​രി​ദ്ര​രാ​യ​ ​മ​നു​ഷ്യ​ർ​ ​വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തി​ൽ​ ​വ​ല്ലാ​തെ​ ​യാ​ത​ന​ ​അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു.​ ​ഉ​ൾ​നാ​ടു​ക​ളി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​വ​ര​ൾ​ച്ച​ ​കൊ​ണ്ടും​ ​കൃ​ഷി​നാ​ശം​ ​കൊ​ണ്ടും​ ​ജോ​ലി​ ​തേ​ടി​ ​മും​ബയ്‌യി​ൽ​എത്തു​ന്ന​ ​ആ​ളു​ക​ളി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​വ​ലി​യ​ ​ശ​ത​മാ​നം​ ​ഫു​ട്ട്പാ​ത്തു​ക​ളി​ലും​ ​ഗ​വ​ൺ​മെ​ന്റി​ന്റെ​ ​പു​റ​മ്പോ​ക്കു​ക​ളി​ലും​ ​വ​ര​ണ്ട​ ​ന​ദി​ക​ളി​ലും​ ​പാ​ല​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​കീ​ഴെ​യും​ ​താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​വ​രാ​ണ്.​ ​നാ​ല് ​കാ​ലു​ ​നാ​ട്ടി​ ​പോ​ളി​ത്തീ​ൻ​ ​ഷീ​റ്റ് ​മേ​ലാ​പ്പാ​ക്കി​യാ​ണ് ​അ​വ​ർ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്ന​ത്.​ ​ഒ​രാ​ൾ​ക്ക് ​നി​വ​ർ​ന്നു​ ​കി​ട​ക്കാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യാ​ത്ത​ ​ഇ​ത്ത​രം​ ​ടെ​ന്റു​ക​ളി​ൽ​ ​താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ ​പാ​വ​ങ്ങ​ളെ​യാ​ണ് ​ഈ​ ​വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്കം​ ​നി​രാ​ലം​ബ​രാ​ക്കി​യ​ത്.​ ​അ​വ​രി​ൽ​ ​പ​ല​ർ​ക്കും​ ​ഉ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന​ ​വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ ​മാ​ത്ര​മാ​ണ് ​ബാ​ക്കി​യാ​യ​ത്.

ന​ര​ക​ഛാ​യ​യ്‌​ക്ക് കാ​ര​ണ​ക്കാർ

ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ​ ​ന​ഗ​ര​മാ​യ​ മും​ബയ്‌യി​​ലാ​ണ് ​ഈ​ ​ജീ​ർ​ണി​ച്ച​ ​അ​വ​സ്ഥ​യെ​ന്ന് ​ഓ​ർ​ക്ക​ണം.​ ​ന​മ്മ​ൾ​ ​ജ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​ക​ളെ​ ​തി​ര​‌​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത് ​അ​യ​യ്‌​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ ​ന​മു​ക്ക് ​അ​വ​രി​ൽ​ ​ചി​ല​ ​പ്ര​തീ​ക്ഷ​ക​ളു​ണ്ട്.​ ​അ​വ​രാ​ക​ട്ടെ​ ​ന​മ്മോ​ടു​ള്ള​ ​പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത​ ​നി​റ​വേ​റ്റു​ന്ന​തേ​യി​ല്ല.​ ​ഇ​ത്ത​രം​ ​പ്ര​കൃ​തി​ക്ഷോ​ഭ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​ന​ര​ക​ഛാ​യ​ ​ന​ൽ​കു​ന്ന​ത് ​ആ​രും​ ​ചോ​ദി​ക്കാ​നും​ ​പ​റ​യാ​നു​മി​ല്ലെ​ന്ന​ ​ഔ​ദ്ധ​ത്യ​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ഉ​ട​ലെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ ​അ​വ​രു​ടെ​ ​യ​ജ​മാ​ന​ ​ഭാ​വ​മാ​ണ്.​ ​അ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ ​മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളൂ​ ​ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്വ​ങ്ങ​ളി​ല്ല​ ​എ​ന്ന് ​വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്ന​ ​ഈ​ ​പേ​ക്കോ​ല​ങ്ങ​ളോ​ട് ,​ ​ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​ചോ​റ് ​തി​ന്നു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ​ ​ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​വേ​ണ്ടി​ ​പ​ണി​യെ​ടു​ക്കൂ​ ​എ​ന്ന് ​ചു​ണ​യോ​ടെ​ ​പ​റ​യാ​ൻ​ ​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ ​പ​ഠി​ക്ക​ണം.

മും​ബയ് ​ഇ​ന്ന് ​ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​ ​വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തി​ന്റെ​ ​പ്ര​ധാ​ന​ ​കാ​ര​ണം​ ​ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രു​ടെ​ ​അ​നാ​സ്ഥ​യാ​ണ്.​ ​ജ​ന​ജീ​വി​തം​ ​സു​ഖ​ക​ര​വും​ ​സു​ഗ​മ​വു​മാ​ക്കാ​നു​ള്ള​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​ന്റെ​ ​ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ​ത​ങ്ങ​ളെ​ന്ന് ​സ​ർ​ക്കാ​ർ​ ​ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രോ​ടും​ ​ഇ​ന്നു​വ​രെ​ ​ആ​രും​ ​പ​റ​ഞ്ഞു​ ​കൊ​ടു​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. അ​ത്യാ​ഹി​ത​ത്തെ​യും​ ​അ​ടി​യ​ന്ത​ര​ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തെ​യും​ ​നേ​രി​ടേ​ണ്ട​ത് ​എ​ങ്ങ​നെ​യെ​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ​പൊ​തു​ജ​ന​ത്തെ​പ്പോ​ലെ​ ​ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ ​വൃ​ന്ദ​ത്തി​നും​ ​ഒ​രു​ ​പി​ടി​യു​മി​ല്ല.​ ​ ​ ​മീ​ഠി​ ​ന​ദി​യു​ടെ​ ​ഗ​തി​മാ​റാ​ൻ​ ​പോ​ലും​ ​ഇ​ട​വ​രു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട് ,​ ​പാ​രി​സ്ഥി​തി​ക​ ​പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളെ​ ​മു​ഴു​വ​ൻ​ ​അ​വ​ഗ​ണി​ച്ചു​ ​കൊ​ണ്ട് ​അ​തി​നു​ ​മു​ക​ളി​ൽ​ ​റ​ൺ​വേ​ ​അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള​ ​നി​ർ​മ്മാ​ണ​ ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​അ​നു​മ​തി​ ​ന​ൽ​കി​യ​ ​ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രാ​ണ് ​ഈ​ ​ന​ദി​യെ​ ​വ​രി​ഞ്ഞു​ ​മു​റു​ക്കി​ ​പൊ​ട്ടാ​റാ​ക്കി​യ​ത്. നി​കു​തി​ദാ​യ​ക​രു​ടെ​ ​പ​ണം​ ​ഇ​ത്ര​യ​ധി​കം​ ​നി​രു​ത്ത​ര​വാ​ദ​പ​ര​മാ​യി​ ​ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കു​ക​യും​ ​ആ​ ​പ​ണം​ ​കൊ​ണ്ട് ​വോ​ട്ടു​ബാ​ങ്കു​ക​ളു​ണ്ടാ​ക്കാ​ൻ​ ​നി​യ​മാ​നു​സൃ​ത​മ​ല്ലാ​ത്ത​ ​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ൾ​ക്ക് ​കൂ​ട്ടു​നി​ൽ​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്യു​ന്ന​ ​നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്ക് ​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​ദാ​രി​ദ്ര്യ​വും​ ​നി​ര​ക്ഷ​ര​ത​യും​ ​ഒ​ര​നു​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണ്.​ ​അ​ത് ​നി​ല​നി​റു​ത്തേ​ണ്ട​ത് ​അ​വ​രു​ടെ​ ​ആ​വ​ശ്യ​വു​മാ​ണ്.​ ​ഒ​രു​ ​കാ​ര്യം​ ​എ​നി​ക്കു​റ​പ്പാ​ണ്,​ ​സ്വ​ന്തം​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യി​ലെ​ ​കൊ​ല​പാ​ത​കി​യെ​ക്കാ​ൾ​ ​അ​ന്യ​പാ​ർ​ട്ടി​യി​ലെ​ ​മ​ര്യാ​ദ​ക്കാ​ര​ന് ​വോ​ട്ടു​ചെ​യ്യാ​ൻ​ ​ജ​നം​ ​ബോ​ധ​പൂ​ർ​വം​ ​ത​യാ​റാ​കു​ന്ന​ ​നാ​ളു​ക​ളി​ലേ​ ​ഈ​ ​ന​ര​ക​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന് ​അ​റു​തി​ ​വ​രൂ.

(ലേഖിക മുംബയ്‌യിൽ താമസിക്കുന്ന പ്രമുഖ എഴുത്തുകാരിയാണ് )