എൽ ഡോറാഡോയെ കണ്ടെത്താനാകാതെ നിരാശനായി മടങ്ങിയ ക്വെസാദ 1569ൽ വീണ്ടും കൊളംബിയയിൽ മടങ്ങിയെത്തി. ഏകദേശം 2,000ത്തോളം പേർ ചേർന്ന് തുടങ്ങിയ മൂന്ന് വർഷം നീണ്ട പര്യവേക്ഷണത്തിനൊടുവിൽ വെറും 30 പേരാണ് ജീവനോടെ യൂറോപ്പിലേക്ക് മടങ്ങിയത്. 1541ൽ എൽ ഡോറാഡോയെ തേടിയുള്ള അലച്ചിലിനിടെയാണ് സ്പാനിഷ് പര്യവേക്ഷകനായ ഫ്രാൻസിസ്കോ ഡി ഒറെല്ലാന ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നദിയായ ആമസോണിനെ കണ്ടെത്തിയത്. 1537ൽ സ്വർണക്കഥയിലെ പ്രധാന കഥാപാത്രമായ ഗ്വാറ്റാവിറ്റാ തടാകത്തെയും അദ്ദേഹം തന്നെയാണ് കണ്ടെത്തിയത്.

പിന്നീട് തടാകത്തിലെ വെള്ളം വറ്റിച്ച് അതിന്റെ അടിത്തട്ടിലുണ്ടെന്ന് പറയപ്പെടുന്ന സ്വർണം കണ്ടെത്താനായിരുന്നു യൂറോപ്യൻ പര്യവേക്ഷകരുടെ ശ്രമം. എന്നാൽ, അതും വിജയം കണ്ടില്ലെന്ന് മാത്രമല്ല, നിരവധിപേർക്ക് ജീവൻ നഷ്ടമാവുകയും ചെയ്തു. അതേസമയം, തടാകത്തിൽ നിന്ന് ഏതാനും സ്വർണത്തരികൾ കണ്ടെത്താൻ പര്യവേക്ഷകർക്ക് കഴിഞ്ഞു. എത്രയൊക്കെ ശ്രമിച്ചിട്ടും എൽ ഡോറാഡോയെ മാത്രം കണ്ടെത്താനായില്ല.

 ഒടുവിൽ...

ഏകദേശം 300 മില്യൺ ഡോളർ വിലമതിക്കുന്ന സ്വർണ ശേഖരം തടാകത്തിന്റെ അടിത്തട്ടിലുണ്ടാകാമെന്ന് ചിലർ കണക്കൂകൂട്ടി. 1904ഓടെ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് കമ്പനി ഗ്വാറ്റവിറ്റാ തടാകം വറ്റിച്ചെങ്കിലും കൂറ്റൻ ചെളിക്കുഴികളാണ് കണ്ടത്. സൂര്യപ്രകാശം തട്ടിയതോടെ വളരെ വേഗം തന്നെ അവ ഉറഞ്ഞ് സിമന്റ് പോലെയാവുകയും ചെയ്തു. സ്വർണത്തരികൾ ലഭിച്ചെങ്കിലും അത് വെറും 500 ഡോളർ വിലമതിക്കുന്നത് മാത്രമായിരുന്നു. ലക്ഷക്കണക്കിന് ഡോളർ മുടക്കി തടാകം വറ്റിച്ചവർ ഒടുവിൽ പാപ്പരായി മടങ്ങി.

പിന്നെയും നിധിവേട്ടകൾ നടന്നെങ്കിലും എല്ലാം പരാജയപ്പെട്ടു. ചിലർക്ക് ജീവൻ നഷ്ടമായി. ഒടുവിൽ 1965ൽ കൊളംബിയൻ സർക്കാർ ഗ്വാറ്റവിറ്റാ തടാകത്തെ സംരക്ഷിത മേഖലയായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. അങ്ങനെ, നൂറ്റാണ്ടുകളായി എൽ ഡോറാഡോയെ തേടി നിധിവേട്ടക്കാർ നടത്തിയ സാഹസങ്ങൾക്ക് പരിസമാപ്തിയായി. എന്നാൽ, കൊളംബിയയിൽ പല ഭാഗങ്ങളിലും സ്വർണ ശേഖരം മറഞ്ഞിരിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ചരിത്രകാരൻമാർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. എൽ ഡോറാഡോ എന്ന മിഥ്യാ ധാരണയെയും ഗ്വാറ്റാവിറ്റാ തടാകത്തെയും ചുറ്റിപ്പറ്റി പര്യവേക്ഷണങ്ങൾ നടന്ന സമയം തെക്കൻ അമേരിക്കയിലെ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിൽ തിരച്ചിൽ നടത്തിയിരുന്നെങ്കിൽ സ്വർണം കണ്ടെത്താമായിരുന്നു. സാഹസികതയെക്കാൾ അത്യാഗ്രഹത്തോടെ പ്രവർത്തിച്ച് ജീവൻ നഷ്ടപ്പെട്ടവരും എൽ ഡോറാഡോയും നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിപ്പുറം ഇന്നും കഥകളിലെ നിഗൂഢ സാന്നിദ്ധ്യമാണ്.