മരണ ശേഷം ഞാൻ അച്ഛന്റെ ഡയറി കാണാനിടയായി. അതിന്റെ ആദ്യ പേജിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നത് 'കപട ലോകത്തിൽ ആത്മാർത്ഥമായൊരു ഹൃദയമുണ്ടായതാണെൻ പരാജയം' എന്ന ചങ്ങമ്പുഴയുടെ വരികൾ തന്റെ ജീവിതത്തിലും സത്യമായി എന്നാണ്.

ഭാര്യ കെ. ഗോമതിയമ്മയോടൊപ്പം എം.എൻ രാമചന്ദ്രൻ നായർ ( ഫയൽ ചിത്രം)

എ​ന്റെ​ ​അ​മ്മ​യു​ടെ​ ​അ​ച്ഛ​ൻ​ ​തൊ​ഴു​കൈ​ക​ളോ​ടെ​ ​ക​ര​യു​ന്നു. 1977​ ​ആ​ഗ​സ്റ്റ് 12​ ​വെ​ളു​പ്പി​ന് ​ഞാ​ൻ​ ​ക​ണ്ട​ ​സ്വ​പ്ന​മാ​ണ്.
പു​ല​ർ​ച്ചെ​ ​കാ​ണു​ന്ന​ ​സ്വ​പ്നം​ ​ഫ​ലി​ക്കും​ ​എ​ന്ന​ ​കേ​ട്ടു​കേ​ൾ​വി​ ​എ​ന്നെ​ ​അ​സ്വ​സ്ഥ​നാ​ക്കി.​ ​അ​പ്പൂ​പ്പ​ൻ​ ​എ​ന്തി​നാ​ണ് ​അ​ങ്ങ​നെ​ ​ക​ര​ഞ്ഞ​തെ​ന്നു​ ​വ്യ​ക്ത​മാ​യി​ല്ല.​ ​മി​ഥ്യ​യാ​യ​ ​സ്വ​പ്‌​ന​ങ്ങ​ൾ​ ​ചി​ല​പ്പോ​ൾ​ ​ഒ​രു​ ​യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​കാം.​ ​ഏ​ക​ദേ​ശം​ ​ഒ​രാ​ഴ്ച​ ​മു​ൻ​പാ​യി​രു​ന്നു​ ​എ​ന്റെ​ ​അ​ച്ഛ​ൻ​ ​എം.​എ​ൻ.​രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ​നാ​യ​ർ​ ​സി​ൻ​ഡി​ക്കേ​റ്റ് ​ബാ​ങ്കി​ന്റെ​ ​മ​ണി​പ്പാ​ൽ​ ​ഹെ​ഡ് ​ഓ​ഫീ​സി​ലേ​ക്ക് ​യാ​ത്ര​ ​പോ​യ​ത്.​ ​ദൂ​ര​യാ​ത്ര​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു​ ​തി​രി​കെ​ ​വ​രു​ന്ന​ ​അ​ച്ഛ​നെ​ ​റെ​യി​ൽ​വേ​ ​സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​രാ​വി​ലെ​ ​അ​ധി​കം​ ​തി​ര​ക്കി​ല്ലാ​ത്ത​ ​സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​കൂ​ട്ടി​കൊ​ണ്ട് ​വ​രു​ന്ന​ത് ​ഞാ​നാ​യി​രു​ന്നു.​ ​പ​തി​വു​പോ​ലെ​ ​എ​പ്പോ​ൾ​ ​വി​ളി​ക്കാ​ൻ​ ​എ​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന് ​അ​ച്ഛ​നോ​ട് ​ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​ ​അ​നു​കൂ​ല​ ​മ​റു​പ​ടി​ ​കി​ട്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​അ​ന്ന് ​യാ​ത്ര​ ​പോ​കാ​ൻ​ ​വേ​ണ്ടി​ ​എ​ടു​ത്ത​ ​സ്യൂ​ട്ട്‌​കേ​സി​ൽ​ ​മു​ഖം​നോ​ക്കു​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​പൊ​ട്ടി​യ​ ​വ​ട്ട​ക്ക​ണ്ണാ​ടി​യും​ ​കു​റെ​ ​രേ​ഖ​ക​ളും​ ​ഞാ​ൻ​ ​ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​അ​ന്ന​ത്തെ​ ​ച​ല​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​നി​രാ​ശ​ ​ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി​ ​പി​ന്നീ​ട് ​എ​നി​ക്ക് ​തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ണ്ട് .
തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം​ ​എം.​ജി.​ ​കോ​ളേ​ജി​ൽ​ ​ബി.​കോം​ ​ര​ണ്ടാം​ ​വ​ർ​ഷം​ ​പ​ഠി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​ ​എ​ന്റെ​ ​ക്ലാ​സ്സി​ലേ​ക്ക് ​ഏ​ക​ദേ​ശം​ ​പ​തി​നൊ​ന്ന​ര​ ​മ​ണി​യോ​ടെ​ ​എ​ന്റെ​ ​ക​സി​ൻ​സാ​യ​ ​അ​ജ​യ​നും​ ​ജ്യോ​തി​ച്ചേ​ട്ട​നും​ ​കൂ​ടി​ ​ന​ട​ന്നു​ ​വ​രു​ന്ന​ത് ​ഞാ​ൻ​ ​കാ​ണാ​നി​ട​യാ​യി.​ ​ച​ന്ദ്ര​ൻ​ ​സാ​ർ​ ​പ​ഠി​പ്പി​ച്ചു​ ​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.​ ​സാ​റി​ന് ​കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​യും​ ​അ​വ​രു​ടെ​ ​അ​ച്ഛന്മാ​രു​ടെ​യും​ ​പേ​രു​ക​ൾ​ ​മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​അ​ജ​യ​നും​ ​ജ്യോ​തി​ച്ചേ​ട്ട​നും​ ​ച​ന്ദ്ര​ൻ​ ​സാ​റു​മാ​യി​ ​വ​രാ​ന്ത​യി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​തു​ ​ഞാ​ൻ​ ​ക​ണ്ടു.​ ​തി​രി​കെ​ ​ക്ലാ​സ്സി​ൽ​ ​വ​ന്ന​ ​സാ​ർ​ ​എ​ന്നെ​ ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​പേ​രു​പ​റ​ഞ്ഞു​ ​അ​ടു​ത്ത് ​വി​ളി​ച്ചു.​ ​എ​ന്ത് ​വ​ന്നാ​ലും​ ​മോ​ൻ​ ​ത​ള​ര​രു​ത് ​എ​ന്ന് ​സ്‌​നേ​ഹ​വാ​ത്സ​ല്യ​ത്തോ​ടെ​ ​എ​ന്നോ​ട് ​പ​റ​ഞ്ഞു.
കാ​റി​ൽ​ ​ക​യ​റി​ ​യാ​ത്ര​ ​തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ൾ​ ​കു​ഞ്ഞ​മ്മാ​വ​ൻ​ ​എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്തെ​ ​ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ​ ​ഭ​ക്ഷ്യ​ ​വി​ഷ​ബാ​ധ​യെ​ ​തു​ട​ർ​ന്ന് ​അ​ഡ്മി​റ്റ് ​ചെ​യ്തി​രി​ക്കു​ന്നു​ ​എ​ന്ന് ​ജ്യോ​തി​ ​ചേ​ട്ട​ൻ​ ​പ​റ​ഞ്ഞു.​ ​പി​ന്നീ​ട് ​കാ​ർ​ ​നേ​രെ​ ​പോ​യ​ത് ​ക​ര​മ​ന​ ​നീ​റ​മ​ൺ​ക​ര​ ​എ​ൻ.​എ​സ്.​എ​സ്.​ ​കോ​ളേ​ജി​ലേ​ക്കാ​ണ് ​അ​വി​ടെ​യാ​ണ് ​എ​ന്റെ​ ​സ​ഹോ​ദ​രി​ ​ആ​ശ​ ​പ​ഠി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.​ ​ആ​ശ​യേ​യും​ ​കൂ​ട്ടി​ ​യാ​ത്ര​ ​തു​ട​രു​മ്പോ​ൾ​ ​ഞ​ങ്ങ​ൾ​ ​താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ ​തി​രു​മ​ല​ ​വ​ലി​യ​വി​ള​യി​ൽ​ ​വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക​ല്ലേ​ ​പോ​കു​ന്ന​തെ​ന്ന​ ​എ​ന്റെ​ ​ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്,​ ​പ​ന്ത​ള​ത്തെ​ ​കു​ടും​ബ​ ​വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കാ​ണ് ​ഇ​പ്പോ​ൾ​ ​പോ​കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​ ​അ​ജ​യ​ൻ​ ​പ​റ​ഞ്ഞു​ .​ ​അ​ച്ഛ​ന് ​എ​ന്തോ​ ​അ​പ​ക​ടം​പ​റ്റി​ ​എ​ന്ന​ ​തോ​ന്ന​ൽ​ ​എ​ന്നെ​ ​ത​ള​ർ​ത്തി​ ​തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.​ ​പ​ന്ത​ള​ത്ത്​ ​എ​ത്തി​യ​ ​ഞ​ങ്ങ​ൾ​ ​കാ​ണു​ന്ന​ത് ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​മൃ​ത​ദേ​ഹ​മാ​ണ്.​ ​എ​ന്നെ​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ​ ​ഏ​റ്റ​വും​ ​ത​ള​ർ​ത്തി​യ​ ​മ​ര​ണം​ ​അ​താ​യി​രു​ന്നു.​ ​ആ​ ​വേ​ർ​പാ​ട് ​എ​ന്നെ​ ​അ​ക്ഷ​രാ​ർ​ത്ഥ​ത്തി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​അ​ന്ധ​കാ​ര​ത്തി​ൽ​ ​എ​ത്തി​ച്ചു.
ഞാ​ൻ​ ​ര​ണ്ടാം​ ​ക്ലാ​സ്സി​ൽ​ ​പ​ഠി​ക്കു​ന്ന​ ​കാ​ലം​ ​കൊ​ല്ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു​ ​താ​മ​സം.​ ​അ​ച്ഛ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള​ ​ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ൽ​ ​നി​റ​ഞ്ഞു​ ​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ ​ചി​ത്രം,​ ​ഓ​ഫീ​സി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​തി​ര​ക്കി​ട്ടു​ ​ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നാ​യി​ ​എ​ത്തു​ന്ന​ ​ഉ​ത്സാ​ഹ​ശാ​ലി​യാ​യ​ ​രൂ​പ​മാ​ണ്.​ ​അ​തി​നു​ ​ശേ​ഷം​ ​ഞ​ങ്ങ​ൾ​ ​പ​ന്ത​ള​ത്തേ​ക്കു​ ​താ​മ​സം​ ​മാ​റി​യ​പ്പോ​ൾ​ ​ആ​ഴ്ച​യി​ൽ​ ​ഒ​രു​ദി​വ​സം​ ​അ​ച്ഛ​ൻ​ ​വീ​ട്ടി​ൽ​ ​എ​ത്തി​യി​രു​ന്നു.​ ​ബ​ന്ധു​വീ​ടു​ക​ൾ​ ​സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ക​യും​ ​എ​ല്ലാ​പേ​രോ​ടും​ ​സ്‌​നേ​ഹ​വും​ ​സ​ഹാ​യ​മ​ന​സ്ക​ത​യും​ ​കാ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ​എ​മ്മെ​ൻ​ ​വ​ലി​യ​ച്ഛ​നോ​ടും​ ​സ്വാ​മി​ ​വ​ലി​യ​ച്ഛ​നോ​ടും​(​സ്വാ​മി​ ​കൃ​ഷ്ണാ​ന​ന്ദ​ ​)​ ​ബ​ന്ധു​ക്ക​ൾ​ക്ക് ​സ്‌​നേ​ഹം​ ​നി​റ​ഞ്ഞ​ ​ബ​ഹു​മാ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​ബ​ന്ധു​വീ​ടു​ക​ളും​ ​സു​ഹൃ​ദ് ​സം​ഘ​ങ്ങ​ളും​ ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​നി​റ​സാ​ന്നി​ദ്ധ്യ​ത്തി​ൽ​ ​പൊ​ട്ടി​ച്ചി​രി​യു​ടെ​ ​മാ​ല​പ്പ​ട​ക്ക​ങ്ങ​ൾ​ ​തീ​ർ​ക്കു​ന്ന​തി​ന് ​ഞാ​ൻ​ ​സാ​ക്ഷി​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​അ​ച്ഛ​ന് ​ദുഃ​ഖ​ങ്ങ​ൾ​ ​ഉ​ണ്ടെ​ന്ന​ ​തോ​ന്ന​ൽ​ ​ആ​രി​ലും​ ​ഉ​ണ്ട​ായി​രു​ന്നി​ല്ല​ ,​പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ് ​സ​ത്യം​.
മ​ര​ണ​ ​ശേ​ഷം​ ​ഞാ​ൻ​ ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​ഡ​യ​റി​ ​കാ​ണാ​നി​ട​യാ​യി.​ ​അ​തി​ന്റെ​ ​ആ​ദ്യ​ ​പേ​ജി​ൽ​ ​എ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ​'​ക​പ​ട​ ​ലോ​ക​ത്തി​ൽ​ ​ആ​ത്മാ​ർ​ത്ഥ​മാ​യൊ​രു​ ​ഹൃ​ദ​യ​മു​ണ്ടാ​യ​താ​ണെ​ൻ​ ​പ​രാ​ജ​യം" എ​ന്ന​ ​ച​ങ്ങ​മ്പു​ഴ​യു​ടെ​ ​വ​രി​ക​ൾ​ ​എ​ന്റെ​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലും​ ​സ​ത്യ​മാ​യി​ ​എ​ന്നാ​ണ്.​ ​മ​റ്റൊ​രു​ ​പേ​ജി​ൽ​ ​ഞാ​ൻ​ ​ചെ​യ്ത​തി​ൽ​ ​ഞാ​ൻ​ ​സ​മാ​ധാ​നി​ക്കു​ന്നു​ ​എ​ന്നും,​ ​ഞാ​ൻ​ ​വ​ഴി​ ​നാ​ന്നൂ​റി​ൽ​പ​രം​ ​ആ​ളു​ക​ൾ​ക്ക് ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യോ​ ​പ​രോ​ക്ഷ​മാ​യോ​ ​ജോ​ലി​ ​കൊ​ടു​ക്കാ​ൻ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു​ ​എ​ന്നും​ ​എ​ഴു​തി​യി​രു​ന്നു.​ ​എ​നി​ക്ക് ​അ​ത് ​വ​ള​രെ​ ​അ​ത്ഭു​ത​മാ​യി.​ ​അ​ച്ഛ​ൻ​ ​നി​ര​വ​ധി​ ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​ജ​ന​റ​ൽ​ ​മാ​നേ​ജ​ർ​ ​ആ​യി​ ​ഇ​രു​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്,​ ​സ്വ​ന്ത​മാ​യി​ ​പ​ല​ ​സ്ഥാ​പ​ന​വും​ ​ന​ട​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.​ 1977​ ​നു​ ​മു​ൻ​പ് ​ഇ​ത്ര​യും​ ​പേ​ർ​ക്ക് ​ജോ​ലി​ ​ക​ണ്ടെ​ത്താ​ൻ​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു,​ ​അ​തും​ ​അ​മ്പ​ത്തി​ര​ണ്ടാം​ ​വ​യ​സ്സി​ൽ​ ​മ​ര​ണ​ത്തി​നു​ ​മു​ൻ​പ്.
കാ​ല​ത്തി​നു​ ​മാ​റ്റാ​നും​ ​മ​റ​ക്കാ​നും​ ​ക​ഴി​യാ​ത്ത​ ​ദുഃ​ഖ​മി​ല്ലെ​ന്നും,​ ​ദുഃ​ഖം​ഭാ​രം​ ​പ​ങ്കി​ട്ടു​തീ​ർ​ക്കാ​മെ​ന്നും​ ​കേ​ട്ടി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​അ​ച്ഛ​ന്റെ​ ​വേ​ർ​പാ​ട് ​ഇ​ത്ര​ ​കാ​ല​മാ​യി​ട്ടും​ ​എ​നി​ക്ക് ​വേ​ദ​ന​നി​റ​ഞ്ഞ​ ​ഓ​ർ​മ്മ​ക​ൾ​ ​മാ​ത്രം.
(​ലേ​ഖ​ക​ന്റെ​ ​ഫോൺ: 9895166803)