(കാലം 1938. അഖിലേന്ത്യാ മുസ്ലിം ലീഗ് പ്രസിഡന്റ് മുഹമ്മദലി ജിന്നയുമായി ധാരണത്തിലെത്താൻ കോൺഗ്രസ് നേതാക്കൾ നടത്തിയ നിരവധി ശ്രമങ്ങൾ പരാജയപ്പെട്ടു. മുസ്ലിം - ഹിന്ദു ഭിന്നത പരിഹരിക്കാനായിരുന്നു ശ്രമം. മുസ്ലിങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഏക സംഘടന മുസ്ലിംലീഗ് മാത്രമാണെന്ന് അംഗീകരിക്കാതെ ചർച്ചയ്ക്കില്ലെന്ന് ജിന്ന അസന്നിഗ്ദ്ധമായി വ്യക്തമാക്കിയതോടെ ചർച്ചകൾ വഴിമുട്ടി. ഇതിനിടയിൽ ഗാന്ധിജി ജിന്നയ്ക്ക് അയച്ച ഇംഗ്ളീഷ് കത്തിന്റെ പരിഭാഷ ചുവടെ:)

സെയ്ഗോൺ

ഫെബ്രുവരി 3

1938

പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​ ​മി​സ്റ്റ​ർ​ ​ജി​ന്ന,

മൗ​ലാ​നാ​ ​സാ​ഹി​ബി​നോ​ട് ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​ഒ​രു​ ​പ​രാ​തി​ ​പ​റ​ഞ്ഞ​ ​കാ​ര്യം​ ​ഇ​ന്ന​ലെ​ ​എ​ന്നോ​ട് ​പ​ണ്ഡി​റ്റ് ​നെ​ഹ്റു​ ​പ​റ​ഞ്ഞു.​ ​ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ​ 19​ ​ന് ​ഞാ​ൻ​ ​അ​യ​ച്ച​ ​ക​ത്തി​ന് ​ന​വം.​ 5​ ​ന് ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​ന​ൽ​കി​യ​ ​മ​റു​പ​ടി​ക്ക് ​ശേ​ഷം​ ​ഞാ​ൻ​ ​ക​ത്ത​യ​ച്ചി​ല്ല​ ​എ​ന്നാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ​ ​പ​രാ​തി.​ ​എ​നി​ക്ക് ​ഗു​രു​ത​ര​മാ​യ​ ​അ​സു​ഖ​മാ​ണെ​ന്ന് ​ഡോ​ക്ട​ർ​മാ​ർ​ ​ക​ൽ​ക്ക​ട്ട​യി​ൽ​ ​വി​ധി​യെ​ഴു​തി​യ​ ​ദി​ന​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ് ​താ​ങ്ക​ളു​ടെ​ ​ക​ത്ത് ​വ​ന്ന​ത്.

ക​ത്ത് ​ല​ഭി​ച്ച​തി​ന്റെ​ ​മൂ​ന്നാം​ ​ദി​ന​മാ​ണ് ​എ​ന്റെ​ ​കൈയി​ൽ​ ​കി​ട്ടി​യ​ത്.​ ​ഉ​ട​നെ​ ​മ​റു​പ​ടി​ ​അ​യ​യ്ക്കേ​ണ്ട​ത് ​അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്ന് ​തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ​ ​അ​സു​ഖ​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ​ ​കൂ​ടി​ ​ഞാ​ൻ​ ​മ​റു​പ​ടി​ ​എ​ഴു​തു​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​ക​ത്ത് ​വീ​ണ്ടും​ ​വാ​യി​ച്ചു.​ ​മ​റു​പ​ടി​യാ​യി​ ​പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മാ​യ​തൊ​ന്നും​ ​അ​യ​യ്ക്കാ​നി​ല്ലെ​ന്നാ​ണ് ​എ​നി​ക്ക് ​തോ​ന്നു​ന്ന​ത്.​ ​എ​ന്നാ​ലും​ ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​എ​ന്റെ​ ​ഒ​രു​ ​ക​ത്ത് ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചു​ ​എ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​തി​ൽ​ ​സ​ന്തോ​ഷം​ ​തോ​ന്നു​ന്നു.​ ​താ​ങ്ക​ളി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ഒ​രു​ ​സ്വ​കാ​ര്യ​ ​സ​ന്ദേ​ശം​ ​ല​ഭി​ച്ച​ ​വി​വ​രം​ ​മി​സ്റ്റ​ർ​ ​ഖെ​ർ​ ​എ​ന്നോ​ട് ​പ​റ​ഞ്ഞു.​ ​ഞാ​ൻ​ ​മാ​ത്രം​ ​മു​റി​യി​ൽ​ ​ഉ​ള്ള​പ്പോ​ൾ​ ​ഖെ​ർ​ ​സ​ന്ദേ​ശം​ ​എ​നി​ക്ക് ​ന​ൽ​കി.​ ​താ​ങ്ക​ളെ​ ​അ​റി​യി​ക്കാ​ൻ,​ ​വാ​ക്കാ​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​മ​റു​പ​ടി​ ​എ​നി​ക്ക് ​ന​ൽ​കാ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​പ​ക​രം​ ​എ​ന്റെ​ ​മാ​ന​സി​കാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ​ ​യ​ഥാ​ർ​ത്ഥ​ ​ചി​ത്രം​ ​ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​ന് ​ഞാ​ൻ​ ​ഒ​രു​ ​ചെ​റി​യ​ ​കു​റി​പ്പാ​ണ് ​ന​ൽ​കി​യ​ത്.​ ​അ​തി​ൽ​ ​ഒ​ന്നും​ ​ഒ​ളി​ക്കാ​നി​ല്ല.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​നി​ങ്ങ​ൾ​ ​അ​ത് ​ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ ​രീ​തി​ ​എ​ന്നി​ൽ​ ​വേ​ദ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​അ​തി​ശ​യ​മാ​ണ് ​ഉ​ള​വാ​ക്കി​യ​ത്.​ഇ​പ്പോ​ഴും​ ​അ​തേ​ ​തോ​ന്ന​ൽ​ ​നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.

'​'​എ​ന്റെ​ ​മൗ​ന​ത്തെ​ ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​കു​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു.​ ​എ​ന്റെ​ ​മൗ​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​സ​ത്യ​സ​ന്ധ​മാ​യ​ ​കാ​ര​ണം​ ​ആ​ ​കു​റി​പ്പി​ലു​ണ്ട്.​ ​ര​ണ്ട് ​സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ ​ഒ​ന്നി​പ്പി​ക്കാ​ൻ​ ​എ​നി​ക്ക് ​എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും​ ​ചെ​യ്യാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യു​ന്ന​ ​നി​മി​ഷം​ ​അ​തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​എ​ന്നെ​ ​ത​ട​യാ​ൻ​ ​ഇൗ​ ​ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ ​ഒ​ന്നി​നും​ ​ക​ഴി​യി​ല്ല.​ ​നി​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം​ ​ഒ​രു​ ​യു​ദ്ധ​ ​പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​മാ​ണെ​ന്ന​ത് ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​നി​ഷേ​ധി​ച്ചേ​ക്കാം.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​തു​ട​ർ​ന്നു​ള്ള​ ​താ​ങ്ക​ളു​ടെ​ ​അ​ഭി​പ്രാ​യ​ ​പ്ര​ക​ട​ന​ങ്ങ​ളും​ ​എ​ന്റെ​ ​ആ​ദ്യ​ ​ധാ​ര​ണ​ ​ബ​ല​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ​ചെ​യ്ത​ത്.​ ​മ​ന​സി​ൽ​ ​തോ​ന്നി​യ​ ​വി​കാ​ര​ത്തി​ന് ​എ​ന്ത് ​തെ​ളി​വാ​ണ് ​എ​നി​ക്ക് ​ന​ൽ​കാ​നാ​വു​ക​?​ ​സ്വ​യം​ ​അ​ടി​ച്ചേ​ൽ​പ്പി​ച്ച​ ​പ്ര​വാ​സ​ ​ജീ​വി​തം​ ​മ​തി​യാ​ക്കി​ 1915​ൽ​ ​ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​മ​ട​ങ്ങി​യെ​ത്തി​പ്പോ​ൾ​ ​ഞാ​ൻ​ ​താ​ങ്ക​ളു​ടെ​ ​അ​ന്ന​ത്തെ​ ​വാ​ക്കു​ക​ളി​ൽ​ ​കേ​ട്ട​ ​ദേ​ശീ​യ​ ​വാ​ദം​ ​ഇ​പ്പോ​ൾ​ ​എ​നി​ക്ക് ​ന​ഷ്ട​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.​ ​അ​ടി​യു​റ​ച്ച​ ​ദേ​ശീ​യ​വാ​ദി​ ​എ​ന്നാ​ണ് ​അ​ന്ന് ​എ​ല്ലാ​വ​രും​ ​താ​ങ്ക​ളെ​ ​വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.​ ​ഹി​ന്ദു​ക്ക​ളു​ടെ​യും​ ​മു​സ്ലി​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും​ ​പ്ര​തീ​ക്ഷ​യാ​യാ​ണ് ​ഏ​വ​രും​ ​താ​ങ്ക​ളെ​ ​വീ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.​ ​നി​ങ്ങ​ൾ​ ​ഇ​പ്പോ​ഴും​ ​അ​തേ​ ​മ​നു​ഷ്യ​ൻ​ ​ത​ന്നെ​യാ​ണോ,​ ​മി​സ്റ്റ​ർ​ ​ജി​ന്ന​?​ ​അ​തെ​ ​എ​ന്ന് ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​പ​റ​യാ​ൻ​ ​ത​യാ​റാ​യാ​ൽ,​ ​താ​ങ്ക​ളു​ടെ​ ​ഇ​പ്പോ​ഴ​ത്തെ​ ​പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ ​നി​ല​നി​ൽ​ക്കെ​ ​ത​ന്നെ,​ ​താ​ങ്ക​ളു​ടെ​ ​വാ​ക്കു​ക​ൾ​ ​ഞാ​ൻ​ ​സ്വീ​ക​രി​ക്കാം.

അ​വ​സാ​ന​മാ​യി,​ ​ഞാ​ൻ​ ​എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും​ ​നി​ർ​ദ്ദേ​ശ​വു​മാ​യി​ ​മു​ന്നോ​ട്ട് ​വ​ര​ണ​മെ​ന്നാ​ണ് ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.​ ​ഞാ​ൻ​ ​മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​ ​താ​ങ്ക​ൾ​ ​ആ​രാ​യി​രു​ന്നു​ ​എ​ന്ന​ത് ​മു​ട്ടു​കാ​ലി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​നി​ങ്ങ​ളെ​ ​ഒാ​ർ​മ്മി​പ്പി​ക്കു​ക​യ​ല്ലാ​തെ​ ​മ​റ്റ് എ​ന്ത് ​നി​ർ​ദ്ദേ​ശ​മാ​ണ് ​എ​നി​ക്ക് ​മു​ന്നോ​ട്ട് ​വ​യ്ക്കാ​ൻ​ ​ക​ഴി​യു​ക​?​ര​ണ്ട് ​സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളും​ ​ത​മ്മി​ലു​ള്ള​ ​ഐ​ക്യ​ത്തി​ന് ​വേ​ണ്ട​ ​നി​ർ​ദ്ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ ​തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും​ ​നി​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​നി​ന്നാ​ണ് ​വ​രേ​ണ്ട​ത്.

ഇ​ത് ​പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള​ ​ക​ത്ത​ല്ല.​ ​നി​ങ്ങ​ൾ​ ​അ​റി​യാ​ൻ​വേ​ണ്ടി​ ​മാ​ത്ര​മു​ള്ള​താ​ണ്.​ ​ഇ​ത് ​ഒ​രു​ ​സു​ഹൃ​ത്തി​ന്റെ​ ​ക​ത്താ​ണ്.​ ​എ​തി​രാ​ളി​യു​ടേ​ത​ല്ല.

ആ​ത്മാ​ർ​ത്ഥ​ത​യോ​ടെ
എം.​കെ.​ ​ഗാ​ന്ധി