സാ​മു​ദാ​യി​ക​സ​മ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളും​ ​പ്രാ​ദേ​ശി​ക​ക​ക്ഷി​ക​ളും​ ​ആ​ധി​പ​ത്യം​ ​ചെ​ലു​ത്തു​ന്ന​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ൽ,​ ​ദേ​ശീ​യ​രാ​ഷ്ട്രീ​യം​ ​പ​യ​റ്റു​ന്ന​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നും​ ​ബി.​ജെ.​പി​ക്കും​ ​വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ​ ​ഏ​റെ​യാ​ണ്. ബീ​ഫ് ​നി​രോ​ധ​ന​ത്തെ​ ​തു​ട​ർ​ന്ന് ​ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ​പ്പോ​ലെ​ത​ന്നെ​ ​കൊ​ല​പാ​ത​ക​ങ്ങ​ളും​ ​അ​ക്ര​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും​ ​അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ​ ​സം​സ്ഥാ​ന​മാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന.​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സും​ ​ബി.​ജെ.​പി​യും​ ​ഓം​ ​പ്ര​കാ​ശ് ​ചൗ​ത്താ​ല​ ​ന​യി​ക്കു​ന്ന​ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​നാ​ഷ​ണ​ൽ​ ​ലോ​ക്ദ​ളു​മാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​ത്രി​കോ​ണ​ ​മ​ത്സ​ര​ത്തി​ന് ​ക​ള​മൊ​രു​ക്കു​ന്ന​ ​പ്ര​ധാ​ന​ ​രാ​ഷ​്ട്രീ​യ​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ. അ​ര​വി​ന്ദ് ​കേ​ജ​്രി​വാ​ളി​ന്റെ​ ​ആം​ ​ആ​ദ്മി​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യും​ ​ദു​ഷ്യ​ന്ത് ​ചൗ​ള​ ​ന​യി​ക്കു​ന്ന​ ​ജ​ന​നാ​യ​ക് ​ജ​ന​ത​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യും​ ​സാ​ർ​വ​ഹി​ത് ​പാ​ർ​ട്ടി​യും​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​വി​കാ​സ് ​പാ​ർ​ട്ടി,​ ​പ​വ​ൻ​ ​പ​ണ്ഡി​ത്തി​ന്റെ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​ജ​ന​ഹി​ത് ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​പാ​ർ​ട്ടി​യും​ ​മ​ത്സ​ര​ ​രം​ഗ​ത്തു​ണ്ട്.​ ​വെ​റു​പ്പി​ന്റെ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന് ​വ​ള​ക്കൂ​റു​ള്ള​ ​മ​ണ്ണാ​ക്കി​ ​മാ​റ്റാ​ൻ​ ​സം​ഘ​പ​രി​വാ​ർ​ ​ശ​ക്തി​ക​ൾ​ക്ക് ​ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത് ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് ​അ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ​ ​വ​ർ​ദ്ധി​ക്കാ​ൻ​ ​കാ​ര​ണ​മാ​യി.​ 87​ ​ശ​ത​മാ​നം​ ​ഹി​ന്ദു​ക്ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ​ ​മു​സ്ലി​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​ജ​ന​സം​ഖ്യ​ ​വ​ള​രെ​ ​താ​ഴെ​യാ​യ​തി​നാ​ൽ​ ​വ​ർ​ഗീ​യ​വോ​ട്ട് ​സ​മാ​ഹ​ര​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ​ ​ബി.​ജെ.​പി​ ​ഈ​ ​അ​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ​ ​ക​ണ്ടി​ല്ലെ​ന്ന് ​ന​ടി​ച്ചു.​ ​വെ​റും​ ​ഏ​ഴ് ​ശ​ത​മാ​ന​മാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​മു​സ്ലിം​ ​പ്രാ​തി​നി​ദ്ധ്യം.​ ​അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ​ ​അ​തൊ​ന്നും​ ​ഇ​വി​ടെ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ​വി​ഷ​യ​മാ​കു​ന്നി​ല്ല.

രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​ച​രി​ത്രം

സ്വ​ത​ന്ത്ര​ ​ഭാ​ര​ത​ത്തി​ൽ​ ​പ​ഞ്ചാ​ബ് ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു​ ​ഹ​രി​യാ​ന.​ ​ഭാ​ഷാ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ​ ​പ​ഞ്ചാ​ബി​ന്റെ​ ​കി​ഴ​ക്ക​ൻ​ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ​ ​വി​ഭ​ജി​ച്ച് 1966​ ​ന​വം​ബ​ർ​ ​ഒ​ന്നി​ന് ​പു​തി​യ​ ​സം​സ്ഥാ​നം​ ​രൂ​പീ​ക​രി​ച്ചു.​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​നേ​താ​വ് ​പ​ണ്ഡി​റ്റ് ​ഭ​ഗ​വ​ത് ​ദ​യാ​ൽ​ ​ശ​ർ​മ്മ​യാ​യി​രു​ന്നു​ ​ആ​ദ്യ​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റ് ​നാ​ല​ര​മാ​സ​ത്തി​ന​കം​ ​ത​ന്നെ​ ​ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​യി.​ ​വി​ശാ​ൽ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​പാ​ർ​ട്ടി​യു​മാ​യി​ ​റാ​വു​ ​ബ​രേ​ന്ദ​ർ​ ​സിം​ഗ് ​ഏ​ഴു​മാ​സ​ത്തോ​ളം​ ​ഭ​രി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും​ ​സ്ഥി​ര​ത​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല.​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ ​രൂ​പീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഒ​ന്നാം​ ​വാ​ർ​ഷി​ക​ത്തോ​ടെ​ ​രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​പോ​യ​ത്.​ 1968​ ​മു​ത​ൽ​ ​പ​ത്തു​വ​ർ​ഷ​ക്കാ​ലം​ ​ബ​ൻ​സി​ലാ​ലി​ന്റെയും​ ​ബ​നാ​റ​സി​ ​ദാ​സ് ​ഗു​പ്‌​ത​യു​ടെ​യും​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​സ​ർ​ക്കാ​രു​ക​ൾ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​ഭ​രി​ച്ചു.​ ​അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ​ ​ജ​ന​രോ​ഷ​ത്തി​ൽ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലും​ ​ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​യി.

ചൗ​ധ​രി​ ​ദേ​വി​ലാ​ലും​ ​ഭ​ജ​ൻ​ലാ​ലും​ 1977​ ​-​ 80​ ​കാ​ല​ത്ത് ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​ജ​ന​താ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​നെ​ ​ഭ​രി​ച്ചു.​ ​പി​ന്നീ​ട് ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ലേ​ക്ക് ​തി​രി​ച്ചു​പോ​യ​ ​ഭ​ജ​ൻ​ലാ​ൽ​ 1980​ൽ​ ​അ​ഞ്ച് ​വ​ർ​ഷം​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​സ​ർ​ക്കാ​രി​ലും​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.​ 1987​ൽ​ ​പ​ഴ​യ​ ​ജ​ന​താ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​നേ​താ​വ് ​ചൗ​ധ​രി​ ​ദേ​വി​ലാ​ൽ​ ​ജ​ന​താ​ദ​ളി​നെ​ ​ന​യി​ച്ച് ​വീ​ണ്ടും​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ൽ​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ 1991​ലെ​ ​നി​യ​മ​സ​ഭാ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നി​ട​യി​ൽ​ ​നാ​ലു​വ​ർ​ഷം​ ​കൊ​ണ്ട് ​ദേ​വി​ലാ​ൽ,​ ​ബ​നാ​റ​സി​ ​ദാ​സ് ​ഗു​പ്ത,​ ​ഹു​കാം​ ​സിം​ഗ്,​ ​ഓം​പ്ര​കാ​ശ് ​ചൗ​ത്താ​ല​ ​എ​ന്നി​വ​ർ​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​മാ​രാ​യി.​ ​നാ​ലു​വ​ർ​ഷ​ത്തി​നി​ടെ​ ​മൂ​ന്നു​വ​ട്ട​മാ​ണ് ​ചൗ​ത്താ​ല​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​ ​സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ​ ​ചെ​യ്‌​ത​ത്.
ജ​ന​താ​ദ​ൾ​ ​ഭ​ര​ണം​ ​ത​മ്മി​ല​ടി​യു​ടെ​ ​പാ​ര​മ്യ​ത​യി​ൽ​ ​അ​വ​സാ​നി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​ 1991​ൽ​ ​മി​ക​ച്ച​ ​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തോ​ടെ​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​ ​തി​രി​ച്ചെ​ത്തി​യ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​ഭ​ജ​ൻ​ലാ​ലി​ന്റെ​ ​നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ​ ​അ​ഞ്ചു​വ​ർ​ഷം​ ​തി​ക​ച്ചു​ ​ഭ​രി​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്തു.​ 1996​ൽ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​വി​കാ​സ് ​പാ​ർ​ട്ടി​യു​മാ​യി​ ​എ​ത്തി​യ​ ​പ​ഴ​യ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് ​നേ​താ​വും​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യ​ ​ബ​ൻ​സി​ലാ​ൽ​ ​മൂ​ന്നു​വ​ർ​ഷം​ ​കൂ​ടി​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് ​ഭ​ര​ണം​ ​നി​ർ​വ​ഹി​ച്ചു.​ ​ഇ​തി​നി​ടെ​ ​ജ​ന​താ​ദ​ളി​ൽ​ ​നി​ന്നും​ ​വി​ട്ടു​മാ​റി​യ​ ​ഓം​പ്ര​കാ​ശ് ​ചൗ​ത്താ​ല​ ​രൂ​പീ​ക​രി​ച്ച​ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​നാ​ഷ​ണ​ൽ​ ​ലോ​ക്ദ​ൾ​ 1999​ലെ​ ​നി​യ​മ​സ​ഭാ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​ആ​കെ​യു​ള്ള​ 90​ ​സീ​റ്റു​ക​ളി​ൽ​ 47​ ​സീ​റ്റു​ക​ളും​ ​നേ​ടി​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി.

2005​ലെ​ ​നി​യ​മ​സ​ഭാ​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ​ ​ഭൂ​പീ​ന്ദ​ർ​ ​സിം​ഗ് ​ഹൂ​ഡ​യു​ടെ​ ​നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ​ 67​ ​സീ​റ്റു​ക​ളോ​ടെ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​പി​ടി​ച്ച​ട​ക്കി​യ​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന് ​പി​ന്നീ​ട് ​സം​സ്ഥാ​നം​ ​വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്നി​ല്ല.​ 2009​ൽ​ ​സീ​റ്റു​ക​ളു​ടെ​ ​എ​ണ്ണം​ 40​ ​ആ​യി​ ​കു​റ​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും​ ​സ്വ​ത​ന്ത്ര​രു​ടെ​യും​ ​ഹ​രി​യാ​ന​ ​ജ​ന​ഹി​ത് ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ​യും​ ​പി​ന്തു​ണ​യോ​ടെ​ ​ഹൂ​ഡ​ ​ഭ​ര​ണം​ ​നി​ല​നി​റു​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ 2014​ ​ലെ​ ​നി​യ​മ​സ​ഭാ​ ​ആ​കെ​യു​ള്ള​ 90​ ​സീ​റ്റു​ക​ളി​ൽ​ 47​ലും​ ​വി​ജ​യി​ച്ച് ​ബി.​ജെ.​പി​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​ .​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന് ​ല​ഭി​ച്ച​താ​ക​ട്ടെ​ 15​ ​സീ​റ്റു​ക​ൾ​ ​മാ​ത്ര​മാ​ണ്.​ ​മ​നോ​ഹ​ർ​ ​ലാ​ൽ​ ​ഖ​ട്ട​റി​ന്റെ​ ​നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ​ ​സ​ർ​ക്കാ​ർ​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി.

ജാ​തി​ ​വോ​ട്ടാ​കു​മ്പോൾ

ഉ​ത്ത​രേ​ന്ത്യ​ൻ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ലെ​ ​നി​ർ​ണാ​യ​ക​ ​ഘ​ട​ക​മാ​ണ് ​ജാ​തി.​സ്ഥാ​നാ​ർ​ത്ഥി​ ​നി​ർ​ണ​യ​ത്തി​ൽ​ ​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ന്റെ​ ​ജാ​തി​ ​സ​മ​വാ​ക്യ​ത്തി​നാ​ണ് ​പ്ര​ഥ​മ​ ​പ​രി​ഗ​ണ​ന.​ ​പ്ര​ബ​ല​ ​സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​താ​ൽ​പ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് ​മി​ക്ക​പ്പോ​ഴും​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​ ​അ​ജ​ൻ​ഡ​ ​തീ​രു​മാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്.​ ​ ജാ​തി​ ​വോ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ​ ​സ​ങ്ക​ല​ന​വും​ ​ഹ​ര​ണ​വു​മൊ​ക്കെ​യാ​ണ് ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ​ത​ന്ത്രം. ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​പ്ര​ധാ​ന​ ​ജാ​തി​ ​വി​ഭാ​ഗ​മാ​യ​ ​ജാ​ട്ട് ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തെ​ ​പു​റ​ത്തു​നി​ർ​ത്തി​യാ​ണ് ​ബി.​ ​ജെ​ .​പി​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞ​ ​ത​വ​ണ​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ൽ​ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി​ ​വേ​ര് ​പി​ടി​പ്പി​ച്ച​ത്.​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലാ​ദ്യ​മാ​യി​ ​ബി.​ജെ.​പി.​ ​അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ​ ​ഹി​ന്ദു​-​ ​സി​ഖ് ​മ​ത​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി​ ​വി​ഭ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ ​ജാ​ട്ട് ​സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ൽ​ ​പെ​ടാ​ത്ത​ ​മ​നോ​ഹ​ർ​ ​ലാ​ൽ​ ​ഖ​ട്ട​റി​നെ​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​ക്കി.

ജാ​ട്ട് ​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ​സാ​മു​ദാ​യി​ക​ ​സം​വ​ര​ണ​ത്തി​ന് ​വേ​ണ്ടി​ ​സ​മ​രം​ ​ന​യി​ച്ച​ ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യം​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​ണ്.​ ​ജാ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ​ ​ശ​ക്ത​മാ​യ​ ​പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ത്തി​ന് ​എ​ൻ.​ ​ഡി.​ ​എ.​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​ന് ​സാ​ക്ഷി​യാ​കേ​ണ്ടി​ ​വ​ന്നു.​ ​സം​വ​ര​ണ​ ​വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ​ ​തെ​രു​വു​ക​ളി​ൽ​ ​അ​ക്ര​മം​ ​അ​ഴി​ച്ചു​വി​ട്ടു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ​ജാ​ട്ട് ​വി​ഭാ​ഗം​ ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ​ ​ബി.​ ​ജെ.​ ​പി.​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​നെ​ ​വി​റ​പ്പി​ച്ച​ത്.​ ​ഒ​ടു​വി​ൽ​ ​സ​ർ​ക്കാ​രി​ന് ​മു​ട്ടു​മ​ട​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.​ ​ജാ​ട്ടു​ക​ളു​ടെ​ ​സം​വ​ര​ണ​ ​ആ​വ​ശ്യം​ ​അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചു.​ ​ജാ​ട്ടു​ക​ൾ​ക്ക് ​സം​വ​ര​ണം​ ​ന​ൽ​കി​യ​ ​തീ​രു​മാ​നം​ ​മ​റ്റു​ ​സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ ​പ്ര​കോ​പി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും​ ​ത​ന്ത്ര​പ​ര​മാ​യി​ ​അ​തി​നെ​ ​നേ​രി​ടു​ക​യാ​ണ്.

രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും​ ​കു​ടും​ബ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​വും

കു​ടും​ബ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന് ​പ്ര​ശ​സ്തി​ ​നേ​ടി​യ​ ​സം​സ്ഥാ​ന​മാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന.​ ​പാ​ര​മ്പ​ര്യ​സ്വ​ത്ത് ​കൈ​വ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​പ്ര​വേ​ശം​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ ​മു​ൻ​ ​ഉ​പ​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ ​ദേ​വി​ലാ​ലി​ന്റെ​ ​മ​ക​നാ​യ​ ​ഓം​ ​പ്ര​കാ​ശ് ​ചൗ​ത്താ​ല​യു​ടെ​ ​പേ​ര​മ​ക​ൻ​ ​ദു​ശ്യ​ന്ത് ​ചൗ​ട്ടാ​ല​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​ലോ​ക് ​ദ​ളി​നെ​ ​പ്ര​തി​നി​ധീ​ക​രി​ച്ച് ​വി​ജ​യി​ച്ച​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​പ്രാ​യം​ ​കു​റ​ഞ്ഞ​ ​എം.​ ​പി​യാ​യി​രു​ന്നു.​ ​കാ​ലാ​വ​ധി​ ​അ​വ​സാ​നി​ക്കും​ ​മു​മ്പ് ​ദു​ശ്യ​ന്ത് ​പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ​പു​റ​ത്താ​യി.​ ​അ​ച്ച​ട​ക്ക​ലം​ഘ​നം​ ​ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു​ ​ന​ട​പ​ടി.​ ​ഇ​തി​നി​ടെ​ ​ദു​ഷ്യ​ന്ത് ​ജ​ന​നാ​യ​ക് ​ജ​ന​ത​ ​പാ​ർ​ട്ടി​ ​(​ജെ.​ജെ.​പി​)​ ​രൂ​പീ​ക​രി​ച്ചു.​ ​പി​താ​വ് ​അ​ജ​യ് ​ചൗ​ട്ടാ​ല​യും​ ​സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ​ ​ദി​ഗ്‌​വി​ജ​യ് ​ചൗ​ട്ടാ​ല​യും​ ​ദു​ഷ്യ​ന്തി​നൊ​പ്പം​ ​നി​ന്നു.​ഇ​തു​പോ​ലെ​ ​പ്ര​മു​ഖ​ ​നേ​താ​ക്ക​ളും​ ​മ​ക്ക​ളും​ ​ഭാ​ര്യ​മാ​രു​മാ​ണ് ​ഹ​രി​യാ​ന​യി​ലെ​ ​പ്രാ​ദേ​ശി​ക​ ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ ​പാ​‌​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ ​ഭ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​നോ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ​ ​ഖ​ട്ടർ​ ​ബി.​ജെ.​പി​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​ ​സ്ഥാ​നാ​ർ​ത്ഥിമു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​ ​സ്ഥാ​നാ​ർ​ത്ഥി​യാ​യി​ ​ബി.​ജെ.​പി.​ ​നി​ല​വി​ല​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​ ​മ​നോ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ​ ​ഖ​ട്ട​റി​നെ​ ​ത​ന്നെ​ ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ ​റോ​ത്ത​ക്കി​ൽ​ ​ന​ട​ന്ന​ ​തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ​റാ​ലി​യി​ൽ​ ​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ ​നേ​രി​ട്ടാ​ണ് ​പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം​ ​ന​ട​ത്തി​യ​ത്‌​ .​ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ​ ​പ​ട്ടി​ക​ ​പു​റ​ത്ത് ​വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല.​എ​ൻ.​സി.​പി.​ ​ആ​ദ്യ​ ​പ​ട്ടി​ക​ ​പു​റ​ത്ത് ​വി​ട്ടി​രു​ന്നു.