പൂജപ്പുരയിൽ നിന്നും സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗ് വരെ

ദസ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ ​എ​ന്ന​ ​റ​ഷ്യ​ൻ​ ​ഇ​തി​ഹാ​സ​കാ​ര​ൻ​ ​കേ​ര​ളം​ ​ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല.​ ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തെ​ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​യി​ലും​ ​വ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​യ്‌​ക്ക് ​സ​മീ​പം​ ​ത​മ​ല​ത്തെ​ ​വീ​ട്ടി​ലി​രു​ന്ന് ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​ശ്രീ​ധ​ര​നോ​ട് ​സം​സാ​രി​ച്ചാ​ൽ​ ​ആ​ ​ധാ​ര​ണ​ ​തി​രു​ത്തേ​ണ്ടി​വ​രും. ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​ ​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​ൽ​ ​വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വു​മാ​യി​ ​സം​സാ​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ഗു​രു​വും​ ​ര​മ​ണ​മ​ഹ​‌​ർ​ഷി​യും​ ​പോ​ലെ.​ ​ഒ​രു​ ​വാ​ക്കു​പോ​ലും​ ​മി​ണ്ടാ​തെ​ ​ഹൃ​ദ​യം​ ​കൊ​ണ്ട് ​വാ​ചാ​ല​മാ​യ​ ​സം​വാ​ദം.​ ​മ​ണ്ഡ​പം​ ​ചു​റ്റി​ ​സാ​യാ​ഹ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​ ​ന​ട​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​വി​ളി​ച്ചാ​ൽ​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ക്ക് ​വ​രാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​കി​ല്ല.​ ​കാ​ര​ണം​ ​പ​തി​നാ​റു​ ​വ​യ​സ് ​മു​ത​ൽ​ ​ത​ന്നെ​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ൽ​ ​പ്ര​തി​ഷ്‌​ഠി​ച്ച് ​ആ​രാ​ധി​ക്കു​ന്ന​ ​എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ൻ.​ ​ഭാ​വ​ന​യു​ടെ​ ​ഉ​ന്മാ​ദ​മെ​ന്നോ​ ​എ​ഴു​ത്തി​ന്റെ​ ​ഭ്രാ​ന്തെ​ന്നോ​ ​പ​റ​യാ​വു​ന്ന​ ​അ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ​ ​താ​ൻ​ ​ജ​ന്മം​ ​ന​ൽ​കി​യ​ ​ക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​ഒ​രു​ ​വ​ള​ർ​ത്ത​ച്‌​ ​ഛ​ൻ.​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തെ​ത​ന്നെ​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​ന​മാ​ക്കി​ ​മു​ട്ടു​കു​ത്തി​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥി​ച്ച​ ​ആ​രാ​ധ​ക​ൻ.​ ​എ​ങ്ങ​നെ​ ​വ​രാ​തി​രി​ക്കും​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി?

പൂ​ജ​പ്പു​ര​ ​മ​ണ്ഡ​പം​ ​വാ​ഗ്ദേ​വ​ത​യു​ടെ​ ​ഒ​രു​ ​സ​ന്നി​ധി​ ​മാ​ത്ര​മ​ല്ല.​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​ ​ഒ​രു​ ​എ​ഴു​ത്തു​പു​ര​ ​കൂ​ടി​യാ​ണ്.​ ​തൊ​ട്ട​ടു​ത്താ​ണ് ​ '​കു​റ്റ​വം​ ​ശി​ക്ഷ​യും"​ ​പേ​റു​ന്ന​ ​ത​ട​വു​കാ​ർ​ ​പാ​ർ​ക്കു​ന്ന​ ​ജ​യി​ൽ.​ ​കു​റേ​ ​മു​ന്നോ​ട്ട് ​പോ​യാ​ൽ​ ​പാ​ങ്ങോ​ട് ​സൈ​നി​ക​ ​ക്യാ​മ്പാ​യി.​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​ ​ര​ണ്ടു​മു​ഖ​ങ്ങ​ൾ.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​ ​ര​ണ്ടു​ ​പ​ണി​ശാ​ല​ക​ൾ.

പൂ​ജ​പ്പു​ര​ ​വ​ലം​വ​ച്ച് ​സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ​യും​ ​സി​നി​മ​യു​ടെ​യും​ ​വ​ര​പ്ര​സാ​ദ​മ​ണി​ഞ്ഞ​വ​ർ​ ​നി​ര​വ​ധി.​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​ൻ,​ ​കേ​ശ​വ​ദേ​വ്,​ ​പി.​ ​പ​ത്മ​രാ​ജ​ൻ,​ ​ജ​ഗ​തി​ ​എ​ൻ.​കെ.​ ​ആ​ചാ​രി,​ജി.​ ​വി​വേ​കാ​ന​ന്ദ​ൻ,​ ​എ​ൻ.​ ​മോ​ഹ​ന​ൻ,​ ​ന​ട​ന്മാ​രാ​യ​ ​മോ​ഹ​ൻ​ലാ​ൽ,​ ​ജ​ഗ​തി​ ​ശ്രീ​കു​മാ​ർ,​ ​സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ​ ​പ്രി​യ​ദ​ർ​ശ​ൻ. പൂ​ജ​പ്പു​ര​ ​മ​ണ്ഡ​പ​വും​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​ചി​ല​ ​കൃ​തി​ക​ളും​ ​ത​മ്മി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ബ​ന്ധ​മു​ണ്ട്.​ ​പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ​ഒ​രു​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​ ​പോ​ലെ,​ ​നാ​രാ​യ​ണം​ ​എ​ന്നി​വ​യ്‌​ക്ക്.

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്ത് ​വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന് ​ര​ണ്ടു​ ​ഗു​രു​ക്ക​ന്മാ​രെ​ ​കി​ട്ടി.​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​നും​ ​ജി.​ ​വി​വേ​കാ​ന​ന്ദ​നും.​ ​വി​വേ​കാ​ന​ന്ദ​ൻ​ ​സൗ​ഹൃ​ദ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​ഗു​രു.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​ ​പ​രി​ച​യ​ക്ക​ത്തു​മാ​യി​ ​വ​ഴു​ത​യ്‌​ക്കാ​ട് ​പോ​യി.​ ​ക​ണ്ണു​ക​ളി​ലും​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ലും​ ​വ​ക്കി​ലും​ ​ആ​ഴ​ങ്ങ​ളൊ​ളി​പ്പി​ച്ച​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​നെ​ ​ക​ണ്ടു.​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ഗു​രു​വാ​യി. ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​ൻ​ ​ഈ​ടു​റ്റ​ ​പു​സ്‌​ത​കം​ ​ര​ചി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​ക​ഥ​. ​അ​തു​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന് ​മ​നഃ​പാ​ഠം.​ ​കൗ​മാ​രം​ ​മു​ത​ലേ​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യോ​ടു​ ​തോ​ന്നി​യ​ ​ആ​രാ​ധ​ന​ ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ​ ​എ​ല്ലാ​ ​കൃ​തി​ക​ളും​ ​കു​റി​പ്പു​ക​ളും​ ​വാ​യി​ച്ചി​ട്ടും​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന് ​ശ​മി​ച്ചി​ല്ല.​ ​ചി​ന്ത​ക​ളും​ ​സം​ശ​യ​ങ്ങ​ളു​മാ​ക​ട്ടെ​ ​കൂ​ടി​ക്കൂ​ടി​ ​വ​ന്നു.

ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​ക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ ​ത​ന്നെ​ ​സ്വ​ർ​ണ​ത്ത​രി​ക​ൾ.​ ​ജീ​വി​തം​ ​ഖ​ന​നം​ ​ചെ​യ്തു​ ​കി​ട്ടി​യ​ ​ത​രി​ക​ൾ.​ ​അ​പ്പോ​ൾ​ ​അ​വ​യെ​ ​ഗ​ർ​ഭം​ ​ധ​രി​ച്ച​ ​സ്വ​ർ​ണ​ഖ​നി​യു​ടെ​ ​തി​ള​ക്കം​ ​എ​ന്താ​വും​?​ ​ശ​ക്ത​രാ​യ​ ​ക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ ​സൃ​ഷ്‌​ടി​ച്ച​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​ശ​ക്തി​ ​എ​ന്താ​യി​രി​ക്കും?​ ​ഒ​രു​ ​സാ​യാ​ഹ്ന​സ​വാ​രി​ക്കി​ടെ​ ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ഗു​രു​വു​മാ​യി​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​ആ​ ​സം​ശ​യം​ ​പ​ങ്കു​വ​ച്ചു​ ​കൊ​ള്ളാം.​ ​ന​ല്ല​ ​ചി​ന്ത.​ ​തു​ട​ങ്ങി​ക്കോ.​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​ൻ​ ​പ​ച്ച​ക്കൊ​ടി​ ​വീ​ശി.​ ​പി​ന്നെ​ ​എ​ഴു​ത്തി​ന്റെ​ ​ഒ​രു​ ​പാ​ച്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു.​ ​ഭാ​വ​ന​യു​ടെ​ ​ക​ൽ​ക്ക​രി​ ​വ​ണ്ടി​യി​ലും​ ​ധ്യാ​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​കു​തി​ര​വ​ണ്ടി​യി​ലു​മാ​യി​ ​സെ​ന്റ് ​പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ​ബ​ർ​ഗി​ലെ​ത്തി.​ ​നി​ത്യേ​ന​ ​പ​ല​വ​ട്ടം.​ ​ഓ​രോ​ ​ത​വ​ണ​യും​ ​തെ​രു​വി​ന്റെ​ ​മു​ഖം​ ​മാ​റു​ന്നു.​ ​ഭാ​വം​ ​മാ​റു​ന്നു.​ ​കാ​ഴ്‌​ച​ക​ൾ​ ​മാ​റു​ന്നു.

വി​ജ​ന​മാ​യ​ ​തെ​രു​വു​ക​ൾ.​ ​രാ​ത്രി​യു​റ​ങ്ങാ​ൻ​ ​വി​ധി​യി​ല്ലാ​ത്ത​ ​തെ​രു​വു​വി​ള​ക്കു​ക​ൾ.​ ​തെ​രു​വോ​ര​ത്തെ​ ​വൃ​ത്തി​ഹീ​ന​മാ​യ​ ​ഒ​രു​ ​ലോ​ഡ്‌​ജ് ​മു​റി.​ ​വി​ല്‌​പ​ന​ക്കാ​ര​നി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ക​ടം​ ​വാ​ങ്ങി​യ​ ​ഒ​രു​ ​ഗ്ലാ​സ് ​പാ​ലും​ ​റൊ​ട്ടി​യും​. ​അ​തി​നു​ ​സ​മീ​പം​ ​ചി​ന്താ​മ​ഗ്ന​നാ​യി​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി.​ ​​ക​ടം​ ​വാ​ങ്ങി​യ​ ​മെ​ഴു​കു​തി​രി​ ​വെ​ട്ട​ത്തി​ൽ​ ​എ​ഴു​ത്തോ​ടെ​ഴു​ത്ത്.​ ​എ​ഴു​തി​ത്തീ​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ​ ​വി​യ​ർ​പ്പി​ൽ​ ​കു​ളി​ച്ച​മു​ഖ​ത്ത് ​ഒ​രു​ ​ച​ന്ദ്ര​ക്ക​ല​വെ​ട്ടം.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ക്കൊ​പ്പം​ ​കാ​ത​ങ്ങ​ൾ​ ​ന​ട​ന്നു.​ ​ചി​ല​ ​തെ​രു​വു​ക​ൾ​ ​കാ​ട്ടി​ത്ത​ന്നു.​ ​ദുഃ​ഖം​ ​മ​റ​ന്ന് ​ദാ​രി​ദ്ര്യ​ത്തെ​ ​വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ ​മ​ദാ​ല​സ​യാ​യ​ ​ചൂ​താ​ട്ട​ ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ൾ.​ ​സ​മ​യം​ ​കു​ഴ​ഞ്ഞു​ ​വീ​ഴു​ന്ന​ ​മ​ദ്യ​ശാ​ല​ക​ൾ.​ ​ഒ​ന്ന് ​സ്‌​പ​ർ​ശി​ക്കു​ക​പോ​ലും​ ​ചെ​യ്യാ​തെ​ ​ജീ​വി​ത​ക​ഥ​ ​കേ​ൾ​ക്കാ​ൻ​ ​മാ​ത്രം​ ​കൂ​ട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ ​അ​ഭി​സാ​രി​ക​യ്ക്കൊ​പ്പം​ ​ചെ​ല​വി​ടു​ന്ന​ ​രാ​ത്രി​ക​ൾ.

ഏ​കാ​ന്ത​ത​യ്‌​ക്കും​ ​തി​ര​ക്കി​നു​മി​ട​യി​ൽ​ ​ഇ​ട​യ്‌​ക്കി​ടെ​ ​സെ​ന്റ് ​പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ​ബ​ർ​ഗി​ലേ​ക്ക് ​പോ​യി​വ​രും.​ ​ഒ​രു​ ​ന​യാ​പ്പൈ​സ​യു​ടെ​ ​ചെ​ല​വി​ല്ല.​ ​ഭാ​ര്യ​ ​ലൈ​ല​ ​പോ​ലും​ ​അ​റി​യി​ല്ല​ ​മ​ന​സി​ന്റെ​ ​ആ​ ​നി​ഗൂ​ഢ​യാ​ത്ര​ക​ൾ. ഒ​രു​ ​ദി​വ​സം​ ​രാ​ത്രി​ ​ഉ​റ​ക്കം​ ​വ​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​തി​രി​ഞ്ഞും​ ​മ​റി​ഞ്ഞും​ ​കി​ട​ന്നു.​ ​നെ​ഞ്ചി​ൽ​ ​വ​ല്ലാ​ത്ത​ഭാ​രം.​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഇ​ട​നാ​ഴി​യി​ൽ​ ​ചി​ല​ ​കാൽപ്പെരു​മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ.​ ​കു​ത്തി​ക്കെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടും​ ​ക​ണ്ണ​ട​യ്‌​ക്കാ​ത്ത​ ​ചി​ല​ ​പ​ന്ത​ങ്ങ​ൾ.​ ​ചൂ​തു​ക​ളി​ ​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​തോ​റ്റ് ​തു​ന്നം​ ​പാ​ടി​ ​വ​രി​ക​യാ​ണ് ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി.​ ​സ​ക​ല​യാ​ത​ന​ക​ളും​ ​വേ​ദ​ന​ക​ളും​ ​ആ​മു​ഖ​ത്തു​ണ്ട്.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​മു​റി​വു​ക​ളു​ണ​ങ്ങാ​ത്ത​ ​ഓ​ർ​മ്മ​യ്‌​ക്ക് ​മു​ന്നി​ൽ​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​മു​ട്ടു​കു​ത്തി​ ​നി​ന്നു.​ ​'​എ​ന്നെ​ ​അ​നു​ഗ്ര​ഹി​ക്ക​ണേ" ​എ​ന്ന​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന​യോ​ടെ.​ ​ആ​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന​ ​ക​ന​ൽ​പോ​ലെ​ ​ നീ​റി​ക്കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.​ ​ഇ​ട​യ്ക്കെ​പ്പോ​ഴോ​ ​ഏ​തോ​ദി​ക്കി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ഒ​രു​ ​വാ​ക്യം​ ​ചി​റ​ക​ടി​ച്ചു​ ​വ​ന്നു.​ ​'​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​നു​മേ​ൽ​ ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​കൈ​യൊ​പ്പു​ള്ള​ ​എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ൻ​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​"​ ​എ​ന്നെ​ഴു​തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ​ ​ശ​രീ​ര​മൊ​ന്നു​വി​റ​ച്ചു​ ​വി​യ​ർ​ത്തു.​ ​പി​ന്നെ​ ​സു​ഖ​മാ​യു​റ​ങ്ങി.​ ​രാ​ത്രി​യി​ലെ​പ്പോ​ഴോ​ ​ഭാ​ര്യ​ ​ലൈ​റ്റ​ണ​ച്ചി​രി​ക്കാം.

പൂ​ജ​പ്പു​ര​ ​മ​ണ്ഡ​പ​ത്തി​ന് ​സ​മീ​പം​ ​വ​ച്ച് ​ '​ഒ​രു​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​ ​പോ​ലെ"യു​ടെ​ ​കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​ ​പ്ര​തി​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​ന് ​കൈ​മാ​റി.​ ​ഗൗ​ര​വം​ ​ക​ല​ർ​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​നോ​ട്ടം​ ​പി​ന്നെ​ ​ഒ​രു​ ​പി​ശു​ക്ക​ൻ​ ​ചി​രി.​ഒ​ന്നു​ര​ണ്ടു​ ​ആ​ഴ്ച​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ ​ഒ​ര​ന​ക്ക​വു​മി​ല്ല.​ ​നേ​രെ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് ​വി​ട്ടു.​ ​ന​ല്ല​ ​സു​ഖ​മി​ല്ല.​ ​ജ​ല​ദോ​ഷ​മാ​ണ്.​ ​മു​ഖ​ത്ത് ​വ​ലി​യ​ ​തെ​ളി​ച്ച​മി​ല്ല.​ ​നോ​വ​ൽ​ ​ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു​കാ​ണി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും.​ ​തോ​റ്റു​ ​തു​ന്നം​ ​പാ​ടി​യ​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​ഹൃ​ദ​യ​ഭാ​ര​വു​മാ​യി​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​മ​ട​ങ്ങി.

ഒ​രു​ദി​വ​സം​ ​ഓ​ർ​ക്കാ​പ്പു​റ​ത്ത് ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​ഫോ​ൺ.​ ​ഞാ​ൻ​ ​വ​രാം​ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​യി​ൽ.​ ​ന​മു​ക്കി​ന്ന് ​ന​ട​ക്കാം.​ ​തെ​റ്റു​കു​റ്റ​ങ്ങ​ൾ​ ​പ​റ​യാ​നാ​യി​രി​ക്കു​മോ​?​ ​എ​ന്താ​യാ​ലും​ ​കൃ​ത്യ​സ​മ​യ​ത്ത് ​പൂ​‌​ജ​പ്പു​ര​യി​ലെ​ത്തി.​ ​അ​തി​നു​മു​മ്പേ​ ​വ​ന്നു​ ​നി​ല്പാ​ണ് ​ഗു​രു.​ ​അ​ല്പ​നേ​രം​ ​മി​ണ്ടാ​ട്ട​മി​ല്ല.​ ​മു​ഖ​ത്ത് ​സൂ​ക്ഷി​ച്ചു​ ​നോ​ക്കു​ന്നു​മു​ണ്ട്.​ ​ആ​ ​മു​ഖ​ത്ത് ​വ​ല്ലാ​ത്ത​ ​തേ​ജ​സ്.​ ​പി​ന്നെ​ ​മൗ​നം​ ​കാ​ച്ചി​ക്കു​റു​ക്കി​ ​ഏ​താ​നും​ ​വാ​ക്കു​ക​ൾ.​ ​'​വാ​യി​ച്ചു​ ​കി​ടു​ങ്ങി​പ്പോ​യി​ ശ്രീ​ധ​ര​ൻ​ ​ദൈ​വ​വി​ശ്വാ​സി​യ​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും.​ ​പ​ക്ഷേ​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​ൽ​ ​ദൈ​വം​ ​ഉ​ണ്ടാ​ക​ണം.​ ​അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ​ ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​നു​മേ​ൽ​ ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​കൈ​യൊ​പ്പ് ​എ​ന്നെ​ഴു​താ​നാ​വി​ല്ല.​" ​ഈ​ ​കൃ​തി​യു​ടെ​ ​അ​ട​യാ​ള​വാ​ക്യ​മാ​ണ​ത്.​ ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​ആ​ദ്യ​ത്തെ​ ​അം​ഗീ​കാ​രം.​ ​പി​ന്നെ​ ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന​ക​ത്തും​ ​പു​റ​ത്തു​മാ​യി​ ​എ​ത്ര​യെ​ത്ര​ ​പു​ര​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ.

ഒ​രു​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​ ​പോ​ലെ​ ​പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ട് 26​ ​വ​ർ​ഷം​ ​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ ​ഇ​തി​ന​കം​ 116​ ​പ​തി​പ്പു​ക​ൾ.​ ​നാ​ലു​ല​ക്ഷം​ ​കോ​പ്പി​ക​ൾ.​ ​ശ്രേ​ഷ്‌​ഠ​ഭാ​ഷ​യാ​യ​ ​മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ന്റെ​ ​മ​റ്റൊ​രു​ ​അ​ഭി​മാ​നം.​ ​നോ​വ​ലി​റ​ങ്ങി​ ​കാ​ൽ​ ​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ​നോ​വ​ലി​സ്റ്റ് ​റ​ഷ്യ​ ​കാ​ണു​ന്ന​തും​ ​സെ​ന്റ് ​പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ​ബ​ർ​ഗി​ലെ​ ​തെ​രു​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​ ​ന​ട​ക്കു​ന്ന​തും.​ ​അ​ത് ​എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ന്റെ​ ​മ​നോ​സ​ഞ്ചാ​ര​വി​ജ​യം.​ ​ഹി​ന്ദി,​ ​ക​ന്ന​ട,​ ​ത​മി​ഴ്,​ ​മ​റാ​ത്തി,​ ​ആ​സാ​മീ​സ് ​എ​ന്നീ​ ​ഭാ​ര​തീ​യ​ ​ഭാ​ഷ​ക​ളി​ലും​ ​ഇം​ഗ്ളീ​ഷ്,​ ​അ​റ​ബി,​ ​ജ​ർ​മ്മ​ൻ,​ ​ഈ​ജി​പ്ഷ്യ​ൻ,​ ​റ​ഷ്യ​ൻ​ ​തു​ട​ങ്ങി​യ​ ​വി​ദേ​ശ​ഭാ​ഷ​ക​ളി​ലും​ ​പ​രി​ഭാ​ഷ​ക​ൾ.

ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​ജീ​വി​തം​ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മാ​ക്കി​ ​നോ​വ​ൽ​ ​കേ​ര​ള​കൗ​മു​ദി​ ​ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ​ ​ആ​ദ്യം​ ​ഭ​യ​ന്നു.​ ​നി​ത്യ​വും​ ​ഉ​റ​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പും​ ​ഉ​ണ​രു​മ്പോ​ഴും​ ​കാ​ണു​ന്ന​ത് ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​ചി​ത്രം.​ ​അ​ത് ​ഡ​യ​റി​യി​ലും​ ​മ​ന​സി​ലും​ ​സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു.​ ​ആ​ത്മീ​യ​ ​ഗു​രു​വാ​യ​ ​കെ.​ ​സു​രേ​ന്ദ്ര​ൻ​ ​'​ഗു​രു" ​എ​ന്ന​ ​നോ​വ​ലെ​ഴു​തി​ ​വി​ജ​യ​ക്കൊ​ടി​നാ​ട്ടി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ​എ​ങ്ങ​നെ​ ​ഭ​യം​ ​തോ​ന്നാ​തി​രി​ക്കും.​ ​എ​ന്താ​യാ​ലും​ ​ഗു​രു​വി​നെ​ ​മ​ന​സി​ൽ​ ​ധ്യാ​നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ​ചെ​മ്പ​ഴ​ന്തി​യി​ൽ​ ​പോ​യി.​ ​വ​യ​ൽ​വാ​ര​ത്തി​ന്റെ​ ​അ​പാ​ര​ത​ക​ണ്ടു.​ ​കു​ന്നും​പാ​റ​യി​ലെ​ ​ക​ട​ൽ​ ​ക​ണ്ടു.​ ​അ​രു​വി​പ്പു​റ​ത്ത് ​ച​രി​ത്രം​ ​തി​രു​ത്തി​യ​ ​നെ​യ്യാ​ർ​ ​ക​ണ്ടു.​ ​ശി​വ​ഗി​രി​യി​ൽ​ ​മ​നു​ഷ്യ​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ​ ​മ​ഹാ​സ​ന്ദേ​ശ​ഗോ​പു​രം​ ​ദ​ർ​ശി​ച്ചു.​ ​മ​രു​ത്വാ​മ​ല​യി​ൽ​ ​ധ്യാ​ന​ത്തി​ന്റെ​ ​സൂ​ര്യോ​ദ​യം​ ​ക​ണ്ടു.​ ​പി​ന്നെ​ ​പ​ല​വ​ട്ടം​ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​യി​ലൂ​ടെ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​നി​ഴ​ലി​നെ​ ​അ​നു​ഗ​മി​ച്ചു.​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന​യോ​ടെ​ ​'​നാ​രാ​യ​ണ"​ത്തി​ൽ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​കാ​ൽ​ക്കീ​ഴി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​ഭൂ​മി​ ​തെ​ന്നി​പ്പോ​യി​ ​എ​ന്നെ​ഴു​തി​യ​ ​നി​മി​ഷം​ ​വ​രെ​ ​നീ​റു​ന്ന​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന​യാ​യി​രു​ന്നു.

'​നി​ഗ​മം​ ​വ്യോ​മം"​ ​'​ഉ​ള്ളൊ​രു​ ​നി​ർ​വി​കാ​ര​രൂ​പം​',​ ​'​അ​ന്യം​ ​പൊ​ലി​ഞ്ഞു​ ​പൂ​ർ​ണ​മാ​കും​",​ ​'ത്രി​ഭൂ​വ​ന​ ​സീ​മ​ ​ക​ട​ന്നു​തി​ങ്ങി​വി​ങ്ങും​ ​ത്രി​പു​ടി".​ ​ഹൊ​!​ ​ഋ​ഷി​ക​വി​യാ​യ​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​ഭാ​വ​ന​സ്‌​പ​ർ​ശി​ക്കു​ന്ന​ ​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ ​അ​പാ​രം.

ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ ​ക​വി​ത​യു​ടെ​ ​ആ​രാ​ധ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു​ ​പു​ഷ്‌​കി​ന്റെ​ ​ക​വി​ത​ക​ളോ​ടാ​യി​രു​ന്നു​ ​പ്ര​ണ​യം.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​നും​ ​ക​വി​ത​യോ​ടാ​ണ് ​പ്രി​യം.​ ​കാ​ച്ചി​ക്കു​റു​ക്കി​യ​ ​ക​ട​ലാ​ണ​ല്ലോ​ ​ക​വി​ത.​ ​ആ​ശാ​ൻ​ ​ക​വി​ത​ക​ളോ​ട് ​പ്ര​ത്യേ​ക​ ​മ​മ​ത.​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ​ ​ആ​ദ്യം​ ​ചൊ​ല്ലി​യ​ത് ​ദൈ​വ​ദ​ശ​കം​. ​കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്ത് ​അ​മ്മ​ ​ആ​ ​വ​രി​ക​ൾ​ ​ചൊ​ല്ലും.​ ​ആ​രെ​ഴു​തി​യ​തെ​ന്ന് ​നി​ശ്ച​യ​മി​ല്ല.

ദൈ​വ​ദ​ശ​കം​ ​ചൊ​ല്ലാ​നി​ട​യാ​യ​ത് ​ര​സ​ക​ര​മാ​ണ്.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​വ​ള്ളി​നി​ക്ക​റി​ട്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന​ ​പ്രാ​യം.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തെ​ ​ഒ​രു​ ​വാ​യ​ന​ശാ​ല​യി​ൽ​ ​വി​ശേ​ഷാ​ൽ​ ​ച​ട​ങ്ങ് ​എ​സ്.​എ​ൻ.​ഡി.​പി​ ​ശാ​ഖ​യു​ടെ​ ​സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യ​ ​പി.​എം.​ ​രാ​മ​ൻ​ ​ഒ​രു​ ​സാ​ഹി​ത്യ​വി​ശാ​ര​ദ​ൻ.​ ​ച​ട​ങ്ങി​ൽ​ ​ര​ണ്ട് ​വാ​ക്ക് ​പ​റ​യാ​ൻ​ ​വി​ളി​ച്ചു.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​വ​ഴ​ങ്ങി​യി​ല്ല.​ ​എ​ന്നാ​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​പാ​ട്ടാ​ക​ട്ടെ​ ​എ​ന്നാ​യി​ ​സം​ഘാ​ട​ക​ൻ​ ​കൂ​ടി​യാ​യ​ ​രാ​മ​ൻ​ ​സാ​ർ.​ ​അ​മ്മ​ ​ചൊ​ല്ലാ​റു​ള്ള​ ​ദൈ​വ​മേ​ ​കാ​ത്തു​കൊ​ൾ​ക​ങ്ങ് ​വ​ച്ച് ​കാ​ച്ചി.​ ​കു​ട്ടി​യാ​യ​തു​കൊ​ണ്ടാ​കാം​ ​സ​ദ​സ് ​സ​ഹി​ച്ചു.​ ​ഇ​റ​ങ്ങി​വ​രു​മ്പോ​ൾ​ ​രാ​മ​ൻ​ ​സാ​ർ​ ​തോ​ളി​ൽ​ ​ത​ട്ടി​ ​അ​ഭി​ന​ന്ദി​ച്ചു.​ ​പാ​ടി​യ​ത് ​ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​വ​രി​ക​ളാ​ണ​ല്ലോ.​ ​ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ ​ഗു​രു​ ​ഒ​രു​ ​മി​ന്ന​ലാ​യി​ ​മ​ന​സി​ൽ​ ​പ്ര​കാ​ശി​ച്ചു.​ ​ഇ​ന്ന് ​ആ​ലോ​ചി​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ ​വ​ല്ലാ​ത്ത​ ​വി​സ്മ​യം.​ ​പൊ​തു​ച​ട​ങ്ങി​ൽ​ ​ആ​ദ്യം​ ​ചൊ​ല്ലു​ന്ന​ത് ​ദൈ​വ​മേ​ ​കാ​ത്തു​കൊ​ൾ​ക​ങ്ങ് ​എ​ന്ന​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന.​ ​ഗാ​ന​ഗ​ന്ധ​ർ​വ​നാ​യ​ ​യേ​ശു​ദാ​സ് ​സി​നി​മ​യ്‌​ക്കു​വേ​ണ്ടി​ ​ആ​ദ്യം​ ​പാ​ടി​യ​തും​ ​ഗു​രു​വി​ന്റെ​ ​വ​രി​ക​ളാ​ണ​ല്ലോ.​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​ ​പോ​ലെ​യു​ടെ​ ​അ​ട​യാ​ള​വാ​ക്യ​മാ​യ​ത് ​ഹൃ​ദ​യ​ത്തി​നു​മേ​ൽ​ ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​കൈ​യൊ​പ്പും.​ ​ഏ​തി​ലും​ ​ഗു​രു​കൃ​പ.​ ​ദൈ​വ​കൃ​പ.

പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത​ ​സ​ങ്ക​ല്പ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു​ള്ള​ ​ഒ​രു​ ​ദൈ​വ​വി​ശ്വാ​സി​യ​ല്ല​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം.​ ​അ​തേ​സ​മ​യം​ ​വി​ജ​യ​ത്തി​ന്റെ​ ​കാ​ല്പാ​ടു​ക​ളെ​ല്ലാം​ ​ദൈ​വ​മ​യം​ ​ത​ന്നെ.​ ​ഒ​രു​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​ ​പോ​ലെ​യി​ൽ​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ഇ​ങ്ങ​നെ​ ​എ​ഴു​തു​ന്നു​:​ ​ദൈ​വം​ ​സാ​ക്ഷി​ ​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​നി​മി​ഷം.​ ​ദൈ​വം​ ​കാ​വ​ൽ​ ​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ ​ഒ​രു​ ​നി​മി​ഷം.​ ​ആ​ ​നി​മി​ഷ​ത്തി​ന്റെ​ ​അ​ദൃ​ശ്യ​മാ​യ​ ​പ്രേ​ര​ണ​യ്‌​ക്ക് ​കീ​ഴ​ട​ങ്ങി​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്കി​ ​വ​ഴി​യ​രി​കി​ൽ​ ​വ​ച്ച് ​അ​ന്ന​യെ​ ​കെ​ട്ടി​പ്പു​ണ​ർ​ന്നു.
ദ​സ്ത​യേ​വ്സ്കി​യു​ടെ​ ​ക​ഥ​യും​ ​ക​ഥാ​പാ​ത്ര​ങ്ങ​ളും​ ​കേ​ട്ടെ​ഴു​താ​ൻ​ ​വ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു​ ​അ​ന്ന​യെ​ന്ന​ ​പെ​ൺ​കു​ട്ടി.​ ​ഒ​ടു​വി​ല​വ​ൾ​ ​ക​ഥാ​കൃ​ത്തി​ന്റെ​ ​ഹൃ​ദ​യ​വും​ ​ക​ണ്ടെ​ഴു​തി.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​ജീ​വി​ത​പ​ങ്കാ​ളി​ ​ലൈ​ല​യ്ക്കു​മു​ണ്ട് ​അ​ന്ന​യു​ടെ​ ​മു​ഖ​ഛാ​യ.​ ​അ​വ​ർ​ ​വ​ന്ന​ത് ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​ജീ​വി​തം​ ​തന്നെ ​പ​ക​ർ​ത്തി​യെ​ഴു​താ​നാ​യി​രു​ന്നു.​ ​തി​രു​ത്തി​യെ​ഴു​താ​നെ​ന്നും​ ​പ​റ​യാം.

1965​ ​ൽ​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്തേ​ക്ക് ​ചേ​ക്കേ​റു​മ്പോ​ൾ​ ​കൈ​യി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​ട്ര​ങ്കു​പ്പെ​ട്ടി.​ ​ഒ​പ്പം​ ​ലൈ​ല​യെ​ന്ന​ ​പ്ര​ണ​യി​നി​യും.​ ​ട്ര​ങ്കി​ൽ​ ​ഒ​രു​ ​കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​ ​പ്ര​തി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ​അ​ഭ​യ​മെ​ന്ന​ ​നോ​വ​ലി​ന്റെ.​ ​ ഇ​ല്ലാ​യ്‌​മ​യു​ടെ​ ​നാ​ളു​ക​ളി​ൽ​ ​കേ​ര​ള​ശ​ബ്‌​ദ​ത്തി​ന്റെ​ ​നോ​വ​ൽ​ ​മ​ത്സ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് ​അ​ത​യ്‌​ക്കാ​ൻ​ ​നി​ർ​ബ​ന്ധി​ച്ച​തും​ ​ലൈ​ല.​ ​മ​ത്സ​ര​ത്തി​ൽ​ ​ഒ​ന്നാം​ ​സ​മ്മാ​നം.​ ​തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​ര​ത്ത് ​ഒ​ര​ഭ​യ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​ത് ​ആ​ ​കൃ​തി​യാ​ണ്.
പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ​ ​നി​ന്ന് ​വി​ധി​ ​ആ​ട്ടി​പ്പു​റ​ത്താ​ക്കു​മ്പോ​ൾ​ ​മു​ന്നി​ൽ​ ​ശൂ​ന്യ​ത​യാ​യി​രു​ന്നു.​ ​ഒ​രു​ ​സ​ങ്കീ​ർ​ത്ത​നം​പോ​ലെ​ ​നേ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ​ ​കൊ​യ്‌​ത​പ്പോ​ൾ​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്ത് ​സ്ഥ​ലം​ ​വാ​ങ്ങി​ ​ഒ​രു​ ​വീ​ടു​വ​യ്‌​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ​പ്രേ​രി​പ്പി​ച്ച​തും​ ​ഭാ​ര്യ​ത​ന്നെ.​ ​ത​മ​ല​ത്തെ​ ​വീ​ട് ​'​പെ​രു​മ്പ​ട​വം".​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തെ​ ​വീ​ടി​ന് ​പ​ഴ​യ​ ​ത​റ​വാ​ട്ടു​ ​പേ​രി​ട്ടു.​ ​'​അ​രി​യ​പ്പ​നാ​യി​ൽ".​ ​എ​ങ്കി​ലും​ ​യാ​ത്ര​ക​ഴി​ഞ്ഞ് ​തി​രി​ച്ചെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ​ ​ഇ​പ്പോ​ൾ​ ​കാ​ത്തി​രി​ക്കാ​ൻ​ ​ലൈ​ല​യി​ല്ല.​ ​കു​ട്ടി​ക്കാ​ല​ത്ത് ​തൊ​ട്ടു​മു​ന്നി​ൽ​ ​ക​ണ്ട​ ​ആ​ ​ശൂ​ന്യ​ത​യെ​ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ ​മൂ​ന്നു​വ​ർ​ഷ​മാ​യി​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​വീ​ണ്ടും​ ​അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു.

ചൂ​താ​ട്ട​ത്തി​ൽ​ ​ജ​യി​ക്കു​ക​യും​ ​തോ​റ്റ് ​തു​ന്നം​ ​പാ​ടു​ക​യും​ ​ചെ​യ്‌​ത​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യും​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​വും​ ​ത​മ്മി​ൽ​ ​ചി​ല​ ​സാ​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ക്ക് ​ആ​ദ്യം​ ​ന​ഷ്‌​ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് ​പെ​റ്റ​മ്മ​യെ.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​അ​ഞ്ചാം​ ​വ​യ​സി​ൽ​ ​അ​ച്‌​ഛ​ൻ​ ​ന​ഷ്‌​ട​മാ​യി.​ ​പി​ന്നെ​ ​അ​മ്മ​ ​കൂ​ലി​വേ​ല​ചെ​യ്‌​താ​ണ് ​കു​ടും​ബം​ ​പോ​റ്റി​യ​ത്.​ ​ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടി​ന്റെ​ ​നാ​ളു​ക​ൾ​ ​ഒ​രു​ ​പാ​ഠം​ ​പ​ഠി​പ്പി​ച്ചു.​ ​സ്വ​പ്നം​ ​കാ​ണ​രു​ത്.​ ​മ​ന​സി​നെ​ ​അ​തി​നാ​യി​ ​പ​രി​ശീ​ലി​പ്പി​ച്ചു.​ ​ന​ല്ല​ ​ആ​ഹാ​ര​വും​ ​ന​ല്ല​ ​വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളും​ ​അ​ന്ന് ​വി​ദൂ​ര​ ​ സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു.​ ​മൂ​ന്നു​നേ​ര​വും​ ​മു​ട​ങ്ങാ​തെ​ ​വാ​യി​ച്ചു.​ ​എ​ന്നി​ട്ടും​ ​മ​ന​സി​ന്റെ​ ​വി​ശ​പ്പ് ​ശ​മി​ച്ചി​ല്ല.​ ​അ​ടു​ത്തു​ള്ള​ ​ഗ്രാ​മീ​ണ​ ​വാ​യ​ന​ശാ​ല​യി​ൽ​ ​അ​ധി​ക​സ​മ​യ​വും​ ​പു​സ്ത​ക​പ്പു​ഴു​വാ​യി.​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ​ ​പ​ട്ടു​നൂ​ലി​ഴ​ക​ൾ​ ​കി​ട്ടി​യ​ത് ​അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്.​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലേ​ക്ക് ​നി​ര​വ​ധി​ ​സ്ത്രീ​ക​ൾ​ ​ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്നു.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വം​ ​ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ​ ​വി​ശ്വ​സ്‌​ത​നാ​യ​ ​ഭ​ർ​ത്താ​വ്.​ ​ചൂ​താ​ട്ട​മി​ല്ല,​ ​മ​ദ്യ​പാ​ന​മി​ല്ല.​ ​എ​ല്ലാ​ല​ഹ​രി​യും​ ​എ​ഴു​ത്തു​ത​ന്നെ.

ഒ​രു​ ​എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നാ​യി​ ​പേ​ന​കൊ​ണ്ട് ​ജീ​വി​ക്കു​ക.​ ​അ​താ​യി​രു​ന്നു​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യു​ടെ​ ​തീ​രു​മാ​നം.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​വും​ ​ആ​ ​പാ​ത​ത​ന്നെ​ ​സ്വീ​ക​രി​ച്ചു.​ ​ഇ​രു​വ​ർ​ക്കും​ ​പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​ത് ​ഏ​കാ​ന്ത​ത.​ ​പി​ന്നെ​ ​ചി​ന്ത​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള​ ​പ​ലാ​യ​നം.

1881​ ​ജ​നു​വ​രി​ 28​ ​ പു​ല​ർ​കാ​ല​ത്ത് ​കാ​ര​മ​സോ​വ് ​സ​ഹോ​ദ​ര​ന്മാ​രു​ടെ​ ​ര​ണ്ടാം​ഭാ​ഗം​ ​എ​ഴു​തു​ന്ന​തു​വ​രെ.​ ​പേ​ന​ ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​യെ​ ​തു​ണ​ച്ചു.​ ​പ്രാ​ണ​വാ​യു​പോ​ലെ​. ​അ​വ​സാ​ന​നാ​ളു​ക​ളി​ൽ​ ​ത​ന്റെ​ ​ജീ​വി​തത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും​ ​അ​ദ്ദേ​ഹം​ ​ആ​ ​പേ​ന​യി​ലൂ​ടെ​ ​പ്ര​വ​ചി​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ​'​എ​ന്റെ​ ​ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​ ​മു​ഴു​വ​ൻ​ ​ഭാ​ഗ​വും​ ​ലോ​ക​ത്തെ​ ​അ​റി​യി​ക്കാ​തെ​ ​ഞാ​ൻ​ ​മ​റ​ഞ്ഞു​പോ​യേ​ക്കും."
ലോ​ക​ത്ത് ​ഏ​റ്റ​വും​ ​വി​ശു​ദ്ധ​മാ​യ​ത് ​നി​ഷ്‌​ക​ള​ങ്ക​മാ​യ​ഭാവമാണെ​ന്ന് ​ദ​സ്‌​ത​യേ​വ്സ്‌​കി​ ​വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​തു​ണ​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലേ​ ​ഒ​രാ​ൾ​ക്ക് ​നി​ഷ്‌​ക​ള​ങ്ക​നാ​യി​രി​ക്കാ​ൻ​ ​പ​റ്റൂ.​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​വും​ ​ആ​ ​പ​ക്ഷ​ക്കാ​ര​നാ​ണ്.

ആ​ശാ​ന്റെ​ ​ജീ​വി​തം​ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മാ​ക്കി​ ​എ​ഴു​തി​ ​പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​താ​ണ് ​'​അ​വ​നി​വാ​ഴ്‌​വ് ​കി​നാ​വ് ".​ 16​ ​വ​ർ​ഷ​മാ​യി​ ​അ​തി​നു​മേ​ൽ​ ​പെ​രു​മ്പ​ട​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​മ​ന​സ് ​അ​ട​യി​രി​ക്കു​ന്നു.​ ​എ​ന്നി​ട്ടും​ ​തൃ​പ്‌​തി​വ​രു​ന്നി​ല്ല.​ ​ഒ​രു​പ​ക്ഷേ​ ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ​ ​കൈ​യൊ​പ്പ് ​കൂ​ടി​ ​അ​തി​ൽ​ ​പ​തി​യാ​നു​ള്ള​ ​കാ​ത്തി​രി​പ്പാ​കാം.​ ​ആ​ ​കൈ​യൊ​പ്പി​നു​വേ​ണ്ടി​ ​മ​ല​യാ​ള​വും​ ​കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു,​ ​പ്രാ​ർ​ത്ഥ​ന​യോ​ടെ!