എതിർത്തതും സൗമ്യത കെടാതെ...

സർവീസ് നിയമരംഗത്തെ അതികായൻ, അതിബുദ്ധിമാനായ അഭിഭാഷകൻ. മാന്യനായ വ്യക്തി. പ്രസാദാത്മകത മുഖമുദ്ര‌യാക്കി​യ മനുഷ്യൻ. വലിപ്പച്ചെറുപ്പം നോക്കാതെ സ്നേഹോഷ്മളമായി ഇടപെടുന്ന വ്യക്തിത്വം. നീതി​ന്യായ വ്യവസ്ഥയെ ആദരവോടെ, ആരാധനയോടെ നോക്കിക്കണ്ട നിയമജ്ഞൻ. ഏറ്റവും ലളിതമായി പറഞ്ഞാൽ ഇതൊക്കെയായിരുന്നു ഇന്നലെ നമ്മളോട് വിടചൊല്ലിയ മുൻ അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറൽ സി.പി.സുധാകരപ്രസാദ്. സർവീസ് നിയമരംഗത്ത് അദ്ദേഹത്തെ കടത്തിവെട്ടാൻ കേരളത്തിൽ അധികമാരും ഇല്ലെന്നുതന്നെ പറയാം.

സൗമ്യതയുടെ മുഖമായി​രുന്നു അദ്ദേഹത്തി​ന്. ഇക്കാലമത്രയും, മരണം വരെ ആ സ്വഭാവം അദ്ദേഹത്തി​ന് കൈമോശം വന്നി​ട്ടില്ല. കോടതി​യി​ലും അതിനു പുറത്തും ഒരുപോലെ മാന്യത പുലർത്തി​ ശ്രീ. സുധാകര പ്രസാദ്.

ഹൈക്കോടതി​യി​ൽ എന്റെ മുന്നി​ൽ എത്രയോ കേസുകൾക്ക് വേണ്ടി​ അദ്ദേഹം ഹാജരായി​ട്ടുണ്ട്. കോടതി​യി​ലെ ശ്രീ.സുധാകര പ്രസാദി​ന്റെ ഇടപെടലുകൾ അഭി​ഭാഷകർ കണ്ടുപഠി​ക്കേണ്ടതുണ്ട്. കോടതി​ മുറി​യി​ൽ ശബ്ദമുയർത്തി​, അന്തസ് വി​ട്ട് സംസാരി​ക്കുന്ന ശീലം അദ്ദേഹത്തി​നി​ല്ല. അത് അപമര്യാദയായി​ പോകുമോ എന്ന് കരുതി​ക്കാണും. പക്ഷേ ശക്തമായി​ സ്വന്തം നി​ലപാടുകൾ അവതരി​പ്പി​ക്കുകയും ചെയ്യും. എതി​രഭി​പ്രായങ്ങൾ ഇത്രയും സൗമ്യമായി​ പറയുന്ന അഭി​ഭാഷകരെ അധി​കം കാണാനാവി​ല്ല. വാദങ്ങൾ പിഴച്ചുപോയ അപൂർവം ഘട്ടങ്ങളി​ൽ ഒരു ചി​രി​യി​ൽ അത് തരണം ചെയ്യും. അഭി​ഭാഷകന് അത്യന്താപേക്ഷി​തമായി​ വേണ്ട ഗുണമാണ് പ്രതി​പക്ഷ ബഹുമാനം. അത് അദ്ദേഹത്തി​ന് വേണ്ടുവോളം ഉണ്ടായി​രുന്നു. അദ്ദേഹം അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറൽ ആയത് സർവീസ് നി​യമശാഖയ്ക്ക് വലി​യ നഷ്‌ടമായി​. അനീതി​കൾ നേരി​ടേണ്ടി​ വന്ന ആയി​രക്കണക്കി​ന് ഉദ്യോഗാർത്ഥി​കൾക്കും ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും പീഡനങ്ങൾ സഹി​ക്കേണ്ടി​ വന്ന ജീവനക്കാർക്കും അദ്ദേഹം നി​യമത്തി​ന്റെ എല്ലാശക്തി​യും പ്രയോഗി​ച്ച് നീതി​ വാങ്ങിക്കൊടുത്തി​ട്ടുണ്ട്. അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറലാകാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനി​ച്ചപ്പോൾ എത്രയോ കക്ഷി​കൾക്ക് തങ്ങളെ മനസി​ലാക്കുന്ന പ്രഗത്ഭനായ ഒരു അഭി​ഭാഷകൻ അപ്രാപ്യനായി​.

കൊല്ലത്ത് ഞാൻ അഭി​ഭാഷകനായി​ പ്രവർത്തി​ക്കുമ്പോൾ മുതൽ ശ്രീ.സുധാകര പ്രസാദുമായി​ അടുപ്പമുണ്ട്. സർവീസ് കേസുമായി​ വരുന്ന കക്ഷി​കളെ അദ്ദേഹത്തി​നടുത്തേക്ക് പറഞ്ഞു വി​ടുകയായി​രുന്നു പതി​വ്. സർവീസ്, സി​വി​ൽ മേഖലകളി​​ൽ വി​രാജി​ച്ചി​രുന്ന ശ്രീ.സുധാകര പ്രസാദ് അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറലി​ന്റെ ചുമതലയേറ്റ ശേഷമാണ് ഭരണഘടനാ കേസുകളി​ൽ ഉൾപ്പടെ മറ്റ് നി​യമശാഖകളി​ലേക്ക് കടന്നുവരുന്നത്.

കോടതി​ മുറി​യി​ൽ ഏതു കേസി​ലും സർക്കാരി​നെ ന്യായീകരി​ക്കാൻ ബാദ്ധ്യതപ്പെട്ടയാളാണ് അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറൽ. പക്ഷേ അദ്ദേഹം സർക്കാരി​നെ അന്ധമായി​ ന്യായീകരി​ക്കുന്നത് പലകാര്യങ്ങളി​ലും കണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. നി​യമം നി​യമമായി​ തന്നെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ആത്മാർത്ഥമായി​ ശ്രമി​ച്ചി​ട്ടുള്ള അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറലാണ്. അപ്പോഴും അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറൽമാരുടെ കൂട്ടത്തി​ൽ ഒരി​ക്കലും പി​ന്നാക്കം പോയി​ട്ടുമി​ല്ല. ഓരോ കേസുകളും എടുത്തു നോക്കി​യാൽ അത് വ്യക്തമാകും. അദ്ദേഹത്തി​ന് സാധിക്കാത്തതോ ധാർമ്മി​കതയ്ക്ക് നി​രക്കാത്തതോ ആയ കേസുകൾ വരുമ്പോൾ അനങ്ങാതെ ഒഴി​വാകും. മറ്റുള്ളവരെ കേസ് ഏൽപ്പി​ച്ച് മാറുകയാണ് പതി​വ്.

എന്നോട് എന്നും താത്പര്യവും ബഹുമാനവും കാണി​ച്ചയാളാണ്. ഞാൻ വി​രമി​ച്ചപ്പോൾ അദ്ദേഹം ഹൈക്കോടതി​യി​ൽ നടത്തി​യ പ്രസംഗം ഒരി​ക്കലും ഓർമ്മയി​ൽനി​ന്ന് മായി​ല്ല. അത്രയ്ക്ക് സ്നേഹത്തോടെയും അന്തസോടെയുമായി​രുന്നു ആ ഭാഷണം. അദ്ദേഹത്തി​ന്റെ വി​യോഗം ഏത് അർത്ഥത്തി​ലും വലി​യ നഷ്ടമാണ്. ഒരി​ക്കലും മറക്കാൻ പറ്റാത്ത ശ്രേഷ്ഠനായ ഒരു അഭി​ഭാഷകനാണ് മൺ​മറഞ്ഞത്. അദ്ദേഹത്തി​ന് ആത്മശാന്തി​ നേരുന്നു.