കാളി​ദാ​സ​ൻ​ ​ത​ന്റെ​ ​കൃ​തി​യി​ൽ​ ​ഭാ​സ​ൻ,​സൗ​മി​ല്ല​ക​ൻ,​ക​വി​പു​ത്ര​ൻ​ ​തു​ട​ങ്ങി​യ​ ​പൂ​ർ​വ​സൂ​രി​ക​ളാ​യ ​ ​നാ​ട​ക​ക​വി​ക​ളെ​ ​ആ​ദ​ര​പൂ​ർ​വം​ ​സ്മ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​കാ​ളി​ദാ​സ​ന്റെ​ ​കാ​ല​ഘ​ട്ടം​ ​ഭാ​സ​നു​ ​ശേ​ഷ​മാ​ണെ​ന്ന​ ​നി​ഗ​മ​ന​ത്തി​ലെ​ത്താം.​ അ​പൂ​ർ​വ്വം​ ​ചി​ല​ ദി​ക്കു​ക​ളി​ൽ​ ​പാ​ണി​നി​യു​ടെ​ ​നി​യ​മ​ങ്ങ​ൾ​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​തെ​റ്റി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.​ ഇ​ത് ​പ​ക​ർ​ത്തി​യെ​ഴു​തി​യ​പ്പോ​ൾ​ ​വ​ന്ന​ ​തെ​റ്റാ​കാം.​അ​തു​കൊ​ണ്ട് ​പാ​ണി​നി​ക്കു​ശേ​ഷം​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​ജീ​വി​ച്ചി​രി​ന്നു​വെ​ന്ന് ​ഊ​ഹി​ക്കാം.​ ഒ​രു​ ​പ​ക്ഷെ​ ​ഇ​ന്ന് ​ല​ഭ്യ​മ​ല്ലാ​താ​യ​ ​ഏ​തോ​ ​ഒ​രു​ ​വ്യാ​ക​ര​ണ​ ​ഗ്ര​ന്ഥം​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു​വെ​ന്നും​ ​വ​രാം.​അ​ഥ​വാ​ ​പാ​ണി​നീ​യം​ ​സാ​ർ​വ​ത്രി​ക​മാ​യി​ ​അം​ഗീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​ന് ​തൊ​ട്ടു​പി​ൻ​പു​ള്ള​ ​കാ​ല​മാ​കാം​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ന്റേ​ത്.​-​ ബി.​എ​സ്.​രാ​ജേ​ന്ദ്ര​ൻ​ ​"​കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​ഒ​രു​ ​പ​ഠ​നം​"​ ​കാ​ലാ​നു​വ​ർ​ത്തി​യാ​യ​ ​സാ​ഹി​ത്യ​കാ​ര​ന്റെ​ ​കൃ​തി​ക​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള​ ​ഒ​രു​ ​യാ​ത്ര​യാ​ണ്.

കാ​ളി​ദാ​സ​കൃ​തി​ക​ൾ​ ​പ​ഠി​ക്കു​ക​യും​ ​പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്ത​ ​രാ​ജേേ​ന്ദ്ര​ൻ​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ന്റെ​ ​കാ​വ്യ​ഭൂ​മി​ക​യി​ലൂ​ടെ​ ​സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ ​വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ​ക്ക് ​അ​തൊ​രു​ ​പു​തി​യൊര​നു​ഭ​വ​മാ​കു​ന്നു.​ത​ത്വ​വി​ചാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും​ ​ശാ​സ​ന​ക​ൾ​ക്കു​മ​പ്പു​റം​ ​ക​വി​യു​ടെ​ ​ഭാ​വ​നാ​വി​ലാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​ ​പു​ന​രാ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ച​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​കൃ​തി​ക​ൾ​ ​എ​ല്ലാ​ക്കാ​ല​ത്തും​ ​ആ​സ്വാ​ദ​ക​രു​ടെ​യും​ ​നി​രൂ​പ​ക​രു​ടെ​യും​ ​പ്ര​ശം​സ​പി​ടി​ച്ചു​പ​റ്റി​യി​ട്ടു​ള്ള​വ​യാ​ണ്.​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ​ ​ഷേ​ക്സ്പീ​യ​ർ​ ​എ​ന്ന് ​ലോ​കം​ ​വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ന്റെ​ ​കൃ​തി​ക​ൾ​ ​പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും​ ​വി​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും​ ​പ​ല​കു​റി​ ​വി​ധേ​യ​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.​വേ​ദം,​വേ​ദാ​ന്തം​ ,​രാ​ഷ്ട്രീ​യം​ ,​ഭൂ​മി​ശാ​സ്ത്രം,​ത​ർ​ക്ക​ശാ​സ്ത്രം,​ആ​യു​ർ​വേ​ദം​ ​തു​ട​ങ്ങി​യ​ ​സ​മ​സ്ത​ശാ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലും​ ​പ്രാ​ഗ​ത്ഭ്യം​ ​തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​കൃ​തി​ക​ൾ​ ​എ​ല്ലാ​ക്കാ​ല​വും​ ​ജീ​വ​സു​റ്റു​ ​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​വ​ ​ത​ന്നെ​യാ​ണ്.

കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​വി​ട്ടു​നി​ന്ന​പ്പോ​ൾ​ ​ഒ​രു​ ​സ​മ​സ്യ​ ​പു​റ​ത്തു​വ​ന്നു.​അ​ത് ​പൂ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ ​ആ​ൾ​ക്ക് ​വ​മ്പ​ൻ​ ​സ​മ്മാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ ​ന​ൽ​കു​മെ​ന്ന് ​വി​ളം​ബ​ര​മു​ണ്ടാ​യി.​ക​ഥ​ ​ഇ​ങ്ങ​നെ​ .​ കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​സു​ന്ദ​രി​യാ​യ​ ​ഒ​രു​ ​യു​വ​തി​യു​ടെ​ ​വീ​ട്ടി​ൽ​ ​ഒ​ളി​ച്ചു​പാ​ർ​ക്കു​ക​യാ​ണ്.​ഭൂ​ർ​ജ​പ​ത്ര​ത്തി​ൽ​ ​എ​ന്തൊ​ക്കെ​യോ​ ​ത​ന്റെ​ ​അ​തി​ഥി​ ​കു​ത്തി​ക്കു​റി​ക്കു​ന്ന​ത് ​അ​വ​ൾ​ ​ക​ണ്ടി​രു​ന്നു.​ ചി​ല​ത് ​വാ​യി​ച്ചു​ ​നോ​ക്കാ​ൻ​ ​ശ്ര​മി​ച്ചു​ ​ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ല.​ ഒ​രു​കാ​ര്യം​ ​അ​വ​ൾ​ക്ക് ​ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ​ത​ന്റെ​ ​ഒ​പ്പ​മു​ള്ള​ത് ​ക​വി​യാ​ണ്.​അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ​ആ​ ​സ​മ​സ്യ​യും​ ​വി​ളം​ബ​ര​വും​ ​അ​വ​ൾ​ ​കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​ത്.​ ​ അ​വ​ൾ​ ​അ​ത് ​കാ​ളി​ദാ​സ​നോ​ട് ​പ​റ​ഞ്ഞു.​അ​ത് ​പൂ​രി​പ്പി​ച്ചു​ ​ന​ൽ​കാ​ൻ​ ​അ​ഭ്യ​ർ​ത്ഥി​ക്കു​ക​യും​ ​ചെ​യ്തു.​ കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​കേ​ട്ട​ ​സ​മ​സ്യ​ ​ഇ​താ.
കു​സു​മേ​ ​കു​സു​മോ​ൽ​പ്പ​ത്തി..

ശ്രൂ​യ​തേ​ ​ന​ ​ച​ ​ദൃ​ശ്യ​തേ​ ​(​പൂ​വി​നു​ള്ളി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​പൂ​വി​ന്റെ​ ​ഉ​ൽ​പ്പ​ത്തി​ ​-​ഒ​രു​ ​പൂ​വി​രി​ക്കു​ന്നു.​പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ​ ​-​കേ​ട്ടാ​ൽ​ ​മ​ന​സ്സി​ലാ​കും..​പ​ക്ഷെ​ ​ക​ണ്ടാ​ൽ​ ​മ​ന​സി​ലാ​കി​ല്ല.)
ക​വി​യു​ടെ​ ​പൂ​ര​ണം​ ​ഉ​ട​ൻ​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി.
ബാ​ലേ​ ​ത​വ​ ​മു​ഖാ​മ​ഭോ​ജെ
നേ​ത്ര​മി​ന്ദീ​വ​ര​ദ്വ​യം
കു​സു​മേ​ ​കു​സു​മോ​ൽ​പ്പ​ത്തി​:.
ശ്രൂ​യ​തേ​ ​ന​ ​ച​ ​ദൃ​ശ്യ​തേ:
അ​ല്ല​യോ​ ​ബാ​ലേ​ ,​നി​ന്റെ​ ​മു​ഖ​മാ​കു​ന്ന​ ​താ​മ​ര​പ്പൂ​വി​ൽ​ ​ഇ​ന്ദീ​വ​ര​മാ​യ​ ​നീ​ലോ​ൽ​പ്പ​ല​മാ​യ​ ​ര​ണ്ട് ​ക​ണ്ണു​ക​ൾ​ ​ഇ​രി​ക്കു​ന്നു.​സ​മ​സ്യ​ ​ച​മ​ച്ച​യാ​ൾ​ ​ഒ​രു​ ​പൂ​വി​നു​ളി​ൽ​ ​മ​റ്റൊ​രു​ ​പൂ​വി​രി​ക്കു​ന്നു​ ​എ​ന്നു​ ​മാ​ത്ര​മെ​ ​ഉ​ദ്ദേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ​ക​വി​യാ​ക​ട്ടെ​ ​ഇ​ര​ട്ട​വെ​ടി​ ​പൊ​ട്ടി​ക്കു​ക​ ​ത​ന്നെ​ ​ചെ​യ്തു.
കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ൽ​ ​മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്താ​ൻ​ ​ഇ​നി​യെ​ന്തു​വേ​ണം.​ചി​ന്തോ​ദ്ദീ​പ​ക​വും​ ​ര​സ​ക​ര​വു​മാ​യ​ ​വാ​യ​നാ​നു​ഭ​വ​മാ​ണ് ​കേ​ര​ള​ ​ഭാ​ഷാ​ ​ഇ​ൻ​സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ​പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച​ ​കാ​ളി​ദാ​സ​ൻ​ ​ഒ​രു​ ​പ​ഠ​നം​ ​സ​മ്മാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്.