ബയോടെക്‌നോളജി വകുപ്പിന്റെ 'ബയോ ഇ 3" (സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, പരിസ്ഥിതി, തൊഴിൽ അഥവാ ഇക്കോണമി, എൻവയൺമെന്റ് ആൻഡ് എംപ്ളോയ്മെന്റ്) ജൈവ സങ്കേതികവിദ്യാ നയത്തിന് പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള കേന്ദ്ര മന്ത്രിസഭാ യോഗം അംഗീകാരം നൽകിയിരിക്കുകയാണ്. സംശുദ്ധവും ഹരിതാഭവും സ്വയംപര്യാപ്തവുമായ ഭാരതത്തിനായി ജൈവ ഉത്പാദനം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുവാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നതാണ് ഈ നയം. ലോകത്തിന്റെ ഭാവി സാമ്പത്തിക വളർച്ചയുടെ മുൻനിരയിലുള്ള രാജ്യമെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഇത് ആഗോളതലത്തിൽ സുപ്രധാന സ്ഥാനം ഉറപ്പാക്കും.
അമിതമായ വിഭവ വിനിയോഗം, ഉപഭോഗം, മാലിന്യസൃഷ്ടി എന്നിവ കാട്ടുതീ, ഹിമാനികളുടെ ഉരുകൽ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യ ശോഷണം തുടങ്ങിയ ആഗോള വിപത്തുകൾക്ക് കാരണമായിട്ടുണ്ട്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, പുനരുത്പ്പാദിപ്പിക്കാനാകാത്ത വിഭവങ്ങൾ, മാലിന്യസൃഷ്ടി എന്നിവ കടുത്ത വെല്ലുവിളിയുയർത്തുന്ന പശ്ചാത്തലത്തിൽ സംയോജിത 'ബയോ ഇ 3" നയം സുസ്ഥിര വളർച്ചയിലേക്കുള്ള ശുഭകരവും നിർണായകവുമായ ചുവടുവയ്പ്പാണ്. രാസാധിഷ്ഠിത വ്യവസായങ്ങളെ സുസ്ഥിര ജൈവാധിഷ്ഠിത വ്യവസായ മാതൃകകളിലേക്ക് പരിവർത്തനംചെയ്യുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
ജൈവ സാമ്പത്തിക ശൃംഖലയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, മാലിന്യനിക്ഷേപ കേന്ദ്രങ്ങൾ, ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങൾ മുതലായവയിൽ നിന്നുള്ള പാഴ്വസ്തുക്കളെ സൂക്ഷ്മജീവാണുക്കളെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങളായി മാറ്റുന്നതിലൂടെ 'നെറ്റ് സീറോ കാർബൺ ബഹിർഗമനം" കൈവരിക്കുന്നതിന് ഇത് പ്രചോദനമേകുകയും ചെയ്യും. ഇതിനെല്ലാം പുറമേ, 'ബയോ ഇ 3" നയം ഇന്ത്യയുടെ ജൈവ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ വളർച്ചയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും. ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങളുടെ വ്യാപനത്തിനും വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിനും സൗകര്യമൊരുക്കൽ, മാലിന്യം കുറയ്ക്കലും പുനരുപയോഗവും പുനഃചംക്രമണവും, ഉയർന്ന വൈദഗദ്ധ്യമുള്ള തൊഴിലാളികളുടെ കൂട്ടായ്മ വിപുലമാക്കൽ, വൻതോതിൽ തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കൽ, സംരംഭകത്വ മുന്നേറ്റം സൃഷ്ടിക്കൽ എന്നിവയും ഈ നയം ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
ബയോ ഇ 3-യുടെ
സവിശേഷതകൾ
ഉയർന്ന മൂല്യമുള്ള ജൈവാധിഷ്ഠിത രാസവസ്തുക്കൾ, ബയോപോളിമറുകൾ, എൻസൈമുകൾ, സ്മാർട്ട് പ്രോട്ടീനുകളും ഫങ്ഷണൽ ഭക്ഷ്യ വിഭവങ്ങളും, ബയോതെറാപ്യൂട്ടിക്സ്, കാലാവസ്ഥാ മാറ്റത്തെ പ്രതിരോധിക്കുന്ന കൃഷിരീതികൾ, സമുദ്ര- ബഹിരാകാശ ഗവേഷണം തുടങ്ങി വിവിധ മേഖലകളിലുടനീളം തദ്ദേശീയ ഗവേഷണത്തിനും വികസന കേന്ദ്രീകൃത സംരംഭകത്വത്തിനും പ്രോത്സാഹനവും പിന്തുണയും നൽകും.
ജൈവ ഉത്പാദന സൗകര്യങ്ങൾ, ബയോ ഫൗണ്ടറി ക്ലസ്റ്ററുകൾ, ജൈവ നിർമ്മിത ബുദ്ധി (ബയോഎ.ഐ) ഹബുകൾ എന്നിവ സ്ഥാപിച്ച് സാങ്കേതിക വികസനവും വാണിജ്യവൽക്കരണവും ത്വരിതപ്പെടുത്തും.
ധാർമികവും ജൈവസുരക്ഷ സംബന്ധിച്ച വസ്തുതകളും പരിഗണിച്ച് സാമ്പത്തിക വളർച്ചയുടെ പുനരുത്പാദന മാതൃകകൾക്കും തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും മുൻഗണന നൽകും.
നിയന്ത്രണ, പരിഷ്‌കരണ നടപടികളെ ആഗോള മാനദണ്ഡങ്ങളുമായി സമന്വയിപ്പിക്കും.
കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ ശക്തമായ സാമ്പത്തിക വളർച്ച പ്രകടമാക്കിയ ഇന്ത്യയ്ക്ക് നാലാം വ്യാവസായിക വിപ്ലവത്തിന്റെ ആഗോള നേതൃനിരയിൽ മുൻപന്തിയിലെത്താൻ അപാരമായ സാദ്ധ്യതകളുണ്ട്. നമ്മുടെ ജൈവ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ 2014-ലെ 10 ശതകോടി ഡോളറിൽ നിന്ന് പതിമൂന്നു മടങ്ങ് വർദ്ധിച്ച് 2024-ൽ 130 ശതകോടി ഡോളറായി ഉയർന്നു. 2030-ഓടെ വിപണിമൂല്യം 300 ശതകോടി ഡോളറാകുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷ. വിവിധ മേഖലകളിലായി 'ബയോ ഇ 3" നയം നടപ്പാക്കുന്നത് രാജ്യത്തിന്റെ ജൈവ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ കൂടുതൽ ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും 'ഹരിത വളർച്ച"യെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും.
കുറവ് കാർബൺ
പാദമുദ്രകൾ
പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യകളും നൂതനാശയങ്ങളും പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയാണ് രാജ്യത്തെ ഉയർന്ന പ്രവർത്തനശേഷിയുള്ള ജൈവ ഉത്പാദന സംരംഭങ്ങളെ പരിപോഷിപ്പിക്കുന്നതിനായി അടിത്തറ പാകുന്നത്. 'മേക്ക് ഇൻ ഇന്ത്യ" സംരംഭത്തിന്റെ പ്രധാന സ്തംഭമായി മാറുന്നതിനാണ് ജൈവ ഉത്പാദനം പ്രാഥമികമായി ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. കൂടാതെ 21ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനുള്ള പരിവർത്തന സമീപനം ഇത് പ്രദാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും. വിവിധ മേഖലകളുടെ സംയോജിത സംരംഭമെന്ന നിലയിൽ സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ, സസ്യങ്ങൾ, മനുഷ്യകോശങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ജന്തു കോശങ്ങൾ എന്നിവയുടെ സാദ്ധ്യതകൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി കുറഞ്ഞ കാർബൺ പാദമുദ്ര മാത്രം സൃഷ്ടിച്ചുകൊണ്ട് ചെലവു കുറഞ്ഞ രീതിയിൽ ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കാൻ ഇതിന് ശക്തിയുണ്ട്.
നൂതന നിർമ്മാണ സാങ്കേതിക വിദ്യകളിലൂടെയും സഹകരണ പ്രയത്നങ്ങളിലൂടെയും ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങളുടെ വികസനം, വാണിജ്യവത്കരണം എന്നിവയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്ന കേന്ദ്രീകൃത സംവിധാനമായി ബയോ മാനുഫാക്ചറിംഗ് ഹബുകൾ പ്രവർത്തിക്കുമെന്ന് വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു. ജൈവനിർമ്മാണ പ്രക്രിയകളുടെ തോത്, സുസ്ഥിരത, നൂതനാശയങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ആക്കം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് വിഭവങ്ങൾ, വൈദഗ്ദ്ധ്യം,സാങ്കേതികവിദ്യ എന്നിവയുടെ പങ്കാളിത്ത സമൂഹം സൃഷ്ടിക്കാൻ ഇത് സഹായകമാകും. ഈ ജൈവ ഉത്പാദന ഹബ്ബുകൾ, ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങളുടെ നിർമ്മാണം 'ലാബ് ടു പൈലറ്റി"നും 'പ്രീ കൊമേഴ്സ്യൽ തല"ത്തിലേക്കുള്ള വിടവ് നികത്തും. ഈ പ്രക്രിയയിൽ നവീനമായ ആശയങ്ങൾ കൊണ്ടുവരികയും വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെയും സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾ, ചെറുകിട ഇടത്തരം സംരംഭങ്ങളിലും സ്ഥാപിത നിർമ്മാതാക്കളിലും നിർണായക സ്വാധീനം ചെലുത്തും.
ബയോ ഫൗണ്ടറി
എന്തിന്?
ജൈവ എൻജിനിയറിംഗ് പ്രക്രിയകൾക്കായി- അതായത്, പ്രാരംഭ രൂപകല്പനയും പരീക്ഷണഘട്ടങ്ങളും മുതൽ പൈലറ്റ്, പ്രീകൊമേഴ്സ്യൽ ഉത്പാദനം വരെ വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങളിലെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കു വേണ്ടി- വിപുലമായ ക്ലസ്റ്ററുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനെയാണ് ബയോ ഫൗണ്ടറി സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. എം-ആർ.എൻ.എ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വാക്സിനുകളുടെയും വ്യത്യസ്ത ഉപയോഗങ്ങൾക്കായുള്ള പ്രോട്ടീനുകളുടെയും വൻ തോതിലുള്ള നിർമ്മാണം ബയോഫൗണ്ടറികളുടെ പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്ന ശ്രദ്ധേയമായ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. സ്റ്റാൻഡേർഡ്, ഓട്ടോമേറ്റഡ് പ്രക്രിയകൾ ഉപയോഗിച്ച് ജൈവ സംവിധാനങ്ങളുടെ രൂപകല്പന, നിർമ്മാണം, ജീവികളിലെ പരീക്ഷണം എന്നിവയിൽ ഈ ക്ലസ്റ്ററുകൾ വൈദഗ്ദ്ധ്യം നൽകും.
ഗവേഷണത്തിലും വികസനത്തിലും നിർമ്മിത ബുദ്ധിയുടെ സംയോജനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കേന്ദ്രബിന്ദുവായി ബയോ എ.ഐ ഹബ്ബുകൾ പ്രവർത്തിക്കും. ജൈവ സാങ്കേതികവിദ്യാ വൈദഗ്ദ്ധ്യം, അത്യാധുനിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, നിർമ്മിത ബുദ്ധി , മെഷീൻ ലേണിംഗ് എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ബയോളജിക്കൽ ഡാറ്റയുടെ സംയോജനത്തിനും സംഭരണത്തിനും വിശകലനത്തിനും ആവശ്യമായ പിന്തുണയും ഈ ഹബുകൾ നൽകും. വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിദഗ്ദ്ധർക്ക് (ബയോളജി, എപ്പിഡെമിയോളജി, കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസ്, എൻജിനിയറിംഗ്, ഡാറ്റാ സയൻസ് മുതലായവ) ഈ വിഭവങ്ങൾ പ്രാപ്യമാക്കുന്നത് പുതിയ തരം ജീൻ തെറാപ്പിയും, പുതിയ ഭക്ഷണ സംസ്‌കരണ മാർഗവും പോലെ വ്യത്യസ്ത ജൈവാധിഷ്ഠിത ഉത്പന്നങ്ങളുടെ നിർമ്മാണം സുഗമമാക്കും.
ഈ ഏകോപിത സംരംഭങ്ങളിലൂടെ 'ബയോ ഇ 3" നയം തൊഴിലവസരങ്ങളിൽ വൻ കുതിച്ചുചാട്ടം സൃഷ്ടിക്കും. ജൈവപിണ്ഡ സ്രോതസുകൾക്കു സമീപമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലാണ് ജൈവ ഉത്പാദന ഹബ്ബുകൾ സ്ഥാപിക്കാൻ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത് എന്നതിനാൽത്തന്നെ ഇടത്തരം നഗരങ്ങളിൽ തൊഴിലവസരങ്ങൾ വർദ്ധിക്കും. ഇന്ത്യയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ, പരിസ്ഥിതി, തൊഴിൽ എന്നിവയിൽ നിക്ഷേപിക്കുന്നതിലൂടെ ഈ സമഗ്രമായ നയം വികസിത ഭാരതമെന്ന സങ്കല്പത്തിന് വലിയ സംഭാവനകൾ ചെയ്യും. രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിനും വികസനത്തിനും സംഭാവനകൾ നൽകുവാൻ ഫലപ്രദമായ ശാസ്ത്ര നയത്തിന് കഴിയുമെന്നു തെളിയിക്കുന്ന നാഴികക്കല്ലായി ഈ നയം വർത്തിക്കും.